San Htun's Diary

၂၀၁၉ နဝင်ဘာ ၄ တနလင်္ာနေ ့ Peru ပီရူးနိုင်ငံ Puno ပူနိုြမိ ု ့ကနေ Bolivia ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ La Paz လာပါ့ဇ်ြမိ ု ့အထိ ခရီး။ လမ်းမှာ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ Copacabana ကိုပါကဘာနာမြို ့နဲ ့ Sun Island (Isla del Sol) ကို ဝင်လည်မှာပါ။ ပူနိုဘတ်စ်ကားဂိတ်ကနေ မနက် ၇ နာရီ ထွက်မှာဆိုတော့ ဟိုတယ်ကနေ မနက် ၆ နာရီခွဲ ချက်ေကာက်လုပ်။ ဘတ်စ်ကားဂိတ်ကို ငါးမိနစ်လောက်ပဲ ေမာင်းရတယ်။ တက္ကစီက ဘတ်စ်ကားဂိတ်ဝင်းထဲကို ဝင်ခွင့်မရိှတော့ အဝမှာချပေးခဲ့တယ်။ ဒါေပမဲ့ ကားဂိတ်ထဲကို ဝင်သွားဖို ့ အသေအချာ လမ်းညွှန်ေပးတယ်။ ကိုယ်တို ့စီးမဲ့ Titicaca တီတီကာကာဘတ်စ်ကားဂိတ်ကို မတေွ ့လို ့ ေမးြမန်းရတယ်။ ေတာ်တော်များများ အဂင်္ လိပ်လိုမပေြာနိုင်ဘူး စပိန်စကားေြပာတတ်မှ အဆင်ေြပတယ်။ ဝိုင်းက စပိန်စကားသင်နေပြီး ေန ့စဥ်သံုးစကားတေွကို စပိန်လိုေြပာတတ်လို ့ ေတာ်ေသးတယ်။ တိုးရစ်တေွအများြကီးလာတဲ့ ပီရူးမှာတောင် အဂင်္ လိပ်လို သိပ်မရဘူး။ ကျူးဘားနဲ ့ဘိုလီးဘီးယားမှာတော့ စပိန်စကားေြပာတတ်မှ အဆင်ေြပတယ်။ ကိုစကာရီကာ၊ ပနားမား၊ ချီလီမှာတော့ အဂင်္ လိပ်လို ေြပာနိုင်ြကတယ်။ ဂိတ်တခုမှာ တိုးရစ်တေွ တန်းစီနေကြတာတေွ ့တယ် အခွန်ေဆာင်တာတဲ့။ တီတီကာကာဘတ်စ်ကားဂိတ်မှာ လက်မှတ်ြပတော့ မသိဘူး တယောက်ကိုတယောက် ေမးြမန်းနေကြတယ်။ ဖုန်းဆက်ေမးြကည့်ပြီး အိုေကတဲ့ ကိုယ်တို ့ကို မလုပ်ေပးဘဲ ေနာက်မှရောက်လာတဲ့သူတေွကို လုပ်ေပးနေတာ ဆယ့်ငါးမိနစ်ေကျာ်ြကာတယ်။ စိတ်မရှည်နိုင်တော့ဘူး ကိုယ်ကစိတ်တိုတဲ့လေသံနဲ ့ ေြပာတာကို မကြားသလို ဘာမှမဖြစ်သလို ဘယ်လိုမှမနေသလိုပဲ။ ကိုယ်ကသာ ေဒါသထွက် စိတ်တိုေနတာ သူတို ့ကအေးေဆးပဲ ကွှျဲပါးေစာင်းတီးနေတာပဲ။ ေသြာ် ... အဂင်္ လိပ်လိုမှ နားမလည်တာကိုး။ ဝိုင်းက စပိန်လို ကွန်ပလိမ်းတော့လည်း ခပ်ေအးေအး ဖာသိဖာသာ မကြားသလို။ အယ်မလေး ... အတော်ကောင်းတဲ့ ဝန်ဆောင်မှု။ အဂင်္ လိပ်လိုေြပာတတ်တဲ့ ေကာင်မလေးက လာပါ့ဇ်သွားမှာ ဘိုလီးဘီးယားနယ်စပ် ပိတ်ထားတယ်။ ဘတ်စ်ကားတေွ ဘိုလီးဘီးယားကို သွားလို ့မရဘူးတဲ့။ ဘယ်လိုလုပ်ြကမလဲ ... သွားြကည့်မယ် ဟိုကျမှ အခေြအနေကြည့် စီစဥ်ြကတာပေါ့။ ေနာက်ဆံုးကျတော့မှ ဘတ်စ်ကားလက်မှတ်ရတယ် ၇ နာရီကေျာ်နေပြီ။ အခွန်ေဆာင် ဂိတ်နံပါတ် ၇ တဲ့ လိုက်ြပပေးတယ်။ တီတီကာကာဘတ်စ်ကားကိုတေွ ့လို ့ ေမးြကည့်တော့ မနက် ၇ နာရီခွဲ ကိုပါကဘာနာဆီသွားမှာ လာပါ့ဇ်မရောက်ဘူးတဲ့။ တယောက်ကိုမေးကြည့်တော့ ဒီနားမှာေစာင့်နေတဲ့။ ဝိုင်းတို ့ အိမ်သာသွားနေတုန်း ကိုယ်က လက်ေက့အိတ်ေစာင့်။ ကိုယ့်ကိုလာမေးတဲ့ အြဖ ူစံုတွဲနဲ ့ စကားေြပာြကည့်တော့ သူတို ့လည်း လာပါ့ဇ်သွားမှာ ဘိုလီးဘီးယားနယ်စပ် ပိတ်ထားတယ်။ ဘတ်စ်ကားတေွ ဘိုလီးဘီးယားကို မသွားဘူးတဲ့။ ခဏြကာတော့ အန်ကယ်ြကီးတယောက်က အဂင်္ လိပ်လိုလာမေးတယ် နာမည်ေြပာလိုက်တော့ ကိုဘာကပါနာဘတ်စ်ကားဆီ ေခါ်သွားတယ်။

ဘတ်စ်ကားကနှစ်ထပ်ဆိုတော့ အပေါ်ထပ်က ြမင်ကွင်းေကာင်းတယ် အပေါ်ထပ်မှာထိုင်မယ်လို ့ ေတွးထားတာ။ ေအာက်ထပ်ေနာက်ဖက်မှာ ေနရာချပေးတယ်။ သံုးနာရီခွဲလောက်ြကာတော့ Kasani မှာ ကားေပါ်ကဆင်းရတယ်။ စပိန်လိုပဲေြပာနေလို ့ အဂင်္ လိပ်လိုေပြာပါလို ့ ေြပာတော့ မပေြာဘူး။ တိုးရစ်တေွကို ေမးြကည့်တော့ ကားေပါ်ကဆင်း ပီရူးဘော်ဒါမှာ ပတ်စ်ပို ့စ်ကို တံဆိပ်တုံးထုရမှာတဲ့။ တံဆိပ်တံုးထုြပီးတော့ ေစာင့်နေတုန်း ေခွးတေွ ့လို ့ ကိုယ်က နှုတ်ဆက်တော့ တချို ့ေခွးတေွက အြမီးနှံ ့ြပ ြပန်နှုတ်ဆက်တယ်။ ေခွးတကောင်က အသားလွတ်ကြီး ေဟာင်လို ့ ကိုယ့်ကို ဝိုင်းြကည့်ြကတယ်။ ေခွးနဲ ့ေဝးရာေြပးတော့ ဝိုင်းက ဆူတယ် နင် ေခွးကို သွားနှုတ်ဆက်နေပြန်ြပီလား။ တခြားတကောင်ကို နှုတ်ဆက်တာ အဲ့ဒီအကောင်က အသားလွတ်ြကီး ေဟာင်တာ။ ေနာက်ဆို ေခွးတေွ ့တိုင်း မနှုတ်ဆက်တော့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေခွးလေးတွေ၊ ေကြာင်လေးတေွမြင်တိုင်း ကိုယ့်ကိုြပံ ုးေစတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားနယ်စပ်ကို လမ်းေလှျာက်ရတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားေဘာ်ဒါ လူဝင်မှုြကီးြကပ်ေရးရံုးမှာ ပတ်စ်ပို ့ကို တံဆိပ်တံုးထု။ ဆိုက်ေရာက်ဗီဇာ ေလှျာက်နေတဲ့သူတေွ ေတွ ့တယ်။ ဗီဇာေြကး ေဒါ်လာ ၁၃၀၊ ဓာတ်ပံု ၂ ပံု ၊ စာရွက်စာတမ်းတေွ လိုတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားတေွ တောင်အမေရိကမှာ ဗီဇာလိုတဲ့တခုတည်းသောနိုင်ငံက ဘိုလီးဘီးယား။ ဘိုလီးဘီးယားမလာခင် ဗီဇာြကိ ုလေှျာက်ရင် အခမဲ့ ဆိုက်ေရာက်ဗီဇာဆိုရင် ေဒါ်လာ ၁၃၀ ေပးရတယ်။ ြမန်မာပတ်စ်ပို ့စ်ကိုင်ထားတဲ့ ကိုယ်ကတော့ ဘယ်သွားသွား ဗီဇာလိုတယ်။ ြမန်မာပို ့စ်ကိုင်ရတာ မျက်နှာငယ်ရတယ် တောင်အမေရိကမှာ ြမန်မာဆိုတာ ြကားတောင်မကြားဖူးြကဘူး။ ဗီယက်နမ်ကျတော့ သိြကတယ် စိတ်မကောင်းလိုက်တာ။ တိုးရစ်တေွ နှုတ်ဆက်ြကရင် ဘယ်နှစ်ရက်ခရီးထွက်တာလဲ၊ ဘယ်နိုင်ငံ ဘယ်ြမိ ု ့ေရာက်သလဲ၊ ဘယ်နေရာတေွ သွားလည်သလဲ ေမးြမန်းြကတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံထဲကို ဝင်တာနဲ ့ ပီရူးနိုင်ငံလောက် လမ်းတေွမကောင်းတာ သတိထားမိတယ်။ ေန ့လည် ၁၂ ခွဲမှာ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ ကိုပါကဘာနာကို ေရာက်ပါတယ်။ ဘတ်စ်ကားက ကိုပါကပါနာမှာဆံုးြပီး လာပါ့ဇ်ဆီကုိ ေနာက်ဘတ်စ်ကားေြပာင်းစီးရမယ်။ ဘတ်စ်ကားဂိတ်မှာ ကိုယ်တို ့ကို စန်းစန်းလားလို ့ တိုးဂိုက်ကလာေမးတော့ အတော်ဝမ်းသာသွားတယ်။ ေတာ်ပါေသးရဲ ့ ဘာလိုအခေြအနေမျိုးမှာပဲြဖစ်ြဖစ် ကိုယ်တို ့ကို ဘေးမသီရန်မခ လိုရာခရီးရောက်အောင် ပို ့ေပးမဲ့သူရိှတယ်ဆိုြပီး စိတ်ချမ်းသာသွားတယ်။ အစတုန်းကဆို ဘာလုပ်ရမှန်းမသိ ဘာြဖစ်မယ်မှန်းမသိ စမ်းတဝါးဝါး သူများအရိပ်အခေြြကည့် မျက်စိဖွင့်နားစွင့် ရင်တမမနဲ ့ စိတ်ပူနေရတာလေ။

Basilica of Copacabana, Bolivia

တံခါးေပါက်က ရုပ်ထုတေွ လက်ရာေြမာက်တယ်

ပုဂံ အာနန္ဒာဘုရားက တံခါးြကီးကို သတိရမိတယ်

ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ ကိုပါကပါနာြမိ ု ့

ဘတ်စ်ကားဂိတ်မှာ လက်ေက့အိတ်တေွအပ်တော့ ဝိုင်းတို ့ပါမလာလို ့ ပတ်ရှာတော့ သူတို ့တခြားဖက်မှာ တန်းစီနေတယ်။ Basilica of Copacabana ဘုရားေကျာင်းကုိ သွားလည်ြကတယ်။ Virgin of Copacabana ပန်းပုဆရာ Tito Yupanqui ရဲ ့ လက်ရာ ပန်းပုရုပ်တေွအကြောင်း ရှင်းြပတယ်။ ဘုရားကေျာင်းက ခမ်းနားတယ် လက်ရာတေွက အံ့မခန်းပဲ။ အဲ့ဒီလိုေရှးလက်ရာ အဆောက်အဦးတေွကို အရမ်းသဘောကျတယ်။ တီတီကာကာေရအိုင်စပ်နားက စားေသာက်ဆိုင်မှာ ေန ့လည်စာသွားစားြကတယ်။ ေန ့လည်စာက တိုးမှာပါြပီးသား။ ဘတ်စ်ကားနောက်ဖက်မှာ ကိုယ်တို ့နဲ ့အတူတူထိုင်တဲ့ ေကာင်လေးတယောက်ကို ဘုရားေကျာင်းကအြပန် ဘတ်စ်ကားဂိတ်မှာဆံုတယ်။ တခြားအဖွဲ ့တေွနဲ ့ ပါသွားလို ့တဲ့ အမှန်က ကိုယ်တို ့နဲ ့ တိုးအတူတူပဲ။ ေန ့လည်စာစားတော့ အဲဒီေကာင်ေလးက ကိုယ်တို ့နဲ ့အတူတူထိုင်တယ်။ ပိန်ပိန်ရှည်ရှည် ြပာလဲ့နေတဲ့မျက်လံုးနဲ ့ ဆွဇ်ဇာလန်နိုင်ငံက ြပင်သစ်စကားေြပာတဲ့ အသက်နှစ်ဆယ်လောက်ပဲရိှေသးတဲ့ ေကာင်လေး။ တော်အမေရိကကို နှစ်လခရီးထွက်နေတာ မက်ချူးပီချူးကိုတက်တာ မိနစ် ၄၀ အဆင်း နာရီဝက်တဲ့။ ကိုယ်တို ့က ဟယ် ... နင် ပျံများပျံနေတာလား။ အတက်မှာတော့ တကိုယ်လံုး ေခွှျးေတာက်တောက် ကျတယ်တဲ့။ အင်ကာဟိုက်ကင်းထရေးလမ်းကို ေလးရက်တက်ခဲ့တာတဲ့။ တောင်အမေရိကမှာ ေစျးအရမ်းသက်သာတယ်။ ဆွဇ်ဇာလန်တေွက ဘိုလီးဘီးယားကို ဗီဇာမလိုဘူးတဲ့။ အြဖူတေွက ဆယ်ေကျာ်သက်အရွယ်ေလးနဲ ့ ကမ္ဘာပတ်ြကတယ်။ အလုပ်လုပ် ပိုက်ဆံစု ခရီးထွက် ဗီဇာလည်းမလို ငယ်ငယ်ကတည်းက ကိုယ့်ေြခထောက်ကိုယ် ရပ်တည်နိုင်အောင် ေလ့ကျင့်သင်ြကားထားတဲ့ လူတေွဆိုတော့ အခက်အခဲမရိှဘူး။ ကိုယ်တေွကျတော့ ခရီးထွက်ဖို ့ ပိုက်ဆံမရိှ ဗီဇာလို အဲ့ဒါတေွအဆင်ေပြရင်လည်း တယောက်တည်းခရီးထွက်ဖို ့ဆိုတာ အတော့်ကိုစွန် ့စားရမဲ့အလုပ်။ ဟိုတယ်မှာ ဘိုကလေးတေွ လူြကီးလေးလို ကိုယ့်ဘာသာစားသောက် ေနထိုင်တာတေွ ့ရင် ဟန်က အြမဲေြပာတယ်။ ဘိုကလေးတေွနဲ ့ အာရှကလေးတေွ အရမ်းကွာတယ် အာရှကလေးတေွဆိုရင် ဒီအသက်အရွယ်အထိ မိဘက လိုက်ခွံ ့ေကွျးနေရတုန်း။ အာရှကလေးတွ အဲ့ဒီြဖစ်ရတာလည်း အမေတွေသင်ြကားဆံုးမတာ နည်းလမ်းမကျလို ့။ ေန ့လည်စာစားြပီးတော့ ဘုတ်နဲ ့ Sun Island (Isla del Sol) ေနကွျန်းကို သွားလည်ြကတယ်။ အများစုက လာပါ့ဇ်ကိုသွား လာပါ့ဇ်ကနေ ေနကွှျန်းကို တနေ့ခရီးသွားြကတာ။ ကိုယ်တို ့က လာပါ့ဇ်အသွားမှာ ဝင်လည်လိုက်တော့ အချိန်တရက် ပိုထွက်လာတယ်။ ေနကွှျန်းကို တနာရီခွဲလောက် ေမာင်းရတယ် တီတီကာကာေရအိုင်က ပီရူးနဲ ့ ဘိုလီးဘီးယားြကားမှာရိှြပီး တော်တော်ကျယ်တယ်။ တောင်ေပါ်တက်ရမှာမို ့ မလိုတာတေွ ဘုတ်ေပါ်မှာ ထားခဲ့ဖို ့ တိုးဂိုက်ကမှာတယ်။

ဟမ်မလေး ... ဟိုက်နေအောင် တက်ရတယ် နားလိုက် တက်လိုက် ေရနည်းနည်းေသာက်လိုက် တက်လိုက် နားလိုက်နဲ့။ high altitude sickness ေြကာင့် လမ်းေြဖးေြဖးေလှျာက်ရင်တောင် ေမာနေတာ။ ဒီလိုတောင်အြမင့်ကို တက်ရတော့ ဟိုက်နေတာပဲ။ ေလထဲ အောက်ဆီဂျင်နည်းတော့ အသက်ရှူမဝ နှလံုးက အလုပ်အရမ်းလုပ်ရတယ်။ အိပ်ချိန်မှာတေင် နှလံုးခုန်နှုန်းက ၈၀ bpm ရိှတယ်။ ြမင်ရတဲ့ရှုခင်းက အတော်လှတယ်။ ပီရူးနဲ ့ ဘိုလီးဘီးယား ရုပ်တူသလို အဝတ်အစား တူြကတယ်။ လူမျိုးစုဘာသာစကားတေွ ရိှေပမဲ့ ဘရာဇီးကလွဲရင် တောင်အမေရိကတတိုက်လံုး စပိန်စကားေြပာြကတယ်။ ဘရာဇီးက ေပါ်တူဂီစကားေြပာတယ်။ ခရီးထွက်တာ တပတ်ြပည့်ပြီဆိုတော့ အဝတ်အစား တပတ်ြပန်လည်တယ်။ ကိုယ်တို ့က ၁၄ ရက်ခရီးအတွက် ၁၀ေပါင် ဟမ်းကမ်ရီနဲ ့ ခရီးထွက်တာ။ ဒီတော့ အဝတ်အစားတေွက ေပါ့ပါး အခေြာက်ြမန် တွဲဖက်ဝတ်လို ့ရတဲ့အရောင် ရာသီဥတုနဲ ့ ကိုက်ညီတာတေွ ေရွးြခယ်ရတယ်။ ရာမားဆို ဥေရာပလေးနိုင်ငံ (ပြင်သစ်၊ ဂရိ၊ စပိန်၊ ဆွဇ်ဇာလန်) ၁၄ ရက်ခရီးထွက်တာ အဝတ်အစား ၂၀ ထည် ဖိနပ်သံုးရံ လက်ေက့အိတ်အကြီးြကီးနဲ ့ ခရီးထွက်တယ်။ လက်ေက့အိတ်ကို သူ ့ေယာကျ်ားကသယ်ေပး ေလယာဥ်ကလည်း ချက်ကင်အိတ်ရတော့ အဆင်ေပြတာေပါ့။ ကိုယ်တို ့က စတိတ်အသွားအြပန် ချက်ကင်အိတ်ရပေမဲ့ ပီရူး၊ ဘိုလီးဘီးယား၊ ချီလီနိုင်ငံအတွင်း သွားတဲ့အခါ ဘတ်စ်ကားနဲ ့ သွားတော့ ဟမ်းကမ်ရီအိတ် ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ ့သွားမှ အဆင်ေြပတယ်။ ဖက်ရှင်အလှအပထက် ခရီးသွားအတေွ ့အကြံုက အဓိက။ ဓာတ်ပံုထဲမှာလှအောင် မကြီးေပြာတဲ့အတိုင်း မျက်ခံုးေမွှးထူထူဆွဲ၊ နှုတ်ခမ်းနီနီရဲရဲ ဆိုးလိုက်တယ်။ အြဖ ူမတေွဆို ေကျာပိုးအိတ်ြကီးနဲ ့ နှစ်လခရီးထွက်နေကြတာ။ တောင်ေစာင်းလေးမှာ ေဆာက်ထားတဲ့ အဆောက်အဦးတေွရယ်၊ ေတာင်တန်းေတွရယ်၊ ေရြပာြပာနဲ ့ သိပ်လှတာပဲ။ အီတလီမှာ ၇ နှစ်နေခဲ့တဲ့ဝိုင်းက အီတလီတောင်ပိုင်းက ရှုခင်းတေွနဲ ့ တူတယ်တဲ့။ ပီရူးနိုင်ငံ တီတီကာကာေရအိုင်ထဲက Taquile တာေကွလီကွျန်းေပါ်က ရှုခင်းထက် ဘိုလီးဘီယားနိုင်ငံ တီတီကာကာေရအိုင်ထဲ ေနကွျန်းေပါ်က ရှုခင်းက ပိုလှတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံအလံထဲကအတိုင်း အနီ၊ အစိမ်း၊ အဝါေရာင်ရိှတဲ့ ပန်းပင်က ဘိုလီးဘီးယားအမျိုးသားပန်း။ ကိုပါကဘာနာဆီအြပန် ဘုတ်ေပါ်မှာ အိပ်ေပျာ်သွားတယ်။ ည ၅ နာရီခွဲမှာ ကိုပါကဘာနာ ြပန်ေရာက်တယ်။ လာပါ့ဇ်ဆီသွားတဲ့ ဘတ်စ်ကားေပါ်တက် တိုးဂိုက်က ကိုယ်တို ့နဲ ့အတူတူ လာပါ့ဇ်အထိလိုက်မှာတဲ့။ ကားမထွက်ခင် အနီးအနားက အိပ်သာဆီသွားြကတယ်။

တီတီကာကာေရအိုင် ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ

Sun Island (Isla del Sol) ေနကွှျန်း

Apacha ေတွ

လမ်းတဝက်ေရာက်တော့ လူတေွက ဘုတ်နဲ ့ကားတေွက ဖယ်ရီနဲ ့ ြဖတ်ကူးရတယ်။ ေမှာင်ေမှာင်မည်းမည်း ဘုတ်ကေပါ့ေပါ့လေးဆိုတော့ လူးလူးလိမ့်လိမ့်နဲ ့ ဟိုင်းကြီးကွျန်းသူ ကိုယ်တောင် ေကြာက်တယ်။ သဘေင်္ာမစီးဖူးတဲ့ ဝိုင်းတို ့ဆို ဘယ်လောက်ေကြာက်နေကြမလဲ။ အင်း... သဘေင်္ာမှောက်ရင်တော့လား အသက်ရှင်ဖို ့လမ်းအြမင်။ ဆင်းရဲတဲ့တိုင်းြပည်ဆိုတော့ အသက်ကယ်ဘော၊ အသက်ကယ်အကင်္ ီျလည်း ရိှပံုမပေါ်ဘူး။ ကိုယ်က ေရနည်းနည်းကူးတတ်ေပမဲ့ ဟိုဖက်ကမ်းအထိေရာက်အောင် မကူးနိုင်ဘူး။ အိုး .... ေဒသခံတေွတောင် စီးနေမှာပဲ ဘာမှမဖြစ်ပါဘူး အဆင်ေပြမှာပါ။ မဖြစ်ေသးတာေတွ ေတွးပူနေတာ မတင်ေသးတဲ့ အကေြွးအတွက် ပူနေသလိုပဲ။ ပစ္စုပ္ပန်တည့်တည့်ြကည့် ြဖစ်လာမှြကည့်ရှင်း။ ဝိုင်းက ဘုတ်စီးရမယ်မှန်း မသိဘူးတဲ့ ကိုယ်က သိတယ် ဒါေပမဲ့ ဒီဘုတ်ေသးေသးလို ့ မထင်ထားဘူး။ ကိုယ်ြမင်ဖူးထားတာက ကားတေွတင်တဲ့ ဖယ်ရီအကြီး။ ဟိုဖက်ကမ်းရောက်တော့ တိုးဂိုက်ကိုရှာတာမတေွ ့ တိုးတအုပ်ကိုတေွ ့လို ့ သွားြကည့်တော့ ကိုယ်တို ့တိုးဂိုက် မဟုတ်ဘူး။ ဟယ် ... တိုးဂိုက်ဘယ်မှာ ကျန်ခဲ့ပါလိမ့် လာ သဘေင်္ာဆိပ်မှာသွားြကည့်မယ်ဆိုြပီး သွားြကည့်တော့ ဘုတ်တစီးကပ်လာတယ် အဲဒီဘုတ်မှာ တိုးဂိုက်ပါတယ်။ ဘတ်စ်ကားကို ၁၅ မိနစ်လောက် ေစာင့်ရတယ်။ ဗိုက်ဆာလာတော့ ဆိုင်ကဝယ်စားမလားလို ့ ဝိုင်းကမေးေပမဲ့ ဘိုလီးဘီးယားက အစားအသောက်တေွကို စိတ်မချတာနဲ ့ ကားေပါ်ရောက်မှ ပါလာတဲ့ အစေ့အနှံတေွ စားတော့တယ်။ လာပါ့ဇ်ကို ည ၉ နာရီမှာ ေရာက်ပါတယ် လမ်းတလေှျာက် ဆန္ဒပြတာမတေွ့ဘူး။ မိုးကရွာ ကားတေွက ဆူညံပွက်လောရိုက်နေတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံမှာ လာပါ့ဇ်က အကြီးဆံုးြမိ ု ့။ တိုးဂိုက်က ကိုယ်တို ့ဟိုတယ်က ြမိ ု ့လယ်ေကာင် ဆန္ဒပြတဲ့နေရာမှာဆိုတော့ လမ်းပိတ်ထားတယ်။ ဟိုတယ်နဲ ့ တဘလောက်အဝေးမှာပဲ ချပေးလို ့ရတယ်။ စိတ်မပူနဲ ့ ကားဆရာက ဟိုတယ်ရောက်အောင် ပို ့ေပးလိမ့်မယ် ဝဲကမ်းတူဘိုလီးဘီးယားဆိုြပီး ေစာင့်နေတဲ့ တက္ကစီကားေပါ်တင်ေပးလိုက်တယ်။ ကားဆရာကို ေမးြကည့်တော့ အခေြအနေဆိုးတယ်တဲ့။ ဟိုတယ်ရိှတဲ့လမ်းအဝကို ပိတ်ထားြပီး သေနတ်တေွလွယ်ထားတဲ့ စစ်သားတေွက ေစာင့်နေတယ်။ ဂိတ်ကိုြဖတ်ေကျာ်ြပီး ဟိုတယ်ထဲရောက်မှ စိတ်ေအးရတယ်။ ကိုယ်တို ့အခန်းက သံုးထပ်မှာ ဓာတ်ေလှကားမရိှဘူး ဟိုက်နေအောင် တက်ရတယ်။ ေရသန် ့မရိှလို ့ ဟိုတယ်ေကာင်တာကကောင်မလေး ညွှန်လိုက်တဲ့ ေလးဘလောက်အဝေးက စတိုးမှာ ေရသန် ့၊ ေယာဂ၊ အသီးအနှံတေွ သွားဝယ်ြကတယ်။ လမ်းတိုင်းကို ပိတ်ထားြပီး ေနရာတိုင်းမှာ သေနတ်ကိုင်ထားတဲ့ စစ်သားေတွ ဒင်းကြမ်းပြည့်ပဲ။ စိတ်ထဲလံုြခံ ုစိတ်ချမှုမရိှဘူး အချိန်မရေွး ထပေါက်ကွဲနိုင်တဲ့ ဗံုးေပါ်တက်ထိုင်နေရသလိုပဲ။ အချိန်မရေွး တခုခုြဖစ်နိုင်တယ် သတိ ... သတိ ... မျက်စိဖွင့် နားစွင့်။
ဟိုတယ်ြပန်ေရာက်မှ လံုြခံ ုစိတ်ချမှု ခံစားရတယ်။ ေအးလိုက်တာ ... အပူေပးစက်လည်း ရိှပံုမပေါ်ဘူး။ ဝိုင်းက စန်းစန်း ဒါ တတိယနိုင်ငံ ဒီလိုသန် ့သန် ့ရှင်းရှင်း မီးမပြတ် ေရမပြတ်တာကိုက အတော်ဟုတ်နေပြီ။ ဝိုင်းက အာဖရိကနိုင်ငံတေွကို အလုပ်အတွက် သွားရတော့ ဒီထက်ဆိုးတဲ့နိုင်ငံတေွကို ြကံုဖူးတယ်။ ချမ်းတော့ ပါတဲ့ေြခအိတ်၊ အနေွးထည်တေွ ထပ်ဝတ်။ ပီရူးနဲ ့ ဘိုလီးဘီးယားက ေတာင်ေပါ်နိုင်ငံတေွဆိုတော့ ေအးတယ်။ ရာသီဥတုအပေြာင်းအလဲြမန်တယ် မိုးကာအကင်္ီျ၊ ေဒါင်းဂျက်ကဒ်၊ အတွင်းမှာ layer အထပ်ထပ်၊ ေြခအိတ်ေကာင်းေကာင်းလိုတယ်။ ခုကိုယ်ဝတ်တဲ့ Marmot နဲ ့ Helly Hansen ဘရန်းတေွ ေကာင်းတယ်။ ချီလီက ပူတယ် ြမန်မာပြည်လိုပဲ။ ဒိုင်းနမိုက်တေွ ေဖာက်ြကတာ တဒိုင်းဒိုင်း ခန္ဓာကိုယ်တောင် လန် ့တုန်တယ် ေကြာက်စရာြကီး။ မနက်ြဖန်အတွက် တိုးဘွတ်တော့ရတယ်။ သတင်းတေွြကည့်တော့ ထိတ်လန် ့စရာ ေသွးသံရဲရဲေတွ။ ေသွးသံရဲရဲတေွ မမြင်ရသေးေပမဲ့ ဒိုင်းနမိုက်တဒိုင်းဒိုင်း ေဖာက်ခွဲသံေကြာင့် လံုြခံုစိတ်ချမှုမရိှဘူး အချိန်မရေွး အန္တာရာယ်ကျရောက်နိုင်တယ်လို ့ ေတွးနေမိတယ်။ ဘာဆိုဘာမှ မကေြာက်တတ်တဲ့ ကိုယ်တောင်ေကြာက်တယ်ဆိုတော့ စဥ်းစားြကည့်လိုက်တော့။ အသည်းတအေးအေးနဲ ့ မနက်ြဖန်ကျရင် လာပါ့ဇ်မှာ ဘယ်လိုများလည်သလဲဆိုတာကတော့ ေနာက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling !
စန်းထွန်း
ေဖဖေါ်ဝါရီ ၇၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို ့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://boliviatravelsite.com/tours/la-paz/puno-copacabana-sun-island

ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံအလံအတိုငး် အနီ၊ အဝါ၊ အစိမ်းပွင့်တဲ့ ဘိုလီးဘီးယား အမျိုးသားပန်း

ရှုခင်း အင်မတန် လှတယ်

လာပါ့ဇ်ကို ေရာက်ခါနီး အဲ့ဒီဘုတ်နဲ ့ ကန်ကို ြဖတ်ကူးရတယ်... ဟိုင်းြကီးကွှျန်းသူ ကိုယ်တောင် ေကြာက်တယ်

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၅ အင်္ဂါနေ့ မနက် ၈ နာရီခွဲ တိုးကလာခေါ်မယ်ဆိုလို့ ၈ နာရီ ၁၅ မိနစ်မှာ ဟိုတယ်ဧည့်ကြိုကောင်တာကို ဆင်းလာတော့ ကောင်တာကကောင်လေးက တိုးကဖုန်းဆက်တယ်တဲ့။ တိုးကိုဖုန်းပြန်ဆက်လိုက်တော့ ကားတွေမြို့ထဲလာလို့မရ ဘတ်စ်ကားဂိတ်တွေ ပိတ်ထားလို့ တိုးကိုဖျက်လိုက်တယ်တဲ့။ ဟယ် … တိုးကိုဖျက်လိုက်တယ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ တနေကုန်ဟိုတယ်ထဲမှာတော့ မနေနိုင်ပါဘူးတော်။ ကောင်တာကကောင်လေးကို မေးကြည့်တော့ ကိုယ့်ဘာသာသွားလို့ရတယ် ကေဘယ်ကားစီး ဘတ်စ်ကားစီးပြီး ဘတ်စ်တာမင်နယ်ဆီသွား။ အဲ့ဒီကနေ ဘတ်စ်ကားထပ်စီး သုံးနာရီလောက်စီးပြီးရင် ရောက်ပြီ ‌တိုးကစေ◌ျးကြီးလိုက်တာတဲ့။ မြို့ပြင်မထွက်ဘဲ မြို့ထဲမှာပဲလည်ချင်တယ် မြို့ထဲမှာလည်လို့ရတဲ့နေရာ မရှိဘူးလား။ အခုမြို့ထဲမှာ ဆန္ဒပြနေကြတော့ မြို့ထဲလည်ပတ်ဆိုတာ အန္တရာယ်များတယ်။ အဲ့ဒါဆို ကေဘယ်ကားကရော ကေဘယ်ကားကတော့ ကောင်းကင်ကနေသွားတာဆိုတော့ အန္တရာယ်ကင်းတယ်။ အဲ့ဒါဆို မနက်ပိုင်း ကေဘယ်ကားစီးပြီး မှီရင် နေ့လည်ဖက်မှာ ၃ နာရီ လမ်းလျှောက်တိုးနဲ့ လာပါ့ဇ်မြို့ထဲကို လည်ကြမယ်။ ကေဘယ်ကားမှာ ဘယ်နေရာတွေက ရှုခင်းကောင်းလဲ ကောင်တာကကောင်လေးက မြေပုံနဲ့တကွရှင်းပြတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာ ‌‌မြို့ထဲလည်ပတ်မှာဆိုတော့ ကင်မရာကို ဟိုတယ်မှာထားခဲ့တယ်။ မြေပုံကိုင်ပြီး သုံးဘလောက်လောက်လျှောက် လမ်းတွေကကျဥ◌်းကျဥ◌်းလေး တောင်တက်တောင်ဆင်းတွေနဲ့ တောင်ကြီးနဲ့တူတယ်။ လမ်းဘေးမှာ ဆန်းဒွတ်၊ မုန့်တွေ ရောင်းနေတယ်။ နယူးယောက်လို လူတွေရှုပ်ရှပ် လာပါ့ဇ်ဟာ အတော်စည်တာပဲ။ ပါလီမန်အဆောက်အဦးတခုရှေ့မှာ စစ်သားတွေ သေနတ်ကိုင်ပြီး စောင့်နေကြတယ်။ စတိတ်ကစစ်သားရဲတွေကို အထင်ကြီးလေးစားပေမဲ့ အာဏာရှင်နိုင်ငံက စစ်သားရဲတွေကို သောက်ငြင်ကပ်တယ်။ မေးမြန်းကြည့်တော့ ခရမ်းရောင်တာဝါတိုင်က ကေဘယ်ကားတဲ့ ဒေသခံတွေ ဘယ်လိုလက်မှတ်ဝယ်ကြသလဲ စနည်းနာ။ မြေပုံကိုကြည့်ပြီး ဘယ်ကိုသွားမယ်ဆိုတာ ဆုံးဖြတ်ကြတယ်။ တန်းစီတာတိုတဲ့လိုင်းကို ဝင်စီတော့ ဘေးလိုင်းက ကူညီတတ်ပုံရတဲ့အန်ကယ်ကြီးက မေးတယ်။ ဝိုင်းက ခုတို့ဆီနေတဲ့လိုင်းက unlimited လိုင်းတဲ့ ဘေးလိုင်းကိုဝင်စီ။ လက်မှတ်ဝယ်ပြီးတော့ ကောင်တာမှာဖြတ် ကေဘယ်ကားအတက်အဆင်းကို ဝန်ထမ်းတွေက ကူညီပေးတယ်။ အမြင့်ကိုတက်သွားတဲ့အခါ အပေါ်စီးကနေ မြို့ကိုမြင်ရတဲ့ရှုခင်းက အင်မတန်လှတယ်။ ဗီွဒီယိုရိုက်တော့ ဥ◌ီးလေးကြီးတွေက ဖယ်ပေးကြတယ်။ တနေရာမှာဆင်းပြီး ဘာလည်ပတ်စရာရှလဲလို့ ‌‌မြေပုံမှာကြည့် တပတ်ပတ်ကြည့်ကြတယ်။ တွေ့တဲ့ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို ဝင်မလားလို့ ပိတ်ထားတယ်။ တခါထပ်ပြီး ကေဘယ်ကားထပ်စီး ဒီတခါတော့ နည်းနည်းဝေးတယ်။

ဆန္ဒပြနေတဲ့လူတန်းကြီးကို တွေ့ရတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမှာ အတိုက်အခံပါတီက အနိုင်ရပေမဲ့ လက်ရှိသမ္မတက လက်မခံဘဲညစ်‌‌နေလို့ ပြည်သူတွေက တောင်းဆိုနေတာတဲ့။ ဒီလိုပဲ တိုင်းပြည်အပြောင်းအလဲ‌‌တွေကို ပြည်သူတွေပဲ တိုက်ယူရတာ။ ကိုယ်တို့နိုင်ငံမှာလည်း အာဏာရှင်စစ်အစိုးရလက်အောက်ကနေ ဒီမိုကရေစီရရှိရေးအတွက် ပြည်သူတွေ အသက်၊ သွေး၊ ချွှေးရင်းပြီး တိုက်ယူခဲ့ကြတယ်။ အန်ကယ်ကြီးက ပြောပြပေမဲ့ စပိန်စကားသိပ်မကွှျမ်း‌တော့ ဝိုင်းက သိပ်နားမလည်ဘူး။ ကေဘယ်ကား ငါးကြိမ်စီးပြီးတော့ Red cap walking tour ဆုံရာအရပ်ကို ကြည့်လိုက်တော့ ဟိုတယ်နားမှာပဲ။ maps.me ကနေ ကြည့်ပေမဲ့ ဘယ်ကွေ့ရမှန်း ညာကွေ့ရမှန်းမသိလို့ လုံခြုံရေးဝန်ထမ်းကို မေးကြည့်တာ ဘယ်ဖက်လို့ညွန်တယ်။ ‌‌မြေပုံမှာပြနေတာက ညာဖက် ဝိုင်းကို မဟုတ်ဘူးမှားနေတယ် ဒေသခံတယောက်ကို မေးကြည့်လိုက်တော့ ညာဖက်တဲ့။ San Pedro plaza ကို ၁၀ မိနစ်လောက် လျှောက်ရတယ်။ အဲ့ဒီတိုးက ဘွတ်စရာမလိုဘူး ၁၁ နာရီနဲ့ ၂ နာရီမှာ စုရပ်ကိုလာခဲ့ရုံပဲ။ အနီရောင်ကပ်ဥ◌ီးထုပ်ဆောင်း I hear La Paz တီရှပ်ဝတ်ထားသူကိုရှာတော့ မတွေ့ဘူး။ လူငါးယောက်လောက်ရှိတဲ့တိုးကို မေးကြည့်တော့ မသိဘူး။ ဟိုအဆောက်အဥ◌ီးမှာ လူတွေအများကြီးပဲ သွားကြည့်လိုက်ဥ◌ီးမယ်။ မိုးကတ‌ေ‌ဖြာက်ဖြောက် ဒေသခံတွေ၊ နိုင်ငံခြားသားတွေ မိုးခိုနေကြတယ်။ အလယ်ကလူကိုကြည့်လိုက်တော့ လား … လား အနီရောင်ဥ◌ီးထု်ဆောင်းထားပြီး I heart La Paz ဝတ်ထားတဲ့ အင်္ဂလိပ်လေယူလေသိမ်းကောင်းတဲ့ ခပ်ချောချောအမျိုးသမီးတယောက်။ ဝိုင်းတို့ကို လက်ပြလိုက်တော့ လိုက်လာကြတယ်။ ငါးမိနစ်လောက်လူစောင့်ပြီး ဒေသခံစေ◌ျးကို သွားလည်ကြတယ်။ နိုင်ငံခြားသားတွေအတွက်ကတော့ အထူးအဆန်းပေါ့ ကိုယ့်နိုင်ငံက စေ◌ျးတွေနဲ့အတူတူပဲလို့ ဝိုင်းကိုပြောတော့ ဝိုင်းက ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ တောဖက်တွေမှာ ဒီလိုစေ◌ျးတွေ အခုထိရှိသေးတယ်။ ကိုယ်တို့တွေအတွက် မထူးဆန်းဘူး အဖြူတွေအတွက်ကတော့ ထူးဆန်းလိမ့်မယ်လို့ အတင်းအုပ်ကြတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားသူတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်တောင့်တင်းသန်မာကြတယ်။ ကျစ်ဆံမြီးအရှည်နှစ်ဖက် ကျစ်ထားကြပြီး ဂါဝန်ကားကားကြီးတွေ ဝတ်ကြတယ်။ မဘုတ်ဆုံတင်ပါးဆုံကြီး လှည်းလုပ်လို့စီး … တင်ပါးကြီးကြီးကားကားတွေမှ လှတယ်လို့မြင်တယ်။ တင်ပါးကြီးကားမှ ကလေးများများမွေးနိုင်တာတဲ့။ ကလေးများများရှိတာဟာ ကံကောင်းခြင်းလို့ ယူဆကြတယ်တဲ့။ ‌‌ေ‌ခြေသလုံးကြီးမှ လှတာတဲ့ ခြေသလုံးကြီးလို့ မလှဘူးထင်နေသူများ နိုင်ငံမှားရောက်နေတယ်လို့ တွေးလိုက်ပါ။ ဘိုလီးဘီးယားမှာဆိုရင်တော့ ပေါ်ပြူလာဖြစ်မှာ အသေအချာ။ ခြေမျက်စိအောက်ရောက်တဲ့ ဂါဝန်ကားကားဝတ်လို့ ခြေသလုံးမမြင်ရပေမဲ့ လမ်းလျှောက်တဲ့အခါ လှစ်ခနဲပေါ်လာတတ်တဲ့ ‌ေခြသလုံးကို လှမ်းကြည့်တယ်တဲ့။ ဘိုလီးဘီးယားသူတွေ သေးငယ်တဲ့ဦးထုပ်လေးဆောင်းတာ ဗြိတိသျှခေတ်တုန်းက မှာလိုက်တဲ့ဥ◌ီးထုပ်လေးက ဆိုက်သေးနေတော့ ညဏ်ကြီးရှင်က အမျိုးသမီးတွေဆောင်းခိုင်း ဖက်ရှင်အဖြစ်စလိုက်တော့မှ ဥ◌ီးထုပ်တွေ ရောင်းစွံသွားတာတဲ့။ ဘိုလီးဘီးယားသူတွေက အရပ်ပုတော့ ချာလီချက်ပလင်ဥ◌ီးထုပ်လေးဆောင်းလိုက်တဲ့အခါ အရပ်ပိုရှည်သယောင်ထင်ရပြီး ဖက်ရှင်ကျတယ်လို့ မြင်ပါတယ်တဲ့။

အစိုးရအဆောက်အဥ◌ီးနဲ့တူတယ် သေနတ်ကိုင်စစ်သားတွေ စောင့်နေတယ်

ကေဘယ်ကားပေါ်မှာ သမ္မတဓာတ်ပုံ

ဆန္ဒပြတဲ့သူတွေ

witch market စုန်းမ‌‌စေ◌ျးမှာ ဆေးစိမ်ထားတဲ့ အကောင်တွေ၊ ထူးခြားဆန်းပြားတာတွေ တွေ့တယ်။ ဒိုင်းနမိုက်ဖောက်သံတွေ တဒိုင်းဒိုင်း လန့်စရာကြီး။ စေ◌ျးထဲမှာ ခဏရပ်ပြီး တိုးဂိုက်က ဘိုလီးယီးယားနိုင်ငံရဲ့ ပတ်ချာမားမား မိခင်မြေကြီးနတ်အကြောင်း ရှင်းပြတယ်။ ပြီးတော့ စေ◌ျးထဲမှာ အိမ်သာဝင် အအေး၊ မုန့်တွေစားပြီး ခဏအနားယူကြတယ်။ အိမ်သာဝမှာ ဝိုင်းတို့ကိုစောင့်နေတုန်း ဆောက်လုပ်ရေးအလုပ်သမားနှစ်ယောက်က အမျိုးသမီးအိမ်သာကိုကြည့်ပြီး စပိန်စကားနဲ့လာမေးနေလို့ အမျိုးသားအိမ်သာကို မေးတာနေမှာလို့မှန်းပြီး အမျိုးသားအိမ်သာဖက်ကို လက်ညှိုးညွှန်ပြလိုက်တယ်။ စောင့်ကြည့်လိုက်တော့ ကိုယ်မှန်းတာမှန်သဗျား အမျိုးသားအိမ်သာထဲကို တန်းတန်းမတ်မတ် ဝင်သွားကြတယ်။ တယ်တော်တဲ့ငါပါလားဆိုပြီး သဘောတွေကျ ပြုံးစိစိတွေဖြစ်လို့။ တိုးဂိုက်ညွန်တဲ့ဆိုင်မှာ အသီးမျိုးစုံပါတဲ့ ဗိုက်တာမင်ဖျော်ရည်သောက်ကြတယ် တော်တော်ကောင်းတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားမှာ စေ◌ျးဝယ်သူနဲ့ စေ◌ျးရောင်းသူ ဆက်ဆံရေးက ယုံကြည်မှုနဲ့ ဆက်ဆံကြတာ။ ရောင်းတဲ့သူက ဖောက်သည်ကြီးတွေကို အကောင်းဆုံးပေးတယ် စေ◌ျးဝယ်သူကလည်း သစ္စာရှိတယ် အဲ့ဒီဆိုင်မှာပဲဝယ်တယ်။ တိုးဂိုက် ရည်စားနဲ့ကွဲတုန်းက စေ◌ျးသည်ကြီးကို ဖက်ပြီးငိုခဲ့တာတဲ့။ လာပါ့ဇ်မြို့လည်ကောင် ဆန်ဖရစ္စကိုဘုရားကျောင်းဘေးက စေ◌ျးကြီးက ခေတ်မှီစေ◌ျးဆိုပေမဲ့ အရင်သီရိမင်္ဂလာစေ◌ျးသာသာလောက်ပဲ။ ဆန်ဖရစ္စကိုဘုရားကျောင်းနား၊ လမ်းတလျှောက် ဆန္ဒပြနေကြတဲ့သူတွေနဲ့ ဒင်းကြမ်းပြည့်နေတယ်။ တိုးဂိုက်က ဘိုလီးဘီးယားသားတွေ ဒိုင်းနမိုက်ခွဲပြီး ဘယ်လိုဆန္ဒပြသလဲဆိုတာ ပြမယ်တဲ့။ ဟမ်မလေး … ဒိုင်းနမိုက်ခွဲသံ တဒိုင်းဒိုင်းနဲ့ ကြောက်လိုက်တာ တိုးဂိုက်နောက်က ထပ်ချပ်မခွာလိုက်တယ်။ ပုံမှန်တိုးဆို ဆန်ဖရစ္စကိုဘုရားကျောင်းထဲကို ဝင်လည်ကြပေမဲ့ ဒီနေ့တော့ ဆန္ဒပြ‌‌နေကြလို့ ဝင်လည်လို့မရဘူး။ တိုးဂိုက်က ပါလီမန်အဆောက်အဥ◌ီးဆီ ခေါ်သွားတယ်။ အစောင့်စစ်သားတွေ ဂျူတီချိန်လဲနေကြတော့ ဘာကင်ဟမ်နန်းတော်က changing the guard လိုပဲဟေ့။ တိုးဂိုက်က ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ သမိုင်းကြောင်းကို ရှင်းပြတယ်။ အမေရိကန်နိုင်ငံသားကို သမ္မတ‌ေမြာက်တဲ့အကြောင်း၊ သမ္မတက လာဘ်စားလို့ ပြည်သူတွေက ပစ်သတ်ပြီးတာတောင် မကျေနပ်သေးလို့ အလောင်းကိုရင်ပြင်မှာ ချိတ်ဆွဲထားတယ်တဲ့။ ဟိုးဘေးနားက အဆောက်အဥ◌ီးမှာဆိုရင် ခုထိသေနတ်ရာတွေ ရှိသေးတယ်။ အခုသမ္မတက တိုင်းရင်းသားလူမျိုး ကိုကာစိုက်တောင်သူ သူကြောင့် တိုးတက်တာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားမှာ သမ္မတက နှစ်ကြိမ်ဆက်တိုက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခွင့်ရှိတယ်။ ခုလက်ရှိသမ္မတက ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံအမည် မပြောင်းခင်တုန်းက သမ္မတသက်တမ်းနှစ်ကြိမ်၊ နိုင်ငံအမည်အသစ်ပြောင်းပြီးတော့ နှစ်ကြိမ် ခုရွေးကောက်ပွဲမှာ အနိုင်ရတဲ့အတိုက်အခံပါတီကို အာဏာမလွဲပြောင်းချင်ဘူးတဲ့။ လူဆိုတာ အာဏာမက်တယ်ဆိုတာ အမှန်ပဲ။ အဲ့ဒါကြောင့် ပြည်သူတွေက တာဝန်ကနေအနားယူဖို့ ဆန္ဒပြနေကြတာတဲ့။ ဒီလိုဆိုတော့လည်း ဆန္ဒပြသင့်ပါတယ်။ မနက်ဖြန်ကျရင် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်က လာပါ့ဇ်လာမယ် ဆန္ဒပိုပြလိမ့်မယ် ပိုကြမ်းမယ်တဲ့။ ဘတ်စ်ကား၊ လေယာဥ◌်တွေ ပုံမှန်ပြေးဆွဲသလားဆိုတာ စုံစမ်းပြီးမှသွားသင့်တယ်တဲ့။ တိုးဂိုက်ကညွှန်းလို့ အစေ့အနှံလေးတွေ ဝယ်စားတာ စားလို့ကောင်းတယ်။

တိုးဂိုက်ညွှန်းလို့ စားတာ စားလို့တော်တော်ကောင်းတယ်

စုန်းစေ◌ျး

ပြီးတော့ ဆန်ဖရစ္စကိုဘုရားကျောင်းဖက် ပြန်သွားပြီး အိုင်းရစ်ဘားမှာ တိုးခရီးစဥ◌်ပြီးဆုံးတယ်။ အိုင်းရစ်ဘားက သက်တမ်းတရာကျော်ပြီ။ red cap တိုးထုံးစံအတိုင်း အဝါရောင်ခွက်ကလေးတွေကိုင်ပြီး တိုးဂိုက်ပြောသမျှလိုက်ပြော လုပ်ခိုင်းသလိုလိုက်လုပ်ပြီး တခါတည်းမော့ချလိုက်တာ ခေါင်းမူးနောက်နောက် ဖြစ်သွားတယ်။ အရက်ပါဝင်နှုန်းများတယ် ကိုယ်က အရက်သောက်လို့မရဘူး သူငယ်ချင်းတွေဆုံကြရင် ဝိုင်သောက်ပေမဲ့ နည်းနည်း‌‌သောက်ပြီး များများမူး တခွက်သောက်ပြီး တပုလင်းစာလောက် မူးနေတတ်တယ်။ ကျောင်းမှာတုန်းက သူငယ်ချင်းများနေ့အထိမ်းအမှတ် ဝိုင်တခွက်သောက်ပြီး တအားအန်လို့ မိုင်းဖန်၊ ဆူနမ်၊ ရာမား ဇရက်မင်းစည်းစိမ် ခံစားနေတာတွေ ကြက်‌‌ပျောက်ငှက်‌ပျောက်ဖြစ်ပြီး ကိုယ့်ကိုပြုစုရဖူးတယ်။ အဲ့ဒီကတည်းက ကိုယ်ဝိုင်သောက်မယ်ဆိုရင် ဆူနမ်က ကိုယ့်ကို အစာအရင်စားခိုင်းလေ့ရှိတယ်။ ခုတော့ လုပက်စ်အတွက် သောက်နေတဲ့ဆေးတွေက အရက်သောက်လို့မရဘူး။ တိုးဂိုက်ကို ယူအက်စ်ဒေါ်လာ ၃ ကျပ်အစား ဘိုလီဗီယာနို ၃၀ ပေးလို့ရတယ်။ ယူအက်စ်တဒေါ်လာကို ဘိုလီဘီယာနို ၉ ကျပ် ပေါက်စေ◌ျးရှိတယ်။ လိမ္မောရည်သောက်ပြီးတော့ ကိုယ့်မျက်နှာက ဖြူပက်ဖြူလျော်ဖြစ်သွားလို့ ဟန်က အိုင်းရစ်ဘားမှာပဲ စားမယ်တဲ့။ ကိုယ်က တိုးဂိုက်ညွှန်းတဲ့ နှစ်ဘလောက်အဝေးက ဒေသခံဆိုင်မှာ စားချင်တယ်။ ဆိုင်ကနှစ်ထပ် လူအပြည့်ပဲ နာမည်ကြီးတယ်တဲ့တူတယ် မကုန်မှာစိုးလို့ ဝိုင်းက မှန်းဆပြီးနှစ်ပွဲမှာလိုက်တာ မှန်သွားတယ်။ တပွဲလူနှစ်ယောက်စားလို့ရတယ် ဘိုလီးဘီးယားသားတွေ တကယ်အစားကြီးတယ်။ ပီရူးရောက်ရင် မဖြစ်မနေစားရမဲ့ guinea pig မစားခဲ့ရလို့ ယုန်သားမှာလိုက်တယ်။ အဆီများပြီး စားလို့မကောင်းဘူး ကိုယ်က ယုန်သားမစားဖူးဘူး။ ဝိုင်းနဲ့ဟန်က စားဖူးတယ် ဝိုင်းက အီတလီမှာဆို ယုန်သားအမြဲစားတယ်တဲ့။ ဒီယုန်သားကတော့ စားလို့မကောင်းဘူး။ စေ◌ျးဆိုင်ခန်းတလျှောက်ပြီး ဘာဝယ်ရင်ကောင်းမလဲ စဥ◌်းစားကြတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားအမှတ်တရပစ္စည်းတွေက အရောင်တောက်ပြီး ထူးခြားတယ်။ အမှတ်တရတခုခုတော့ ဝယ်ရမယ် ဘာဝယ်ရမှန်းမသိဘူး။ ‌‌ေ‌ခြေထောက်တော်တော်ညောင်းနေပြီမို့လို့ ဟိုတယ်ပြန်ခဏနား။ ညနေစောင်းတော့ အနီးအနားက စားသောက်ဆိုင်မှာ ကြက်စွပ်ပြုတ်သောက်ကြတယ်။ ကိုယ်က ခေါက်ဆွဲဖက်နဲ့ စွပ်ပြုတ်ရည်ပဲ သောက်နိုင်တယ် သုံးယောက်ထဲမှာ ကိုယ်မစားနိုင်ဆုံး။ တသက်နဲ့တကိုယ် တခါမှဒီလိုမျိုး မဖြစ်ဖူးဘူး။ ကိုယ်က အိမ်မှာ အစားနိုင်ဆုံး အရသာမရှိ မကောင်းလည်း ဘာမဆိုစားနိုင်တဲ့သူ။ ဒီလိုဖြစ်တာ ထူးဆန်းတယ်။ ဘေးစားပွဲမှာ ဖက်ထုပ်ပေါင်းစားနေတဲ့ အမျိုးသမီးကို ဘာတွေပါလဲလို့ မေးကြည့်တော့ လာကျွှေးတယ်။ ပြောင်းဖူး၊ ချိတ်စ်၊ တခြားအသီးအနှံတွေကိုရောပြီး ဖက်ထဲထည့် မီးကင်ထားတာ စားကောင်းတယ်။ မှာလိုက်တော့ မစားနိုင်ပြန်ဘူး။ ဒိုင်းနမိုက်သံ တဒိုင်းဒိုင်းကြောင့် ကောင်းကောင်းအိပ်မပျော်ဘူး။ အပူပေးစက်မရှိတော့ အေးလိုက်တာ အထပ်ထပ်ဝတ် စောင်ခေါင်းမြီးခြုံပြီး ကွေးရတယ်။ နောက်နေ့ Moon valley နဲ့ Chacaltaya သွားလည်တဲ့အကြာင်းကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲတင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
‌‌ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၄၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး https://www.findlocaltrips.com/tour-details/city-walking-tour-la-paz-red-cap-tours

ယုန်သား စားလို့မကောင်းဘူး

ကြက်စွပ်ပြုတ် မဆိုးပါဘူး ကိုယ်ကစားမဝင်တာ

အရသာမရှိတဲ့ ‌‌ပြောင်းဖူး၊ အာလူးမဲနဲ့ အရသာရှိတဲ့ ဝက်သား‌ကြော်...ဆိုင်တိုင်း အဲ့ဒီဟင်းရှိတယ်...

‌‌ပြောင်းဖူး၊ ချိတ်စ် အကင် မဆိုးပါဘူး မစားနိုင်ကြဘူး...

မနက်စာ ‌‌ပေါင်မုန့် ဆန်မုန်န့် ဒိန်ချည် ကိုကာတီး လိမ္မော်ရည်

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၆ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ တိုးဂိုက်က မနက် ၈ နာရီ လာခေါ်တယ်။ လမ်းတွေပိတ်ထားလို့ ကားတွေဝင်လို့မရဘူး။ နှစ်ဘလောက်လမ်းလျှောက် ကေဘယ်ကားဘူတာရုံနားက လမ်းမကြီးပေါ်ကနေ ဘတ်စ်ကားစီးတယ်။ ဘတ်စ်ကားတွေက ပေါင်မုန့်လုံးကား ကျဥ◌်းကျဥ◌်းနိမ့်နိမ့်လေး။ တိုးဂိုက်က တက်ဆိုတက် ဆင်းဆိုဆင်း တိုးဂိုက်ကို မျက်စိအောက်က အပျောက်မခံ မျက်စိဒေါက်ထောက် ကြည့်နေရတယ်။ လူရှင်းတဲ့နေရာရောက်တော့ တိုးကားရောက်လာတယ် တိုးရစ် ၁၀ ယောက်လောက်ပဲ။ အများစုက Chacaltaya ကို သွားကြမှာ။ ကိုယ်တို့က Moon Valley ပါ,ပါတယ်လို့ပြောတော့ တိုးဂိုက်က ဘောက်ချာကိုကြည့် တိုးကုမ္ပဏီကို ဖုန်းဆက်မေးကြည့်တယ်။ အပြန်ကျရင် Moon Valley ကို ပို့ပေးမယ်တဲ့။ တိုးဂိုက် မသေချာမရေရာတာကိုကြည့်ပြီး ကားဒရိုင်ဘာဘေးနားမှာထိုင်တဲ့ ပြင်သစ်လူမျိုးလို့ယူဆတဲ့ စုံတွဲက မလိုက်တော့ဘူးတဲ့။ ဟမ် … ဒီလောက် သွား‌ရေးလာရေးခက်နေတဲ့ဟာကို ဟိုတယ်ဆီ ဘယ်လိုများပြန်မလဲမသိဘူး။ ဝိုင်းကတော့ သူတို့မလိုက်တာ နာတာဘဲတဲ့။ ပထမဆုံးသွားရောက်မဲ့ နေရာကတော့ အမြင့်ပေ ၅,၄၂၁ မီတာ (၁၇,၇၈၅ ပေ) မြင်တဲ့ Chacaltaya တောင်။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကြောင့် ဂလေရှာရေခဲတောင်ဟာ ၂၀၀၉ မှာ လုံးဝအရည်ပျော်သွားခဲ့တယ်။ Chacaltaya ဟာ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံရဲ့ တခုတည်းသော ski resort နှင်းလျောစီးစခန်းပါ။ သတ္ထုတွေထွက်လို့ ခုထိသတ္ထုတူးဖော်နေသေးတယ်။ တောင်တက်တောင်ဆင်း ကွေ့ကွေ့ကောက်ကောက် လမ်းကျဥ◌်းကျဥ◌်းလေးတွေ။ လိုအပ်တာတွေဝယ်ဖို့ စေ◌ျးဆိုင်လေးတခုမှာ ရပ်ပေးတယ်။ အမြင့်တက်မှာဆိုတော့ ကိုကာကန်ဒီဝယ်တယ်။ လမ်းကချိုင့်တွေနဲ့ အတော်ဆိုးတယ် ဝိုင်းဂလုန်းနေတာပဲ။ ရွှေပြည်သာကွေ့ကနေ လှော်ကားကွန်ပျူတာတက္ကသိုလ်လမ်း ကျနေတာပဲ။ ဝန်ကြီးလာမယ်ဆိုရင် လမ်းကောင်းသွားလို့ ခြောက်လတကြိမ် ဝန်ကြီးလာခိုင်းရမယ်လို့ ဟားခဲ့ကြဖူးတယ်။ လူနေအိမ်‌‌ခြေ မတွေ့ဘူး တခါတလေ အမှိုက်ပုံ၊ အပါကာအုပ်လိုက် တွေ့ရတယ်။ ရေခဲတောင်မြင်ရတဲ့နေရာမှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ ခဏရပ်ပေးတယ်။ ဓာတ်ပုံအရိုက်ဆုံးက ဘယ်သူတွေဖြစ်မယ် ထင်သလဲ။ ဓာတ်ပုံရိုက်မယ်ဆိုလို့ အနွှေးထည်အကင်္ီျချွှတ်တဲ့ ဝိုင်းက ချမ်းလို့တဲ့ အနွှေးထည်ပြန်ဝတ်တယ်။ ကိုယ်ကတော့ သူများတွေ မချမ်းရင်တောင် ချမ်းနေတတ် အမြဲအနွှေးထည်ဝတ်ရတဲ့သူဆိုတော့ ဒေါင်းဂျက်ကက်ဝတ်ထားတာတောင် ချမ်းနေလို့။ ဝိုင်းက ဒေါင်းဂျက်ကက်ဝတ်ထားရင် ဝ,ဝကြီးဖြစ်နေလို့ ဓာတ်ပုံထဲမလှဘူးတဲ့။ ဓာတ်ပုံထဲမလှရင်နေပါစေ၊ မစ်ဝမ်းဂျက်ကဒ်လို့ပြောရင် ပြောပါစေ အချမ်းတော့ မခံနိုင်ဘူးတော့။ တောင်တက်လမ်းက ကျဥ◌်းကျဥ◌်းလေး ဘေးတဖက်မှာချောက်ကြီး။ အသည်းယားစရာ လန့်စရာကြီး ကိုယ့်တို့အသက်ဟာ ကားဒရိုင်ဘာလက်ထဲမှာ။ အသက်၇နှစ်အရွယ်တုန်းက အဘွားဆုံးလို့ ရခိုင်သွားတုန်းက ရခိုင်ရိုးမတောင် ဖြတ်ကျော်တဲ့လမ်းလိုပဲ။ ကွေ့ကွေ့ကောက်ကောက် ကျဥ◌်းကျဥ◌်းလေး ဘေးတဖက်မှာချောက် တချက်မှားလို့ကတော့ သေပြီ။ အိမ်တွေက ချောက်ကမ်းပါးမှာ ဆောက်ထားတာ။ ညဖက်ကားတစီး ချောက်ထဲထိုးကြလို့ အကုန်သေ။ ရိုးတောင်မှာစားခဲ့တဲ့ ကောက်ညှင်းပေါင်းပူပူနဲ့ ပဲပြုတ်၊ မုန်လာချဥ◌်ဖတ် အနီရောင် အကြီးကြီးတွေကို မှတ်မိနေသေးတယ်။

တောင်ပေါ်တက်မှာမို့လို့ မလိုအပ်တာတွေ ကားပေါ်မှာထားခဲ့ဖို့ တိုးဂိုက်ကပြောတယ်။ အတက် ၄၅ မိနစ် အဆင်း ၂၀ မိနစ် နေ့လည် ၁၂ နာရီ တိုးကားဆီ အရောက်ပြန်ရမယ်။ ဟမ်မလေး … တောင်ထိပ်က အဝေးကြီး အမြင့်ကြီး မတ်မတ်ကြီး တက်လိုက် နားလိုက် ဝိုင်းတို့ကိုစောင့်လိုက် တက်လိုက် နားလိုက်။ မတော်တဆ ချော်လဲလို့ကတော့ တောင်အောက်ကိုကျသွားမှာ ရှင်ဖို့လမ်းမမြင်ဘူး။ အဲ့ဒီလိုတွေးမိတဲ့ ကြောက်လန့်သွားတယ် တကယ်လို့များ မတော်တဆ ပြုတ်ကျခဲ့ရင် သေသွားခဲ့ရင် …. ။ မတွေးနဲ့ အဲ့လိုမတွေးနဲ့ ‌‌ေ‌ဘေးဘီမကြည့်တော့ဘဲ ခြေထောက်ကိုကြည့် သေချာလှမ်း ဘယ်… ညာ … ဘယ် … ညာ။ ဝိုင်းတို့ကို လှမ်းကြည့်လိုက်တော့ မှုန်ပြပြလေး မြင်ရတယ်။ ဟန်က တက်နိုင်မယ်မထင်ဘူး။ တိုးဂိုက်က ကိုယ်နားရင် ခပ်လှမ်းလှမ်းကနေ စောင့်ကြည့်နေတယ် ကိုယ်တက်လာမှ ထပ်တက်တယ် ကိုယ့်ကိုမျက်‌ေ‌‌ခြမပြတ် စောင့်ကြည့်တယ်။ တောင်ထိပ်ရောက်ခါနီး အတော်မောလို့ လှည့်ပြန်ရမလားတောင် တွေးမိတယ်။ ဒါပေမဲ့ တောင်ထိပ်မရောက်ရောက်အောင် တက်မယ်ဆိုတဲ့စိတ်ကြောင့် တလှမ်းစီ ဆက်လှမ်းဖြစ်တယ်။ တောင်ထိပ်ရောက်တဲ့အခါ ရည်မှန်းချက်ကို ဖြစ်အောင်အကောင်အထည် ဖော်နိုင်လိုက်လို့ စိတ်လက်ပေါ့ပါး ပျော်သွားတယ်။ ကိုယ့်က အဲ့ဒီလိုတခုခုကို မဖြစ်ဖြစ်အောင် လုပ်တော့မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ပြီးရင် မဖြစ်မနေ ဇွဲနဘဲနဲ့လုပ်တတ်တယ် ခေါင်းမာတယ်ဆိုပါတော့။ တောင်ထိပ်မှာ ဘာမှမရှိပါဘူး အမြင့်ပေ ၅၄၃၅ ဆိုတဲ့ဆိုင်းဘုတ်လေး ရှိတယ်။ ရာသီဥတုကောင်းရင် ဘေးပတ်ဝန်းကျင်တခုလုံးကို ၃၆၀ ဒီဂရီမြင်ရလို့ ရှုခင်းတအားလှမှာ။ အဲ့ဒီလိုတောင်ထိပ်ကနေ မြင်ရတဲ့ရှုခင်းကို တအားကြိုက်တယ်။ ခုတော့ မြူတွေကျနေလို့ ဘာဆိုဘာမှ မမြင်ရဘူး။ တောင်ထိပ်မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ပြီးတာနဲ့ ပြန်ဆင်းကြတယ်။ ရုတ်တရတ် မိုးသီးကျပြီး နှင်းကျတယ် နှင်းထုက တလက်မခွဲလောက်ရှိတယ်။ ကိုယ့်ကင်မရာကို အကင်္ီျထဲဖို့ အန်ကယ်ကြီးတယောက်က စပိန်လို အမူအယာနဲ့ပြောတယ်။ အဆင်းမှာ ချော်လဲပြီး အောက်ဖက်ကို တရွတ်တိုက် ထိုးဆင်းသွားတယ်။ အတော်ထိတ်လန့်သွားတယ် တိုးဂိုက်က အဆင်ပြေလားလို့ မေးတယ်။ ပြန်ထပြီး ဆင်းတော့ ချော်လဲပြန်တယ်။ တိုးဂိုက်က ဘေးတိုက်ဆင်း နှင်းတွေကိုမနင်းနဲ့ ကျောက်တွေကိုနင်း။ တိုးဂိုက်ပြောသလို လိုက်လုပ်ပေမဲ့ ချောနေသေးလို့ တိုးဂိုက်က သူ့လက်ကိုတွဲပြီး ဆင်းဖို့ပြောတယ်။ တိုးဂိုက်လက်ကိုတွဲပြီး တရွတ်တိုက်ဆင်းသွားလိုက်တာ ကိုယ်က ဘုရားတပြီး ပါသွားတယ်။ တိုးဂိုက်က ရပ်လိုက်ပေမဲ့ ကိုယ်ကမရပ်နိုင်ဘဲ တိုးဂိုက်ကိုကျော်ဆင်းသွားလို့ တိုးဂိုက်က မနည်းဖမ်းဆွဲရတယ်။ တိုးဂိုက်က သူ့ကိုကျော်မသွားနဲ့ သူ့နောက်မှာပဲ နေပါတဲ့။ မျက်မှန်က ရေတွေနဲ့မို့ မျက်မှန်ကိုအိတ်ထဲထည့် တိုးဂိုက်လက်နှစ်ဖက်ကိုဆွဲပြီး တရွတ်တိုက်ပါသွားတယ်။ ကိုယ့်သူငယ်ချင်းနှစ်ယောက်က အဆင်းခက်တယ် သူတို့တော့ ဒုက္ခပါပဲ။ တိုးဂိုက်က စိတ်မပူပါနဲ့ သူကူပါမယ်တဲ့။

ဝိုင်းတို့ကို ကျော်သွားတယ် ကိုယ်ကားနားဆီရောက်တော့ တိုးဂိုက်က ရောက်ခါနီးဖြစ်တဲ့ ဝိုင်းတို့ကို သွားကူတယ်။ ဝိုင်းတို့က နှင်းကျတာနဲ့ လမ်းတွေချောမှာကိုသိလို့ ဆင်းလာတယ်တဲ့။ ကိုယ်ကြားဖူးတာတော့ တောင်ထိပ်မှာ မိုးတိမ်တွေညှို့နေရင် ချောင်းကိုဖြတ်ကူးတဲ့အခါ သတိထားရတယ် တောင်ကျရေတွေ အချိန်မရွေးကျလာနိုင်လို့တဲ့။ ကိုယ်တော့ တခါမှ မကြုံဖူးသေးဘူး။ ကိုယ့်အသက်ကို တိုးဂိုက် ကယ်လိုက်တာ။ ဝိုင်းက အတက်မှာ ဘရာဇီးကောင်လေးနဲ့ တွေ့တယ်တဲ့ သူကအဆင်း။ ဘရာဇီးကောင်လေးက မင်း ငါ့နောက် လိုက်နေတယ်လို့နောက်တော့ ဝိုင်းက ဟင့်အင်း … မင်းကသာ ငါတို့နောက် လိုက်နေတာလို့ ပြန်နောက်တယ်။ ငါတို့ မနက်ဖြန် Uyuni သုံးရက်ခရီး ချီလီနိုင်ငံ San Pedro de Atacama ဆန်ပက်ထရိုအက်တာကမာမှာ ဆုံးမှာ။ ဘရာဇီကောင်လေးက သူလည်း နောက်သုံးရက်အကြာမှာ အဲ့ဒီခရီးစဥ◌်အတိုင်း လာမှာတဲ့။ ကိုင်း … အဲ့ဒါဆိုရင် ဆန်ပက်ထရိုအက်တာကမာမှာ ဆုံကြတာပေါ့။ ပီရူးနိုင်ငံ မက်ချူးပီချူးမှာ ဆုံခဲ့တဲ့ ဘရာဇီးကောင်လေး ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ ချာတာကာရာတောင်မှာ လာဆုံတာ အံ့ြသစရာ။ ဆန်ပတ်ထရိုအက်တာကမာမှာ ထပ်ဆုံရင်တော့ ပြောမဆုံးဖြစ်တော့မယ်။ အဆင်းမှာ နှင်းတွေနဲ့မို့ ကားဒရိုင်မှာ အနှေးဆုံး သတိထားပြီးမောင်းတယ်။ လမ်းမှာနှင်းတွေရှိရင် လမ်းတွေချော်ပြီး မောင်းရတာ အင်မတန်ခက်တယ်။ အဖြူမလေးက ကားဒရိုင်ဘာကို အေးအေးဆေးဆေး သတိထားပြီးမောင်းနော် ကိုယ်တို့အသက်က မင်းလက်ထဲမှာ။ တိုးဂိုက်က စိတ်မပူပါနဲ့ သူက အတွေ့အကြုံများတယ်တဲ့။ ကားဒရိုင်ဘာဘေးမှာထိုင်တဲ့ ကိုယ့်ကင်မရာကို အကင်္ီျထဲထည့်ဖို့ပြောတဲ့ အန်ကယ်ကြီးက ကားမှန်ကို တစ်ရှူး၊ အဝတ်စနဲ့ သုတ်ပေးတယ်။ အန္တရာယ်အငွေ့အသက်ကို ခံစားမိလို့ တကားလုံး တိတ်ဆိတ်နေတယ်။ ကိုယ်လည်း ဘုရားစာတွေရွတ်။ တောင်ပြေပြေကို ရောက်မှပဲ အသက်ကို ရဲရဲရှူဝံ့တော့တယ်။ ဝိုင်းက ‌ပေါ်တိုရီကိုမှာ ‌တောင်တက်ခဲ့တာက ပိုကြောက်ဖို့ကောင်းတယ်တဲ့။ ကိုယ့်အတွက်ကတော့ ခုတောင်တက်ခရီးက ကြောက်ဖို့အကောင်းဆုံး။ ပေါ်တိုရီကိုမှာက တောင်ကမမြင့်ဘူး ကုတ်ဖက်တက်ရတာတခုပဲ ခြေချော်လို့လဲ မသေနိုင်ဘူး။ ဒီမှာက တချက်မှားတာနဲ့ သေပြီ အမြင့်ပေ ၁၇,၀၀၀ အမြင့်ဆိုတော့ မြင်ရတာနဲ့တင် အသည်းယားစရာ တောင်တက်နေတုန်းက တောင်အောက်ကို မကြည့်ရဲဘူး။ မိုးတွေက သည်းသည်းမည်းမည်းရွာ ဝိုင်းတို့က ရှူးပေါက်ချင်လို့ လမ်းမဘေးတနေရာမှာ ရပ်ပေးတယ်။ မိုးရွာနေလို့ လမ်းတွေချော ချော်လဲမှာစိုးလို့ Moon Valley ဝင်ခွင့်ပိတ်လိုက်တယ်။ ရာသီဥတုကြောင့်ပဲ တိုးအပြစ်မဟုတ်ပါဘူး။

ကလေးတွေ ကျောင်းဆင်းချိန်မို့ ကျောင်းကားတွေတွေ့တယ်။ မြို့လယ်ကောင်က ဆန်ဖရန်စစ္စကိုဘုရားကျောင်းနားမှာ ချပေးတယ်။ ဒီနေ့ ဆန္ဒပြသူတွေမရှိလို့ ရှင်းလင်းနေတယ်။ တိုးဂိုက်ကို တကယ်ကျေးဇူးတင်ကြောင်း ပြောခဲ့တယ်။ ခရီးသည်တွေ အန္တရာယ်ကင်းဘေးကင်း စိတ်ကျေနပ်အောင် ဆောင်ရွက်ပေးရတဲ့ တိုးဂိုက်အလုပ်က မလွယ်ဘူး။

ဆန်ဖရစ္စကိုဘုရားကျောင်းရှေ့မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်ကြတယ်။ ခုံးကျော်တံတားကြီးကို ဖြတ်ကျော်ပြီး ဟိုတယ်ဆီပြန်တဲ့ လမ်းတလျှောက်က စားသောက်ဆိုင်တွေကို လိုက်ကြည့်ကြတယ်။ ဆိုင်တွေတိုင်းမှာက ဘိုလီးဘီးယားအစားအစာ၊ ပီဇာ၊ ကြက်ကြော်ချည်းပဲ။ ခရီးထွက်တာ တပတ်ကျော်လာပြီဆိုတော့ အာရှအစားအစာ လွမ်းလာပြီ။ မနေ့က လမ်းလျှောက်တိုးနဲ့ သွားတုန်းက တရုတ်ဆိုင်တဆိုင် တွေ့လိုက်တယ်။ ဒီကနေ ဝေးမယ်နဲ့တူပါရဲ့ ‌‌ေ‌မြေပုံကိုကြည့်လိုက်တော့ ဟိုဖက်လမ်းမှာ စားသောက်ဆိုင်ပိုများတယ်။ ဟန်က ဟိုတယ်ဆီသွားတဲ့လမ်းက ဟိုဖက်လမ်းလို့ ပြောနေလို့ ‌ေမြပုံပြန်ကြည့်လိုက်တော့ မှန်နေတယ်။ ဟန်က လမ်းမလျှောက်နိုင်တော့လို့ တွေ့တဲ့ဆိုင်မှာ ဝင်စားတယ်။ ကိုယ်က အမဲသားစွပ်ပြုတ် ဝိုင်းတို့က ထမင်းနဲ့အသားမှာတယ်။ မဆိုးပါဘူး စားဝင်တယ် အစားဝင်သွားလို့ နည်းနည်းအားရှိလာတယ်။ မနက်ဖြန် ယူရီနီကိုသွားမှာ ဒီနေ့လာပါ့ဇ်မှာ နောက်ဆုံးနေ့ လျော့ပင်းထွက်ရမယ်။ စေ◌ျးဆိုင်တွေ တဆိုင်ပြီးတဆိုင် ဝင်ကြည့်ကြတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားဆိုတဲ့ အိတ်ဝယ်ရင် ကောင်းမလား၊ ခြုံစောင်၊ ပုဝါတွေ ဝယ်ရင်ကောင်းမလား၊ ကီးချိန်းဝယ်ရမလား၊ ဆွယ်တာဝယ်ရမလား။ နောက်ဆုံးတော့ ပုဝါအသေးလေး ၄ ခုဝယ်လိုက်တယ် ဒေါ်လာ ၁၀ အောက်ပဲ။ စေ◌ျးမဆိုးဘူး အပါကာသိုးမွှေး အရောင်တောက်တောက်ကြိုက်တဲ့ အမေ့အတွက် ပန်းဆီရောင်၊ မမီးအတွက် အပြာရောင်၊ မခိုင်အတွက် လိမ္မော်ရောင်၊ ကိုယ့်အတွက် အဝါအစိမ်း။ ဝိုင်းတို့လည်း လိုက်ဝယ်ကြတယ်။ ခုံခင်းအသေးလေး ဝယ်တယ် ဟန်က ရွေးပေးတယ်။ အပါကာဆွယ်တာ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းစေ◌ျးချလို့ကြည့်တာ နွှေးတယ်။ ဝိုင်းတို့က အရောင်ယဥ◌်တာ ဘိုဆန်တာ ရွှေးပေးတယ်။ ကိုယ်က အရောင်တောက်တောက် ကြောင်ကြောင်ကြားကြား ကြိုက်တယ်။ ကြိုက်တယ် ယူမယ်ဆိုတော့ ဆိုက်အသေးဆုံးက အများကြီးပွနေတယ်။ ဝိုင်းတို့က ပွတယ်ကြီးတယ် မယူနဲ့တဲ့။ စေ◌ျးတခွင် အနှံ့လည်ပေမဲ့ ကြိုက်တာမတွေ့ ပင်ပန်းနေပြီမို့လို့ ဟိုတယ်ပြန်ခဲ့ကြတယ်။ ညနေစာကိုတော့ လမ်းထိပ်က စားသောက်ဆိုင်မှာ စားကြတယ်။ ဝက်သားကြော်၊ ပြောင်းဖူးအကြီး၊ အမည်းရောင်အာလူး ဝက်သားကြော်ပဲစားခဲ့တယ်။ ပြောင်းဖူးနဲ့ အာလူးအမည်းက ဘာမှအရသာမရှိဘူး။ အဲ့ဒါ ဘိုလီးဘီးယားလူမျိုးတွေ ပုံမှန်စားလေ့ရှိတဲ့ အစားအစာ။ အစားအသောက်မရွေး အကုန်စားနိုင် ဘာမဆိုစားကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ ကိုယ်တောင် ဘိုလီးဘီးယားမှာ မစားနိုင်ဘူး။ဒီညတော့ ဆန္ဒပြတာ တကယ်ကြမ်းတယ် အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်က လာပါ့ဇ်ရောက်လာပြီတဲ့။ ဆန္ဒပြတဲ့သူတွေ လမ်းထိပ်ကနေ ဖြတ်သွားကြတယ်။ ဒိုင်းနမိုက်ခွဲသံတွေ တဒိုင်းဒိုင်း တရစပ်ပဲ။ နောက်ကျမှရောက်လာတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် အဖြူတိုးရစ်နှစ်ယောက် ညစားသွားစားမလို့ ဒိုင်းနမိုက်သံတွေကြောင့် သွားမစားတော့ဘူး။ အဲ့ဒီညက လာပါ့ဇ်မှာနေရတာ လုံခြုံမှုမခံစားရဘူး လာပါ့ဇ်ကနေ အမြန်ဆုံးထွက်သွားချင်တယ်လို့ တွေးမိတယ်။

‌တောင်တက်ဖို့ ပြင်ဆင်နေတာ

ဟမ်မ‌လေး ... ‌တောင်ထိပ်က အဝေးကြီး မတ်မတ်ကြီး မြင့်မြင့်ကြီး

မနက်ဖြန် ယူရီနီကိုသွားဖို့ လေဆိပ်ဖွင့်ပါ့မလား၊ လေယာဥ◌်ထွက်ပါ့မလား၊ လာပါ့ဇ်မှာ ပိတ်မိနေရင်ဒုက္ခ။ ယူရီနီကိုသွားတဲ့လေယာဥ◌်ကလည်း လေယာဥ◌်ထွက်ချိန်နောက်ကျ၊ အချိန်မမှန်၊ လက်ကေ့အိတ်တွေ အချိန်မှီမရောက်ဘူးလို့ သတင်းကြီးတယ်။ ကိုယ်တို့က ချီလီအထိခရီးဆက်မှာဆိုတော့ လက်ကေ့အိတ်တွေ နောက်ကျမှရောက်လို့ သွားထုတ်ဖို့အဆင်မပြေဘူး။ နေ့စဥ◌်သုံးမရိှမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်း၊ အဝတ်တစုံစာကို ကျောပိုးအိတ်ထဲထည့်ထားတယ် လက်ကေ့အိတ်မရရင် ဒုက္ခမရောက်အောင်လို့။ ဝိုင်းကို ပြောပြတော့ အဆင်ပြေမှာပါတဲ့ သူက မပြင်ဆင်ဘူး။ ကိုယ်ကတော့ ပြင်ဆင်ထားလိုက်တယ် ဘာဖြစ်မလဲမသိဘူး။ လေဆိပ်ဖွင့်လား၊ လေယာဥ◌်အချိန်မှန်ထွက်လား၊ လက်ကေ့အိတ်တွေရလား၊ လေယာဥ◌်ဆိုက်ရောက်ချိန်နဲ့ နာရီဝက်အကြာမှာထွက်တဲ့တိုးကို မှီပါ့မလား ဆိုတာကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ ဆက်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
‌ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၁၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://www.viator.com/tours/La-Paz/Chacaltaya-and-Valley-of-the-Moon/d5027-171598P2

တိုးဂိုက်က တရွတ်တိုက် ဆွဲခေါ်ရတယ်

ဆန္ဒပြသူ‌တွေ မရှိလို့ ရှင်းနေတဲ့ မြို့လယ်‌ကောင်က ဆန်ဖရစစ္စကို ဘုရား‌ကျောင်း

အမဲသားစွပ်ပြုတ်

ဝက်သား‌ကြော်၊ ‌ပြောင်းဖူး၊ အာလူးအမည်း

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၇ ကြသပတေးနေ့ မနက် ၆ နာရီ ဟိုတယ်ကနေ ချက်ကောက်လုပ် ဟိုတယ်က စီစဥ◌်ပေးတဲ့ တက္ကစီစီး။ လေဆိပ်က နာရီဝက်လောက်ပဲ ဝေးတယ်။ ဟိုတယ်ဝန်ထမ်းအမျိုးသမီးက မနေ့ညက ဆန္ဒပြတဲ့သူတွေ တအားများ လမ်းတွေပိတ် ကားတွေမပြေးလို့ မနေ့ညက အိမ်မပြန်ရဘူး ဟိုတယ်မှာအိပ်ရတယ် ကိုယ်တို့တက္ကစီနဲ့ လမ်းကြုံလိုက်တယ်။ လမ်းတွေရှင်းလို့ လေဆိပ်ကို ခန့်မှန်းထားတာထက် စောစောရောက်တယ်။ မနေ့က အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် လာပါ့ဇ်ကိုရောက်လာလို့ ဆန္ဒပြသူတွေ တအားများတယ်။ ဒိုင်းနမိုက်သံတွေ တဒိုင်းဒိုင်းနဲ့ တကယ်လန့်စရာကြီး။ လေဆိပ်ပိတ်မှာစိုးရိမ်နေတာ လေဆိပ်ဖွင့်တယ်ဆိုမှ နည်းနည်းစိတ်အေးရတယ်။ လေဆိပ်က ပြည်တွင်းလေဆိပ်မို့လို့လား မသိဘူး ရန်ကုန်လေဆိပ်လောက် မခမ်းနားဘူး။ လာပါ့ဇ်မှ မိုးမျှော်တိုက်တွေ မရှိပေမဲ့ ရန်ကုန်လောက် အမှိုက်မရှိဘူး သန့်ရှင်းတယ်။ စေ◌ျးဆိုင်တွေတွေ့ပေမဲ့ လုံခြုံရေးဖြတ်ပြီးတော့မှပဲ ဝင်ကြည့်မယ်လို့တွေးတာ လုံခြုံရေးဖြတ်ပြီးတော့ အဲ့ဒီဆိုင်တွေကို ဝင်လို့မရတော့ဘူး။ ထွက်ပြီးရင် လုံခြုံရေးတခါဖြတ်ရမှာမို့လို့ မသွားတော့ပါဘူး ဘယ့်နှယ့်ဟာပါလိမ့်။ လေဆိပ်အများစုက လုံခြုံရေးဖြတ်ပြီးရင် ဂျူတီဖရီးဆိုင်တွေ ပေါမှပေါ။ ဝိုင်းက အီသီယိုးပီးယားလေဆိပ်မှာလည်း အဲ့ဒီလိုတဲ့ လုံခြုံရေးဖြတ်ပြီးရင် ဘာဆိုင်မှမရှိတော့ဘူး။ တချို့ဆို စေ◌ျးဝယ်ကောင်းလို့ ချက်ကင်ဝင်တာနောက်ကျတာတွေတောင် ဖြစ်တယ်။ အီသီယိုးပီးယား လေကြောင်းလိုင်း ဘိုးအင်း ၇၄၇ ပျက်ကျတုန်းက တယောက်ဆို ချက်ကင်ဝင်ဖို့ ငါးမိနစ်နောက်ကျသွားလို့ လေယာဥ◌်ပေါ်မတက်ခိုင်းဘူး။ အဲ့ဒါကပဲ သူ့အတွက် ကံကောင်းသွားတယ် လေယာဥ◌်ပေါ်ပါသွားရင် သေမှာ။ BOA ဘိုလီးဘီးယားလေကြောင်းလိုင်းဟာ အချိန်မမှန်၊ လက်ကေ့အိတ်တွေ နောက်ကျမှရောက်တယ်လို့ နာမည်ကြီးတယ်။ တချို့လေယာဥ◌်တွေရင် သေးလွန်းလို့ ကျပ်ညှပ်နေတာပဲဆိုတဲ့ ဆောင်းပါးတွေတွေ့ဖူးလို့ ဝိုင်းကို ပြဖူးတယ် လျှော့မဖြစ်သွားရအောင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားရအောင်လို့။ ပီရူးနိုင်ငံ lima လင်မာကိုသွားမဲ့လေယာဥ◌်ခရီးစဥစဥ◌်ကို ဖျက်သိမ်းတာကို ဘုတ်မှာတွေ့လိုက်တော့ နိုင်ငံတကာလေယာဥ◌် ‌ေ ခရီးစဥစဥ◌်တွေကို ဖျက်သိမ်းထားတယ်ဆိုတဲ့သတင်း အမှန်ပဲပေါ့။ ကိုယ်တို့အီးတစ်ကဒ်‌ လေယာဥယာဥ◌်လက်မှတ်မှာ လေယာဥ◌်ထွက်ခွာချိန်က မနက် ၈ နာရီ ၄၀၊ ဂူဂယ်မှာ ပြတာက ၈ နာရီ ၃၀၊ တကယ့်လေယာဥ◌်လက်မှတ်မှာက ၈ နာရီ ၂၀။ ဝိုင်းပြလို့ ကိုယ်တို့တွေ ရယ်လိုက်ကြတာ ဒါမျိုး ဘိုလီးဘီးယားမှာပဲ ဖြစ်တယ်ထင်ပါရဲ့။

လေယာဥ◌်စောင့်နေတုန်း ဆိုင်အားလုံးကို လျှော့ပင်းထွက်တယ်။ အရုပ်လေးတွေ ဝယ်ချင်ပေမဲ့ သိပ်မကြိုက် ဟန်က လက်ဝတ်ရတနာတွေ ကြည့်ပေမဲ့ သိပ်မကြိုက်။ နောက်ဆုံး မဖြစ်မနေဝယ်လေ့ရှိတဲ့ စေ◌ျးအပေါဆုံး ပို့စ်စကတ်ဝယ်မယ်ဆိုတာတောင် ကြိုက်တာမတွေ့ပါဘူးဆို။ စကင်္ာပူဆို ဘာမှမရှိတဲ့နိုင်ငံပေမဲ့ တိုင်းပြည်တိုးတက်တော့ လိုချင်စရာ ဝယ်ချင်စရာကြီးပဲ။ ဘိုလီးဘီးယားမှာ သဘာဝအရင်းအမြစ်၊ ယဥ◌်ကျေးမှုအမွေအနှစ်၊ ရိုးရာအဝတ်အစား အမှတ်တရပစ္စည်းလုပ်မယ်ဆိုရင် လုပ်စရာကြီးပဲ။ တိုင်းပြည်မတိုးတက်တော့ ခရီးသွားလုပ်ငန်းကနေ ပိုက်ဆံရအောင် မလုပ်နိုင်ဘူး နှမြောစရာပဲ။ ဆိုင်းဘုတ်မှာ လေယာဥ◌်ထွက်ခွာချိန်က ၈ နာရီ ၄၀ လို့ ထပ်ပြောင်းလိုက်တော့ မအံ့ြသတော့ပါဘူး မျှော်လင့်ထားတဲ့အတိုင်းပဲပေါ့။ ၉ နာရီလို့ ထပ်ပြောင်းလိုက်တော့ စိတ်ပူလာပြီ။ Uyuni ယူရီနီကို တနာရီပဲဆိုတော့ ၁၀ နာရီရောက်မယ်။ လေဆိပ်ကနေ တိုးဂိတ်ကို ၁၀ မိနစ်လောက်ပဲ ဝေးတယ် တိုးက ၁၀ နာရီခွဲထွက်မှာဆိုတော့ မှီပါ့မလား လက်ကေ့အိတ်တွေ ပါပါ့မလား စိတ်ပူနေရပြီ။ ယူရီနီကိုသွားမှာ နိုင်ငံခြားသားကြီးပဲ အာရှသားလို့ထင်ရတဲ့ လူလေးယောက်၊ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံသား လေးယောက်လောက်။ လေယာဥ◌်ခက စေ◌ျးကြီးတော့ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံသားတွေက ဘတ်စ်ကားပဲစီးကြတယ်။ ဘတ်စ်ကားက ‌စေ◌ျးသက်သာပေမဲ့ တညလုံးစီးရမှာ မလွယ်ဘူး။ ယူရီနီလေယာဥ◌်ကွင်းက တကယ့်လွင်တီးခေါင် ဘာအပင်မှမရှိဘူး ခြောက်ကပ်နေတာပဲ ရာသီဥတုပူတယ်။ ကိုယ်တို့ထိုင်ခုံက နောက်ဆုံးကနေရေရင် ဒုတိယတန်းမှာ။ ခရီးအရမ်းသွားရတဲ့ စကိုင်းမန်ဘာဝင် ဝိုင်းဝယ်ရင် လေယာဥ◌်ထိုင်ခုံကောင်းကောင်းရတာ ဒီတခါတော့ နောက်ဆုံးတန်းနားမှာရတယ်။ ရလည်းကိစ္စမရှိပါဘူး တနာရီပဲဟာကို ပိုက်ဆံသက်သာဖို့က အဓိက။ နောက်တန်းကလူတွေက နောက်ဖက်ကနေတန်းစီနေလို့ ဝင်တန်းစီတယ်။ တံခါးက နောက်ဆုံးနဲ့ရှေ့ဆုံးကနေ နှစ်ပေါက်ဖွင့်တယ်။ လေဆိပ်ကို လမ်းလျှောက်သွားရတယ် နေရောင်အင်မတန်ပြင်းလို့ နေကာမျက်မှန်ထုတ်တပ်ရတယ်။ လက်ကေ့အိတ်စောင့်ရင်း အိပ်သာဝင် အလုပ်သမားတွေ လက်နဲ့သယ်လာတဲ့ လက်ကေ့အိတ်တွေက ကိုယ့်အိတ်တွေလားလို့ကြည့်။ ကိုယ့်အိတ်က နောက်ဆုံးမှရောက်လာတယ် ‌ေ‌ြသာ် အရင်လိုပါတယ်ဆိုမှ နောက်ဆုံးမှရတယ်။ တိုးဂိတ်ကို ၁၀ မိနစ်လောက် မောင်းရတယ် တက္ကစီခ ဘိုလီးဘီးယားနို ၁၀ တောင်းလို့ ၆ ကျပ်မဟုတ်ဘူးလားလို့ စစ်ကြည့်တာ မရဘူး။ ဝိုင်းက စပိန်လို စေ◌ျးမဆစ်နိုင်တာနဲ့ ၁၀ ပေးလိုက်တော့တယ်။ တိုးမှာ ချက်ကင်ဝင်တော့ တိုးဂိုက်က တယောက်ရေသန့် ၂ ပုလင်း ဝယ်ရမယ် သဲကန္တာရမှာ ဘာဆိုင်မှမရှိဘူး လိုတာအကုန်ဝယ်ထားတဲ့။

ဟန်ရိုက်ပေးတာ အကြိုက်ဆုံးတပုံ

ဒီငါးပုံက တိုးဂိုက်ရိုက်‌ပေးတာ

တိုးဂိုက်က အရပ်အပုဆုံးလူရှေ့ထွက်ဆိုတော့ ဝိုင်းထွက်တယ် ‌ယောကျာ်း‌လေး‌တွေက
လှဲအိပ်ပြီး လက်‌တွေ‌ေမြှာက် မိန်းက‌‌လေးတွေကလည်း လက်‌တွေ‌မြှောက်
ဝိုင်းက ခြေထောက်နဲ့ ဖိနင်း‌တော့မှာမို့လို့ ကိုယ်တို့တွေက လက်‌တွေနဲ့ကာနေတဲ့ပုံ

တိုးရစ်အများစုက ဗြိတိသျှလူမျိုးတွေ

တိုးဂိုက်ညွှန်တဲ့အတိုင်း နှစ်ဘလောက်အဝေးက ဆိုင်တွေကို ဝင်ကြည့်။ စေ◌ျးဆိုင်နှစ်ဆိုင်လောက်ကို ဝင်မေးကြည့် စနည်းနာလိုက်တော့ စေ◌ျးကအတူတူပဲ။ ရေသန့် ၆ ပုလင်းတဖာ အလေးကြီးသယ် အရေးထဲ တိုးဂိတ်နေရာကို မမှတ်မိလို့ ရမ်းသမ်းသွားကြည့်လိုက်တာ မှန်သွားတယ် တော်ပါသေးရဲ့။ ယူရီနီက မြို့သေးသေးလေး ဖုန်တအားထူတယ်။ လိုတာတွေအကုန် ကျောပိုးအိတ်ထဲထည့် မလိုတာတွေကားပေါ်တင်။ ကားကလေးဘီး တိုရိတာရေ့ဖိုး ကိုယ်တို့အုပ်စုမှာ ဗြိတိသျှသူသုံးယောက်နဲ့ ကားဒရိုင်ဘာ။ ဗြိတိသျှသူတွေက အသက် ၂၆ နှစ် နှစ်ယောက်က တောင်အမေရိကတိုက်ကို နှစ်လခရီးထွက်နေတာ တယောက်က ခုမှရောက်လာတာ သူငယ်ချင်းတွေ။ တိုးဂိုက်က တနေရာမှာ ဒေါ်လာလဲဖို့ရပ်ပေးတယ် ဒေါ်လာ ၂၀၀ လဲတယ် တဒေါ်လာကို ဘိုလီဘီယာနို ၈ ကျပ်။ ပထမဆုံးသွားရောက်တဲ့နေရာက ရထားသချိင်္ုင်း သိပ်မကြိုက်ပါဘူး ဓာတ်ပုံထဲမှာလှတယ်လို့လဲ မမြင်ဘူး။ ကိုယ်တို့အုပ်စုက ကားသုံးစီး တိုးဂိုက်တယောက် ပေးထားတဲ့အချိန်စေ့ပေမဲ့ ကိုယ်တို့ကားပေါ်က ဗြိတိသျှမလေးတွေ ရောက်မလာလို့ စောင့်ရသေးတယ်။ ဒီလောက်ရုပ်ဆိုးတဲ့နေရာမှာ ဘာလို့ကြာနေတာလဲ မသိဘူး။ ဒုတိယသွားရောက်တဲ့နေရာက ဆားတွေထုတ်တဲ့ရွာလေး တစ်နှစ်မှာ လေးလလောက်ပဲ ဆားထုတ်လို့ရတယ်တဲ့။ ဆားထုတ်လုပ်တာကို ရှင်းပြတယ် ဆားပြတိုက်ရှိတယ် ဆားထုပ်လေးတွေရောင်းတယ်။ တိုးဂိုက်က တယောက်တကျပ် အလှုငွေထည့်ဖို့ပြောတယ်။ ဆားထုတ်လေးတွေ ဝယ်ချင်ပေမဲ့ သယ်ရမှာလေးတာရယ်၊ လက်ကေ့ထဲမှာ နေရာမရှိတာရယ်ကြောင့် မဝယ်တော့ဘူး။ သူတို့ဆားထုတ်တာ သိပ်မခက်သလိုဘဲ ဆားတွေတက်လာတာကို ကျုံးလိုက်ရုံပဲ။ ဒီနေရာက အတော်ကြီးတဲ့ဆားကွင်းကြီး ဟိုးနှစ်သန်းပေါင်းများစွာက ပင်လယ်ဖြစ်ခဲ့မယ်ထင်တယ်။ ကိုယ်ငယ်ငယ်တုန်းက မရမ်းကွင်းဖက်က ဆားကွင်းတွေကို ရောက်ဖူးတယ်။ မြေပြင်ထက်နိမ့်တဲ့ကန်ထဲ ရေငန်တွေသွင်း၊ ရေငန်တွေခမ်းလို့ ဆားပွင့်တွေကျန်ခဲ့တာကို ကျုံးယူ။ အဲ့ဒီလိုအထပ်ထပ်အခါခါလုပ် ဆားကွင်းက အင်မတန်ပူတယ်။ အဖေ့ကို ဆားလုပ်ငန်းအကြောင်း မေးကြည့်ဥ◌ီးမယ် အဖေက ဗဟုသုတကြွယ်တယ်။ ဆားကွင်းပြောင်ပြောင်မှာ အိမ်သာသွားဖို့ မလွယ်ဘူး သွားချင်ရင်ခုသွားထားကြလို့ တိုးဂိုက်ကမှာထားလို့ အိမ်သာဆီပြေးကြတယ်။ မျက်စိတဆုံး ကျယ်ပြောတဲ့ ဆားကွင်းဖြူဖြူကြီး ဟော်လန်နိုင်ငံလောက် ကြီးတယ်တဲ့။ အောက်မှာ မြေအောက်မြစ်စီးဆင်းနေလို့ ဆားကွင်းမှာ ကားမောင်းရတာ အန္တရာယ်များတယ်။ ဒေသခံတွေကတော့ မြေပျော့တာကို သိတယ်။ မိုးရာသီဆို ရေတွေနဲ့ reflection ဖြစ်လို့ ဓာတ်ပုံထဲမှာ ပိုလှတယ် ဒါပေမဲ့ အန္တရာယ်များလို့ ခုလိုဆားကွင်းအနှံ့‌ မောင်းလို့ မရဘူးတဲ့။

Darkar ဆိုတဲ့ ဆားနဲ့လုပ်ထားတဲ့ဟာကြီးနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ကြတယ်။ ဘာလဲဆိုတာ တိုးဂိုက်က ရှင်းပြပေမဲ့ မေ့သွားပြီ။ နိုင်ငံပေါင်းစုံက အလံတွေတွေ့တယ် မြန်မာအလံတော့ မတွေ့ဘူး မြန်မာနိုင်ငံအခုအလံကို မကြိုက်ဘူး။ အဝါ၊ အစိမ်း၊ အနီ အာဖရိကနိုင်ငံအလံတခုနဲ့ တူတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားအလံလည်း အဝါ၊ အစိမ်း၊ အနီ။ ကိုယ်က မြန်မာနိုင်ငံအလံအဟောင်းကို ကြိုက်တယ် အမေရိကန်အလံကိုလည်း ကြိုက်တယ်။ နေ့လည်စာစားတယ် စားမကောင်းဘူး ကားပေါ်မှာထိုင်ခုံ၊ စားပွဲ၊ ထီး၊ အိုး၊ ပန်းကန်၊ ဇွန်း၊ ခရင်း၊ အစားအသောက် အကုန်သယ်ရတယ်။ သဲကန္တာရ လွင်တီးခေါင်မှာ ဘာလူနေအိမ်၊ ဘာဆိုင်မှ မရှိဘူး မျက်စိတဆုံး အဖြူရောင်ဆားကွင်းပဲ မြင်ရတယ်။ ရေကို တအားမသောက်ရဲဘူး ရှူးရှူးပေါက်ချင်ရင်ဒုက္ခ ကွင်းပြောင်ပြောင်မှာ ဘာအပင်မှမရှိဘူး။ ခဏကြာတော့ တိုးဂိုက်က ဓာတ်ပုံရိုက်နည်းသင်ပေးတယ်။ တိုးဂိုက်ရိုက်ပေးတဲ့ပုံကကောင်းပြီး ကိုယ့်ဘာသာရိုက်တာ တပုံမှအကောင်းမရဘူး။ တိုးဂိုက်ကိုသွားခေါ်တော့ သူ့မှာလည်း အကုန်လုံးကိုရိုက်ပေးနေတော့ လက်မလည်ဘူး။ အလွယ်ကူဆုံးက ဘေးလွယ်အိတ်၊ ဥ◌ီးထုပ်ပေါ် တက်နေတဲ့ပုံ။ ပီရူးနိုင်ငံ တီတီကာကာရေကန်မှာ ဝယ်လာတဲ့ လာမားရိုက်လေးကိုချ လူကအဝေးမှာနေ လာမားရုပ်လေးကို တက်ခွစီးနေတဲ့ပုံ၊ ရေသန့်ဗူးကို မှီနေတဲ့ပုံတွေ ရိုက်ကြတယ်။ တိုးဂိုက်ရိုက်ပေးလို့ ကင်မရာကြည့်နေတဲ့ပုံ၊ ဟန်က ကိုယ်နဲ့ဝိုင်းကို ဓာတ်ပုံရိုက်ပေးတဲ့ပုံ အင်မတန်ကောင်းတယ်။ တိုးဂိုက်က အုပ်စုထဲမှာ ဘယ်သူအရပ်အပုဆုံးလဲတဲ့ ဝိုင်းကရှေ့ထွက်တော့ ဝိုင်းကို‌ေ‌ြခထောက်‌‌‌မြှောက်ခိုင်းတယ်။ ကိုယ်တို့က အဝေးကနေ လက်တွေမြှောက် ယောကျာ်လေးတွေက ပက်လက်အိပ်ပြီး လက်‌မြှောက်။ ဓာတ်ပုံထဲမှာ ဝိုင်းက ကိုယ်တို့အားလုံးကို ‌ေ‌ခြထောက်နဲ့ဖိနင်းတော့မလို၊ ဝိုင်းကနောက်ဆုံးကနေ အပုဆုံးဖြစ်အောင်ထိုင် တဖြည်းဖြည်း မြင့်သွားတဲ့ပုံ၊ အားလုံးခုန်တဲ့ပုံ အိုင်ဒီယာ အင်မတန်ကောင်းတယ်။ တိုးဂိုက်က ချိန်ကိုက်တွက်ချက်ပြီး စည်းတွေနေရာ‌ေတွ သတ်မှတ်တယ် တယောက်ချင်းစီထွက် ခုန်ပေါက် တိုးဂိုက်က အချက်ပြလိုက်ရင် အော်ဟစ်ပြီး ပြန်ပြေးကြတယ်။ ဗွီဒီယိုထဲမှာ ကိုယ်တို့က အာလူး‌ကြော်ဗူးထဲကနေ ထွက်လာကြပြီးခုန်ပေါက် ဂေါ်ဇီလာလိုက်လို့ အာလူး‌ကြော်ဗူးထဲ ပြေးဝင်ကြ။ နောက်ခံတီးလုံးက ကိုယ်တို့ကားပေါ်က ဗြိတိသျှမလေးရွေးပေးတဲ့ နာမည်ကြီးဗြိတိသျှတီးဝိုင်းရဲ့ ဆူညံပေါက်ကွဲလွန်းလှတဲ့သီချင်း။ အဲ့ဒီဗွီဒီယို အတော်ကောင်းတယ် ဒီလိုမျိုး ယူရီနီမှာပဲရိုက်လို့ရတယ်။ နောက်သွား‌‌ရောက်တဲ့နေရာကတော့ Isla Incahuasi (Fish Island) ပါ။ သဲကန္တာရမှာပေါက်တဲ့အပင်တွေချည်းပဲ တောင်ထိပ်မရောက်ခင် လှည့်ပြန်ကြတယ်။ ဝိုင်းက အဆင်းကြောက်တော့ အဆင်းမှာကြာတယ်။ ကိုယ့်ကို တောင်ထိပ်တက်ချင်တက်နော်လို့ ပြောပေမဲ့ တောင်ထိပ်ကနေ မြင်ရမဲ့ရှုခင်းက သိပ်မလှဘူး ဘာမှမထူးခြားဘူးလို့ထင်လို့ မတက်တော့ဘူး။ နောက်တော့ နေဝင်ဆည်းဆာကြည့်ဖို့ Pia Pia ကျွှန်းကိုသွားတယ်။

ရထားသခိင်္ျုင်း

တိုးကား

နေဝင်သွားရင် အေးလာလို့ အနွေးထည်တွေယူဖို့ တိုးဂိုက်ကမှာတယ်။ မှန်ပါတယ် နေဝင်သွားတာနဲ့ အေးလာတော့တာပဲ။ သဲကန္တာရဆိုတော့ ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲမြန်တယ် နေ့လည်ပူပြီး ညဖက်အေးတယ်။ နေဝင်ဆည်းဆာချိန်ဟာ ဘယ်နေရာမဆို လှ‌နေတာပဲ။ တခါတလေ အိမ်ပြန်ချိန် တိမ်တောက်နေတာနဲ့ကြုံရင် ကောင်းကင်ကို ငေးကြည့်နေမိတော့တာပဲ။ ဘိုလီးဘီးယားဝိုင်၊ အာလူးကြော်၊ ချိတ်စ်ကျွှေးတယ်။ အာလူးကြော်မကြိုက်တဲ့ကိုယ်တောင် ဗိုက်ဆာလို့ အာလူးကြော်ကောင်းတယ်ဆိုပြီး စားနေတော့တာပဲ။ ဝိုင်က နည်းနည်းသောက်ကြည့်တာ ပြင်းလို့ မသောက်တော့ဘူး။ ကိုယ်က ဝိုင်ချိုချိုလေးတွေကြိုက်တယ် သူငယ်ချင်းတွေဆုံရင် သောက်ပေမဲ့ တခွက်လောက်သောက်ပြီး မူးနေတတ်တယ်။ နည်းနည်းသောက်ပြီး များများမူးတတ်တယ် မူးရင်အိပ်ပျော်သွားတော့တာပဲ။ နောက်နေ့ ခေါင်းတွေကိုက်ခဲနေတာကို မကြိုက်ဘူး။ ကိုယ်တို့တည်းတဲ့ဟိုတယ်က ဆားတွေနဲ့လုပ်ထားတဲ့ ဟိုတယ်။ ကိုယ်တို့သုံးယောက် တခန်းရတယ် ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာတွဲလျက်။ ရေက နေ့လည်ကနေပူချိန်နဲ့ နွေးနေတယ် ည ၁၀ နာရီကျော်ရင် ရေပူမရတော့ဘူး။ ကိုယ်ရေချိုးတဲ့အချိန်မှာ ရေပူမရှိတော့ဘူး ရေအေးပေမဲ့လည်း ရေချိုးချင်တာနဲ့ အအေးဒဏ်ကိုသည်းခံပြီး ချိုးရတယ်။ ရေရှားတဲ့ဒေသမို့လို့ ရေကိုချွှေတာပါတဲ့။ ညစာထမင်းစားတော့ အုပ်စုလိုက်ရိုက်တဲ့ပုံတွေ ဘယ်သူ့ဆီမှာရှိလဲလို့မေးပြီး AirDrop ကနေ ရှယ်ကြတယ်။ သူတို့က ဓာတ်ပုံတွေကို သိပ်ဂရုစိုက်တာ မဟုတ်ဘူး။ ကိုယ်တွေအတွက်က ဓာတ်ပုံကအသက်။ နံရံကိုထိလိုက်ရင် ဆားလေးတွေကွာကြလာတယ်။ ဝိုင်းက အသက်ရှူလို့မဝလို့ အိပ်မပျော်ဘူး ကိုယ်ရောပဲ ကားပေါ်က ဗြိတိသျှမတွေလည်း အဲ့လိုပဲတဲ့။ မနက်စာမစားခင် ဟိုတယ်ပတ်ဝန်းကျင် တပတ်ပတ်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ကောင်းမဲ့နေရာလေးတွေ ရှာကြည့်တယ်။ လွင်တီးခေါင်ပြင်ကြီး မလှဘူး။ မနက်စာစားတော့ နွားနို့ထင်ပြီး ကော်ဖီထဲထည့်လိုက်တာ ငှက်ပျောသီးဖျော်ရည်တွေ ဖြစ်နေတယ်။ တိုးရစ်အားလုံးနီးပါး အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် ဗြိတိသျှတွေ မဖော်ရွေဘူး စကားမပြောချင်ကြဘူး။ ဗြိတိသျှလူမျိုးဖြစ်ပုံမရတဲ့ စုံတွဲတတွဲနဲ့ တယောက်တည်းခရီးထွက်လာတဲ့ ဘယ်လဂျီယမ်နိုင်ငံသားကတော့ ဖော်ရွေတယ်။ အရင်တုန်းက ဗြိတိသျှအသံထွက်ကို ကြိုက်ပေမဲ့ ခုတော့ မကြိုက်တော့ဘူး။ ပျော့ပျောင်းတဲ့ အမေရိကန်အသံထွက်ကို ပိုကြိုက်တယ် အမေရိကန်တွေက ပိုဖော်ရွေတယ်။ ကျွှန်းတကျွှန်းမှာ သောင်တင်နေတဲ့ ဗြိတိသျှနှစ်ယောက် သုံးနှစ်နေတာတောင် တယောက်ကိုတယောက် စကားမပြောကြဘူး။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မိတ်ဆက်ပေးတဲ့သူမရှိလို့ဆိုတဲ့ ဟာသလေးကိုပြောပြီး ဗြိတိသျှတွေ မဖော်ရွေတဲ့အကြောင်း ဝိုင်းနဲ့အတင်းတုတ်ကြတယ်။ နောက်နေ့မှာတော့ ဘယ်ကိုသွားလည်သလဲဆိုတာကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling !
စန်းထွန်း
ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://www.findlocaltrips.com/tour-details/uyuni-salt-flats-3days-2nights-perla-de-bolivia?fbclid=IwAR33cmau2upURUHbsZ1vksKSYPlq8TIAaPpS5Ekh3fUDgYloe2yDMI_MU-8

လာမားရုပ်ကို တက်စီးတဲ့ပုံ

ကိုယ့်ဘာသာ လက်စွမ်းပြကြတယ်

တတ်သလောက် မှတ်သလောက် ကြိုးစားရိုက်ကြတယ်

Isla Incahuasi (Fish Island)

Sunset at Pia Pia Island

ဘိုလီဘီးယန်းဝိုင်၊ အာလူးကြော်နဲ့ ချိတ်စ်

‌‌နေဝင်ချိန် တိမ်‌တောက်ချိန်

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၈ သောကြာနေ့ မနက်ဖက် မနက်စာစားပြီး မနက် ၇ နာရီလောက်မှာ ဟိုတယ်ကနေ ထွက်ခွာတယ်။ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့လှမဲ့နေရာကို ပတ်ရှာပေမဲ့ လွင်တီးခေါင် ဘာအပင်မှမရှိဘူး။ ညက ဝိုင်း အသက်ရှူလို့မဝ အိပ်မပျော် ကိုယ်ရော၊ ဗြိတိသျှမလေးတယောက်လည်း အိပ်မပျော်ဘူး။ အမြင့်ပေ တသောင်းကျော်မို့လို့ လေထဲအောက်ဆီဂျင်ဓာတ်နည်းတယ် နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်တယ် လမ်းဖြေးဖြေးလျှောက်ရတယ်။ လာပါ့ဇ်လေဆိပ်မှာ အရေးပေါ်အောက်ဆီဂျင်ဘူးတွေ ရှိတယ်။ လာပါ့ဇ်ကို တိုက်ရိုက်လာရင် အောက်ဆီဂျင်ဘူး ချိတ်ရကိန်း။ တိုးရစ်အများစုက ပီရူးနိုင်ငံ လင်မာ၊ ကူစကို၊ ပူနို့မြို့တွေကနေ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ လာပါ့ဇ်ကို လာကြတာများတယ်။ အမြင့်ပေ တဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်သွားတော့ ခန္ဓာကိုယ်က အောက်ဆီဂျင်နည်းတာကို ကျင့်သွားရသွားတယ်။ ဒီနေ့တော့ ထိုင်ခုံနေရာပြောင်းထိုင်ကြတယ် ကိုယ်က ဒရိုင်ဘာဘေးမှာ။ ဝိုင်းတို့ညီအစ်မက အလယ်ခုံမှာ ဗြိတိသျှမလေးတွေက မသိတတ်ဘူး။ ထိုင်ခုံက‌‌နေ မထဘူး နောက်မှာထိုင်တဲ့ ဝိုင်းတို့က ထွက်ရခက်တယ်။ ‌ပြောတော့မှ ထပေးတယ် သူတို့ပစ္စည်းတွေနဲ့ ပွနေရောပဲ။ ပထမဆုံးသွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းတွေရှိတဲ့ဂူ။ Quino အပင်လေးတွေ ပြထားတယ်။ Quino ဟာ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်တယ်ဆိုပေမဲ့ ဘယ်လိုမှစားလို့မရဘူး။ ဟိုးတုန်းက ရုပ်အလောင်းနဲ့အတူ ရွှေတွေပါ မြှပ်နှံလေ့ရှိကြတယ်။ မသမာသူတွေက ရွှေတွေကို တူးယူသွားကြတယ်။ ဘယ်တုန်းက ဘာတွေဆိုတာတွေကို ဝန်ထမ်းက စပိန်လို ရှင်းပြတယ်။ စပိန်လိုပြောတတ်တဲ့ ဘယ်လဂျီယမ်နိုင်ငံသားက ဘာသာပြန်ပေးတယ်။ ဘယ်လဂျီယမ်နိုင်ငံသားက စပိန်စကားကို ပီရူးနိုင်ငံ လင်မာမြို့မှာ တလပဲသင်ခဲ့တာ။ ပြင်သစ်စကားတတ်တဲ့သူတွေ စပိန်စကားသင်တဲ့အခါ လွယ်ကူတယ်တဲ့။ ဝိုင်းက ပြင်သစ်စကားကို ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် ပြောတတ်ပြီး ခုစပိန်စကားသင်နေတယ်။ အိမ်သာရှိတုန်း ဝင်ထားရတယ် ဘယ်တော့မှ အိမ်သာတွေ့မလဲ မသိဘူး။ ကွင်းပြောင်ပြောင် ဆားကွင်းကြီး ဘာလူနေအိမ်မှ မရှိဘူး။ ကားပေါ်က ဗြိတိသျှမလေးတယောက် အိမ်သာမှာ ရေဖွင့်ပြီး မပိတ်လို့ ဝိုင်းနဲ့ကိုယ် ဘယ်နှယ့်ဟာမလေးပါလို့ မျက်စပစ်ကြတယ်။ သူက မသိတတ်ပေမဲ့ ကိုယ်ကအလိုက်တသိ ရေပိုက်ကို ပြန်ပိတ်ပေးလိုက်တယ် သဲကန္တရမှာ ရေရှားပါဘိနဲ့။ ဗြိတိသျှမလေးသုံးယောက်ထဲမှာ အရပ်ရှည်တဲ့ကောင်မလေးက သိတတ်တယ် အလိုက်အထိုက်နေတတ်တယ် အားရင်စာဖတ်နေတယ်။ စာအုပ်လေးကိုင်ပြီး စာဖတ်နေတဲ့သူတွေ၊ ဟင်းချက်ပြုတ် အိမ်မှုကိစ္စကူလုပ်တဲ့ ကောင်‌လေးတွေက ဆွဲဆောင်မှုရှိတယ် ချစ်ဖို့ကောင်းတယ်လို့ မြင်တယ်။ ဝိုင်းက ကားဒရိုင်ဘာကို ယူရီနီကို စပိန်လိုဘယ်လိုအသံထွက်လဲမေးတော့ အူယူနီတဲ့ ယူကိုအူလို့ အသံထွက်တယ်။ ကားဒရိုင်ဘာတွေဟာ တပတ်မှာခြောက်ရက် အလုပ်လုပ်ရတယ်။ ဒုတိယသွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ Uyuni ယူရီနီဆားကွင်း တောင်ဖက်မှာရှိတဲ့ Chiguana သဲကန္တရပါ။ မီးတောင်တွေ ပတ်လည်ဝိုင်းနေပြီး သက်ဝင်လှုပ်ရှားနေဆဲ အမြင့်ပေ ၅,၈၄၀ မီတာ (၁၉,၁၆၀ ပေ) မြင့်တဲ့ Ollague မီးတောင်ကို လှမ်းမြင်နိုင်ပါတယ်။ မီးတောင်ဒေသဆိုတော့ ကျောက်တွေက တခြားကျောက်တွေနဲ့ မတူဘူး။ ကျောက်တောင်တွေရှိတော့ ရှူးရှူးပေါက်ချင်သူတွေက ကျောက်တောင်နောက်ကွယ်မှာ ကိစ္စရှင်းကြတယ်။

ရထားသံလမ်းက သတ္ထုရိုင်းတွေကို ချီလီနိုင်ငံအထိ ပို့ဆောင်ပေးတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားသမ္မတတစ်ယောက်က မြေနေရာတွေကို စေ◌ျးသက်သက်သာသာနဲ့ တခြားနိုင်ငံတွေကို ရောင်းစားထားတယ်တဲ့။ ဒီတောင်က ဂျပန်၊ ဒီတောင်က ကနေဒါ၊ ဒီတောင်က ရုရှ ရသမျှသတ္ထုတွေကို ထုတ်ရောင်းကြတယ် ကိုယ်ပိုင်အစောင့်တပ်ရှိတယ်တဲ့။ ကြားရတာ ဝမ်းနည်းစရာပဲ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာလဲ ဘာထူးလဲ တရုတ်ကို အကုန်ရောင်းစားတာပဲ။ ကိုယ်တို့က ရထားသံလမ်းမှာ ဓာတ်ပုံနည်းနည်းပဲရိုက်တယ် လှတယ်မထင်လို့။ ဘိုတွေကတော့ ရထားသံလမ်းနဲ့ ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ကို တန်းစီနေလို့ ကိုယ်တွေမှာ အံ့တွေ့ြသလို့။ လမ်းက အတော်ဆိုးတယ် တတိယသွားရောက်တဲ့နေရာကတော့ အင်ဒီးတောင်တန်းဒေသမှာ ကျက်စားတဲ့ ပန်းရောင်ဖလမ်းမင်းဂိုး flammingos ငှက်တွေ။ တောင်တန်းဝါဝါ၊ ရေကန်စိမ်းဝါဝါ၊ ပန်းရောင်ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်တွေနဲ့ အင်မတန်သာယာတယ်။ ဟန်က အာဖရိကဆာဟာရမှာ ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်တွေ မြင်ဖူးတယ်။ ဟန်က တိဘက်၊ ဘူတန်လည်း ရောက်ဖူးတယ်။ တိဘက်ရောက်တာနဲ့ တိုးရစ်တိုင်း ဆေးထိုးရတယ် high altitude sickness ကို ခံနိုင်အောင်လို့။ သူ သွားဖူးသမျှခရီးထဲမှာ တိဘက်ကို အမှတ်အရဆုံးတဲ့။ ကမ္ဘာ့ခေါင်မိုး တိဘက်ကုန်းမြင့်မှာ ဘာအပင်မှမပေါက်ဘူး။ နေ့တိုင်း ပဲတမျိုးကိုပဲ စားရတယ်။ တိဘက်လူမျိုးတွေ ဘဝကို ခက်ခက်ခဲခဲ ဘယ်လိုရုန်းကန်စားသောက်ရသလဲဆိုတာ မြင်တွေ့ရပြီး သူ့အမြင်တွေ ပြောင်းသွားတယ်။ အစားအသောက်မကောင်းရင် တိဘက်ကအစားအသောက်ထက် အများကြီးသာတယ်လို့ တွေးမိသွားလို့ အရင်လို ကွန်ပလိမ်းမတက်တော့ဘူးတဲ့။ ကိုယ်လည်း အဲ့ဒီလိုအမြင်ပြောင်းသွားခဲ့ဖူးတယ်။ စာမေးပွဲကျ နောက်တတန်းစောင့်ရတုန်း စိတ်ဓာတ်တွေကျ လာမိတာမှားလေခြင်း ကံဆိုးလိုက်လေခြင်းလို့ တွေးနေတာ ဒုက္ခသည်တွေကိုတွေ့တော့မှ ကိုယ့်ဒုက္ခက သူတို့ဒုက္ခလောက် စာမဖွဲ့ပါလားလို့ အမြင်မှန်ရသွားတယ်။ အဲ့ဒါကြောင့် ခရီးသွားခြင်းက ဘဝအမြင်တွေ အတွေးအခေါ်တွေကို ပြောင်းလဲသွားစေနိုင်တယ်။ နေရာ၊ ယဥ◌်ကျေးမှု၊ ဘာသာစကား၊ အစားအသောက် အသစ်တွေက စိတ်ခွန်အားအသစ်တွေကို ပေးစေတယ်။ ခရီးသွားတဲ့သူတွေကို သိပ်အားကျတာပဲ။ ထီပေါက်လို့ကတော့ ကမ္ဘာအနှံ့ပတ်ပစ်မယ်။ တိုးဂိုက်က ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်တွေအကြောင်း ပြောပြတယ် သတ္ထုတွေနဲ့ အဆိပ်အတောက်ဖြစ်နေတဲ့ ရေကန်မှာတောင် အသက်ရှင်နိုင်တယ်တဲ့။ တိုးဂိုက်က တော်တော်များများရှင်းပြတယ် မေ့သွားပြီ။ နေ့လည်စာထမင်းစားတော့ မစားနိုင်ဘူး ဘာမဆိုစားကောင်းတဲ့ ကိုယ်တောင် မစားနိုင်ဘူးဆိုတော့ စဥ◌်းစားကြည့်တော့။ ကန်ဘေးနား လမ်းလျှောက်နေတုန်း လာမား၊ အပါကာ အကောင်လေးတွေ တွေ့တယ်။ ဘယ်ဟာ လာမား၊ ဘယ်ဟာ အပါကာမှန်း မခွဲတတ်ဘူး။ ဖြတ်သွားတဲ့ကောင်မလေးတယောက်က ကိုယ့်ကင်မရာ lens အကြောင်းမေးတယ်။ ကိုယ့်ကင်နွန်ကင်မရာက ရှုခင်းရိုက်လို့ ကောင်းတယ် lens ကောင်းတော့ ဘာရိုက်ရိုက်လှတယ်။ ကင်မရာကသာ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် လူက ပရော်ဖက်ရှင်နယ် မဟုတ်ဘူး။ auto mode နဲ့ပဲ ရိုက်တတ်တယ်။ ဟန့်ကင်မရာ Nikon D7500 က အတော်ကောင်းတယ်။ ကိုယ်ဆို ကိုယ့်ကင်နွန်ထက် ဟန့်နီကွန်ကင်မရာထဲက ဓာတ်ပုံတွေကို ပိုကြိုက်တယ်။

Chiguana သဲကန္တရ

ချီလီနိုင်ငံအထိ ဆက်သွယ်ထားတဲ့ ရထားလမ်း ဘိုတွေ ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ တန်းစီကြတယ်

လမ်းက အတော်ဆိုးတယ်

သဲကန္တရထဲက ပန်းကလေး‌တွေ

‌ကျောက်တောင်နောက်ကွယ်မှာ ကိစ္စရှင်းကြတယ် :)

lima sausage, 5 Bolivianos

လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် အိန္ဒိယသားလေးဖာနီက ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ဖိုတိုဂရပ်ဖာ။ နယူးယောက်ဖက်ရှင်ပွဲအတွက် ရိုက်တယ်။ ကိုယ့်ကင်နွန်ကင်မရာက ၆နှစ်လောက်ရှိပြီ ကိုယ်ကလည်း ရိုရိုသေသေမကိုင်တော့ တခါတခါ ခလုတ်ကိုနှိပ်လို့မရဘူး။ ပြင်မယ်ဆို ၇၀၀ ကျမယ်ဆိုတာ့ မပြင်တော့ဘူး အသစ်ပဲဝယ်တော့မယ်လို့ စိတ်ကူးထားတယ်။ ခရီးသွားကင်မရာကို ဖာနီ့ကို မေးကြည့်တော့ ဆိုနီအယ်ဖာ ၆၀၀၀ နဲ့ ၆၅၀၀ ကိုညွှန်းတယ်။ ဆူနမ်လည်း ဆိုနီဝယ်ထားတယ် လေးလို့မသယ်ချင်တာနဲ့ အိုင်ဖုန်းနဲ့ပဲ ရိုက်တာများတယ်။ ရာမားရဲ့ဆယ်ဆောင်းဖုန်းက ပုံထွက်အင်မတန်ကောင်းတယ်။ မျက်နှာဆို ဘာအစက်အပြောက်မှမရှိ ကာလာလည်းတအားကောင်းတယ်။ ဝိုင်းကတော့ Leica မှ Leica ကင်မရာအကြောင်း ဘာမှမသိဘူးနော် Leica က classic စေ◌ျးလည်း တခါမှလျှော့တယ်လို့မရှိဘူး မနှစ်ကလည်း ဒီစေ◌ျး ဒီနှစ်လည်းဒီစေ◌ျး။ ကိုယ့်မှာ Leica နဲ့ ဆိုနီကြား လွန်ဆွဲနေတယ် ကင်နွန်ပျက်မှပဲ ဝယ်တော့မယ်။ တိုးဂိုက်က ကိုယ်တို့ကင်မရာကို စမ်းကြည့်တယ် နှစ်ခုစလုံးကောင်းတယ် သူ့ကိုရောင်းမလားတဲ့။ မရောင်းနိုင်ပါဘူးတော် ခရီးသွားတယ်ဆိုတာ ကင်မရာကအသက်။ ကင်မရာကောင်းမှ ဓာတ်ပုံကောင်းကောင်း ရတာကိုး။ သိပ်မဝေးတဲ့ရေကန်မှာ ပန်းရောင်ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်တွေ တွေ့တယ် ရေက နောက်ကျိနေတယ်။ Eduardo Avaroa National Reserve အဝင်မှာ ကားဒရိုင်ဘာက လက်မှတ်ပြတယ်။ လမ်းမှာ ‌ေမြခွေးတကောင်တွေ့တယ် ကားဒရိုင်ဘာက ပေါင်မုန့်ရှိလားတဲ့။ မရှိကြဘူးဆိုတော့ တခြားကားဆီက တောင်းကျွှေးတယ်။ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်တွေလည်း စားကျက်မြေတွေ ပျောက်ဆုံးတော့ လူတွေဆီမှာ အစာတောင်းရတဲ့ဘဝ။ ၂၀၁၈ ဇူလှိုင် အလာစကာပြည်နယ် Denali ဒန်နာလီအမျိုးသားဥယျာဥ◌်မှာ မြေခွေးတွေ့ခဲ့တယ်။ ပန်းဂေါ်ဖီအစိမ်းနဲ့တူတဲ့ ကျောက်ဆောင်တွေ့တယ်။ လာမား sauage နဲ့ လုပ်ထားတဲ့ ဟမ်ဘာဂါ ဘိုလီးဘီးယားနိုငါးကျပ်။ အသားက တမျိုးပဲ အလာစကာက moose saugae က ပိုစားကောင်းတယ်။ ဟန်က ဝိုင်းကို တကျီကျီလုပ်နေလို့ မေးကြည့်တော့ ရေဘူးမသယ်လာလို့တဲ့။ ကိုယ့်အိတ်ထဲမှာပါတဲ့ ရေဘူးပေးလိုက်တယ်။ ကွန်ပျုတာတက္ကသိုလ်က သူငယ်ချင်းတွေထဲမှာ သစ်သစ်က အမြဲပြုံးနေတတ်တဲ့ အီးစီး။ သူ့အိတ်ထဲမှာ အကုန်ရှိတယ် တစ်ရှူးလိုသလား၊ pad လိုသလား၊ ပရုတ်ဆီလိုသလား၊ ကျွှပ်ကျွှပ်အိတ်လိုသလား၊ အိပ်ချင်ပြေ အချဥ◌်ထုတ်လိုသလား၊ ချိတ်လိုသလား၊ ပလာစတာလိုသလား၊ ဆံပင်ချည်ဖို့လိုသလား၊ ပိုက်ဆံအကြွေလိုသလား။ ဘာပဲလိုလို သစ်သစ်အိတ်ထဲမှာ အကုန်ရှိတယ်။ သူငယ်ချင်းတွေလိုအပ်တာကို အမြဲစောင့်ကြည့်ပြီး ဖြည့်ဆည်းပေးတဲ့သူ၊ အားလုံးကချစ်တဲ့ အသစ်ကလေး။ Siloli သဲကန္တရဟာ အမြင့်ပေ ၄၅၅၀ မီတာ (၁၄,၉၂၇ ပေ) အမြင့်မှာရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်မှာ အမြင့်ဆုံးနဲ့ အ‌ေခြာက်သွေ့ဆုံး သဲကန္တရပါတဲ့။ ယုန်နဲ့တူတဲ့အကောင်လေးတွေ တွေ့တယ်။ မီးတောင်ရွှံ့နှစ်တွေကြောင့် သစ်ပင်ပုံပေါက်နေတဲ့ ကျောက်ဆောင်ကို တိုးဂိုက်က ဓာတ်ပုံရိုက်ခိုင်းတယ်။ အိမ်သာရှိတယ်ဆိုလို့ဝင်တာ အတော်ညစ်ပတ်တဲ့အိမ်သာ။ ထွက်လာတဲ့သူတွေက enjoy ဆိုပြီး ပြောသွားကြတယ်။

နောက်ဆုံးသွားရောက်တဲ့နေရာကတော့ အနီရောင်ရေကန် Red Lagoon ပါ။ ဓာတ်သတ္ထုတွေကြောင့် အနီရောင်ဖြစ်နေတယ်။ ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်တွေကို အဝေးကနေ မြင်ရတယ်။ နေဝင်ခါနီးပြီမို့လို့ အေးလာပြီ လေကလည်း တဟူးဟူးတိုက်နေလို့ ဓာတ်ပုံတောင် ကောင်းကောင်းမရိုက်နိုင်ဘူး လူပါလွင့်ပါသွားမလား အောက်‌မေ့ရတယ်။ ဟိုတယ်နာမည်က Hotel San Marcelo တဲ့ အိမ်လေးပါပဲ။ ဗြိတိသျှမလေးသုံးယောက်နဲ့ ကိုယ်တို့သုံးယောက်က တခန်း။ ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာ အကုန်လုံးရှယ်သုံးရတယ်။ ရေပူမရှိဘူး ရေက အေးစက်နေတာပဲ။ ညစာက ပါစတာ ကိုယ့်လက်ရာအတိုင်းပဲ ဘာအရသာမှမရှိဘူး။ စားမကောင်းပေမဲ့ ဗိုက်ပြည့်အောင် စားရတယ်။ ကိုယ်တို့နဲ့အတူထိုင်တာက ပီရူးနိုင်ငံ လင်မာမြို့မှာ အင်္ဂလိပ်စာသင်ပေးတဲ့ စုံတွဲ ၂၅ နှစ်လောက်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဒီဗြိတိသျှကောင်မလေးက အမေရိကန်ကို မကြိုက်ဘူး။ ယူရီနီဆားကွင်းမှာ အုပ်စုလိုက်ဓာတ်ပုံရိုက်တော့ တိုးဂိုက်က ဆက်ဆီပို့စ်လုပ်ပါလို့ပြောတော့ အဲ့ဒါအမေရိကန်တွေလုပ်တာတဲ့။ လင်မာမှာ အငြိမ်းစားယူနေတဲ့ အမေရိကန်အိုကြီးတွေ အများကြီးပဲ။ သူတို့လောက် ကွန်ပလိမ်းတဲ့သူ သူတို့ပဲရှိတယ်။ မိုးရွာရင်ရွာပြန်ပြီ နေပူရင်ပူပြန်ပြီနဲ့ ပြီးတော့ လင်မာကနေ မခွာနိုင်ဘူး။ ကိုယ်တို့က အမေရိကန်ကနေလာတာဆိုတော့မှ အမေရိကန်မကောင်းကြောင်းပြောတာ ရပ်သွားတယ်။ မန်ချက်စတာဥ◌ီးထုပ်တွေ့လို့ အံ့ြသနေတာတဲ့။ ကိုယ့်အဖေက မန်ချက်စတာယူနိုက်တက် အမာခံပရိတ်သတ်။ ၂၀၁၈ အောက်တိုဘာလကုန် အင်္ဂလန်ကို တပတ်သွားလည်တယ်။ သူတို့က ချီလီနိုင်ငံ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာကိုသွားမှာ မဟုတ်ဘူး ယူရီနီကို ပြန်သွားမှာ။ နိုင်ငံတကာလေကြောင်းလိုင်းတွေ ပိတ်ထားတော့ ဘယ်လိုပြန်ထွက်မလဲမသိဘူး။ ကိုလံဘီယာကို လေယာဥ◌်နဲ့သွား အဲ့ဒီကနေ ပီရူးနိုင်ငံ လင်မာကိုသွားရမလား၊ လာပါ့ဇ်ကနေ လင်မာကို ဘတ်စ်ကားနဲ့သွားရမလား မသိသေးဘူးတဲ့။ ကိုယ်တို့လည်း စိတ်ပူတယ် ပြန်ထွက်လို့မရဘဲ ဘိုလီးဘီးယားမှာ ပိတ်မိနေမှဒုက္ခ။ ကိုယ်တို့က ချီလီနိုင်ငံ မြို့တော်ဆန်တီရေဂိုကနေ နယူးယောက်ကို ပြန်ရမှာ ဘာတွေဆက်ဖြစ်မလဲ မသိဘူး။ ည ၈ နာရီမှာ တိုးဂိုက်နဲ့ ကြယ်တွေသွားကြည့်ကြတယ်။ အေးလိုက်တာ အထပ်ထပ် ဝတ်ထားတာတောင် စိမ့်ပြီးအေးတယ်။ တိုးဂိုက်က ကင်မရာကို manual mode မှာထား aperture ၊ f ၊ shutter speed ဘယ်လောက်ထားဖို့ ပြောတယ်။ ကိုယ်က ကင်မရာကို manual mode နဲ့ တခါမှမရိုက်ဘူးလို့ အခက်တွေ့နေတယ်။ တိုးဂိုက်က ကင်မရာအကြောင်း နားလည်တယ်။ ညကောင်းကင်က ကြယ်တွေကိုရိုက်ဖို့ tripod လိုတယ်။ ရသလောက်စမ်းတာ ဓာတ်ပုံတွေမရဘူး။ တိုးဂိုက်က ချီလီနိုင်ငံ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာရောက်ရင် stars glazing tour ကြယ်တွေကြည့်ဖို့ပြောတယ်။ ကိုယ်တို့ဘွတ်တာ မရဘူး လပြည့်နားနီးနေလို့ ကြယ်တွေကို မြင်ရမှာမဟုတ်လို့ တိုးမရှိဘူး။ ဆန်ပထရိုအာတာကမာရောက်ရင် stars glazing tour ကြည့်ဖြစ်အောင်ကြည့်ဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေ။ ဟိုတယ်ကိုအပြန် လမ်းမှားနေလို့ တခြားလူတွေနောက် လိုက်ရတယ်။ ဗြိတိသျှအတွဲတွေက ဘားသွားကြတယ်။ ကိုယ်တို့အခန်းထဲက ဗြိတိသျှမလေးတွေက ကိုယ်တို့အခန်းထဲပြန်ရောက်တော့ အိပ်နေကြပြီ။ အိပ်နေလည်းမတတ်နိုင်ဘူး မနက်ဖြန်အတွက် အထုပ်ပြင်ရတယ်။ မနက်ဖြန်မနက်လေးနာရီ ထရမှာ။ ဝိုင်းနဲ့ကိုယ်က အိပ်မပျော်ဘူး ဟန်နဲ့ဗြိတိသျှမလေးတွေကတော့ အိပ်လိုက်ကြတာ။ sleeping bag ၊ smart wool ကိုယ်ကျပ်၊ ‌ေဒါင်းဂျက်ကက် ဝတ်အိပ်တာတောင် စိမ့်ပြီးအေးနေသေးတယ်။ မနက်ဖြန် တိုးခရီးစဥ◌်ပြီးပြီ ချီလီနိုင်ငံ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာမှာ ဆုံးမှာ။ မနက်ဖြန် ဘယ်တွေသွားလည်သလဲ ဆိုတာကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
မတ် ၆၊ ၂၀၂၀။

lama လာမားလား alpaca အပါကာလား မသိဘူး

ဖလမ်းမင်းဂိုးငှက်‌တွေ

ညက်စိကို မဖွင့်ဘူး

သစ်တောတွေပြုန်းတီး စားကျက်မြေတွေ ရှားပါးလာလို့ လူတွေဆီက အစာတောင်းရတဲ့ မြေခွေး

မီးတောင်ချော်ခဲတွေနဲ့ သစ်ပင်ပုံစံဖြစ်နေတဲ့ ကျောက်ဆောင်

Red Lagoon

လေတဟူးဟူးတိုက်လို့ လွင့်ပါသွားမလား အောက်မေ့ရတယ်

ကိုယ့်လက်ရာအတိုင်းပဲ စားမကောင်းဘူး :) ဒါပေမဲ့ ဗိုက်ဝအောင် စားရတယ်

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၉ စနေနေ့ တိုးခရီးစဥ◌်နောက်ဆုံးနေ့ မနက် ၄ နာရီ အိပ်ယာထ မျက်နှာသစ်တော့ ရေက ရေခဲရေလို အေးစက်နေတယ်။ မနက် ၄ နာရီခွဲမှာ မနက်စာစား။ ဒီနေရာကို ပြန်မလာတော့ဘူးဆိုတော့ ပစ္စည်းတွေ မေ့မကျန်ခဲ့အောင် သေသေချာချာစစ်ဖို့ တိုးဂိုက်ကမှာတယ်။ ခရီးသွားနေကျ စေ့စပ်သေချာတဲ့သူတွေဖြစ်ပေမဲ့လည်း ထပ်စစ်ကြည့်တာ မမှားဘူးလေ။ မနက် ၅ နာရီဆိုတာနဲ့ စထွက်ပြီ ကားခေါင်မိုးပေါ် လက်ကေ့အိတ်ကို တင်ကြတဲ့အခါ အရပ်ရှည် စိတ်သဘောကောင်းတဲ့ ဗြိတိသျှမလေးက ကူညီပေးတယ်။ မီးတောင်ရွွှံ့ဗွက်နေရာကို သွားလည်တဲ့အခါ သတိထားဖို့ပြောတဲ့‌တော့ ဝိုင်းက ကြောက်ပြီးမသွားချင်ဘူး တယောက်သေဖူးတယ် ဆိုတော့လေ။ တိုးဂိုက်က သွားကြည့်ပါ နောင်တမရစေရဘူး သူ့ပြောတဲ့အတိုင်း လိုက်လုပ်ရင် အန္တရာယ်မရှိပါဘူးတဲ့။ ပထမဆုံးသွားရောက်တဲ့နေရာက Sol de Manana Geyser အမြင့်ပေ ၅,၀၀၀ မီတာ (၁၆,၄၀၄ ပေ) မှာ။ အပူချိန် ၁၅၀ နဲ့ ၂၀၀ စင်တီဂရိတ် ရွှံ့ဗွက်တွေ ပွက်နေပြီး ဂတ်စ်အနံ့တွေရလို့ နှာခေါင်းကို ပုဝါနဲ့ပတ်ထားရတယ်။ ရေခိုးငွေ့တွေ မြူငွေ့တွေကြားထဲမှာ ဘာမှသဲသဲကွဲကွဲ မမြင်ရ တိုးကားကလူတွေကို မတွေ့တော့လို့ ဓာတ်ပုံအရိုက်ကောင်းနေတဲ့ ဝိုင်းတို့ကို လှမ်းသတိပေးရတယ်။ လူအများစုရှိနေတဲ့နေရာကို သွားကြည့်တော့ ကိုယ်တို့တိုးကားက လူတွေမဟုတ်ဘူး။ အမလေး ဒုက္ခပါပဲ ဟိုးခပ်လှမ်းလှမ်း ကားဘေးမှာလားမသိဘူး။ သွားကြည့်တော့ ဟုတ်တယ် ကိုယ်တို့တိုးကား ကိုယ်တို့နောက်ဆုံးပဲ။ ဒုတိယသွားရောက်တဲ့နေရာကတော့ ရေပူစမ်း တိုးဂိုက်က ရေပူစမ်းမှာ ရေစိမ်ချင်တဲ့သူတွေ ရေကူးဝတ်စုံခံဝတ်ထားလို့ မှာထားတယ်။ ရေကူးဝတ်စုံပါလာပေမဲ့ ချမ်းလွန်းလို့ တကိုယ်လုံးခြုံ မျက်လုံးလေးပဲ မဖြစ်သာလို့ ဖေါ်ချင်တာ။ ရေပူစမ်းကို ကြည့်လိုက်တော့ သေးသေးလေး မစိမ်ချင်ဘူး။ ကိုယ်က ရေပူစမ်းစိမ်ရတာ ကြိုက်တယ် ကော့စကာရီကာနဲ့ အလာစကာ ချီနာရေပူစမ်းမှာ နှစ်နာရီစိမ်တယ်။ အိမ်သာတွေက ဟောင်းလောင်း အမေရိကန်က အမျိုးသားဥယျာဥ◌်တွေမှာလည်း အဲ့လိုမျိုးပဲ။ သူများတွေ ရေစိမ်နေတုန်း ရေကန်ဘေးနားလမ်းလျှောက်ကြတယ်။ နှစ်လက်မထက် ပိုမမြင့်တဲ့ အပင်ပုလေးတွေချည်းပဲ အတော်ခြောက်သွေ့ လွင်တီးခေါင်ပြင်ဒေသ။ နောက်သွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ Dali သဲကန္တာရ Salvador Dali က ဒီသဲကန္တာရထဲ ကျောက်တောင်ဆီကနေ စိတ်ကူးစိတ်သန်းတွေ ရခဲ့တာတဲ့။ မားစ်ဂြိုလ်နဲ့တူလို့ နာဆာက မားဂြိုလ်ခရီးစဥ◌်အတွက် ပြင်ဆင်လေ့လာစမ်းသပ်မှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ်။ နာဆာက အကြံပေးလို့ နိုင်ငံ့သမိုင်းဝင်ထိမ်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်တဲ့ စာရင်းထဲပါသွားတယ်တဲ့။ နောက်ဆုံးသွားရောက်တဲ့နေရာကတော့ Green Lagoon အဆိပ်သင့်ကော့ပါးတွေကြောင့် မီးတောင်အောက်‌ေ‌ခြက ရေကန်ဟာ အစိမ်းရောင်ဖြစ်နေတယ်။ ဘိုလီးဘီးယား ချီလီနယ်စပ်ကနေ ကီလိုမီတာ အနည်းငယ်ပဲ ဝေးပါတယ်။ ဆင်းရဲတဲ့ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံသားတွေဟာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေကို ချီလီနယ်စပ်ကနေတဆင့် ခိုးထုတ်ကြတယ်။ ချီလီတွေကတော့ ထုတ်ပြောမှာမဟုတ်ဘူး မူးယစ်ဆေးဝါးခိုးထုတ်တာတွေကို ရပ်တန့်အောင်လို့ နယ်စပ်မှာ မိုင်းထောင်တယ်ထားတဲ့။ ချီလီကိုဆက်သွားမဲ့သူတွေကို ကားဒရိုင်ဘာက ခေါ်သွားမှာဖြစ်ပြီး တိုးဂိုက်က ယူရီနီကိုပြန်မဲ့သူတွေကို ခေါ်ဆောင်သွားမှာမို့လို့ တိုးဂိုက်က တဥ◌ီးချင်းစီကို ပွေ့ဖက်နှုတ်ဆက်ပါတယ်။ တချိန်ကျရင် သားသမီးတွေနဲ့အတူ ဘိုလီးဘီးယားကို ‌နောက်တခေါက်ပြန်လာဖို့ မျှော်လင့်ပါတယ်တဲ့။

ဘိုလီးဘီးယားလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးရုံးမှာ အခွန်ဆောင် တံဆိပ်တုံးထု။ ချီလီလူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးက အတော်တင်းကြပ်တဲ့ ကိုကာသကြားလုံး၊ ကိုကာတီး အကုန်လွှင့်ပစ်ဖို့ တိုးဂိုက်ကမှာထားတယ်။ ဆေးဝါး၊ မုန့်တွေကို သေချာကြေငြာခိုင်းတယ်။ ချီလီနယ်စပ်ကိုသွားဖို့ ဗန်ကားလေးပေါ် ပြောင်းရတယ်။ ကားဒရိုင်ဘာက လက်ကေ့အိတ်တွေ ချပေးတော့ သော့တခုတွေ့လို့ ဘယ်သူ့သော့လဲလို့ မေးတယ်။ အမလေး တော်သေးတယ် ကိုယ်အိမ်သော့၊ နယူးယောက်စာကြည့်တိုက်ကဒ်၊ ဝေါဂရင်းကဒ်တွေ ပါတယ်။ အိမ်တံခါးနားမှာ သော့အပိုတချောင်း လိုရမယ်ရ ထားပေမဲ့လည်း ပြန်တွေ့လို့ တော်သေးတာပေါ့။ ကိုယ့်အိမ်သော့က ဘယ်လိုဖြစ်ပြီး လက်ကေ့အိတ်အပြင် ရောက်နေလဲမသိဘူး ဇစ်ကို အဆုံးထိမဆွဲလိုက်တာနေမှာ။ ကားဒရိုင်ဘာကို တစ်ဖ်တယောက် ဘိုလီးဘီးယားနို ၃၀ ပေးလိုက်တယ်။ ဝိုင်းက တစ်ဖ်ကို တိုးဂိုက်ကိုပေးပြီးပြီ ဒါပေမဲ့ ကားဒရိုင်ဘာကို ပေးချင်လို့ထပ်ပေးတာလို့ စပိန်လို ရှင်းပြတယ်။ ချီလီနယ်စပ်မှာ အတော်စောင့်ရတယ် စောင့်နေတုန်း အကောက်ခွန်ကြေငြာစာရွက် ဖတ်ပြီးဖြည့်။ ချီလီအကောက်ခွန်ရုံးက ကြီးတယ်အကာတွေအပြည့်။ ဗီဇာပါတာတောင် မြန်မာဆိုတာမသိလို့ ဝန်ထမ်းအချင်းချင်း မေးကြတယ် ၇ ရက်ပဲနော်တဲ့။ ချီလီဗီဇာက အတော်ကြီးကျယ်တယ် background check နောက်ကြောင်းရာဇဝင်စစ်ထားတာမရှိရင် ရဲဌာကနေ ပြစ်မှုကင်းရှင်းကြောင်း ထောက်ခံစာတောင်းတယ်။ ရဲဌာနမှာ ၅၀ ပေးပြီး လူကိုယ်တိုင်သွားတောင်းရမယ် ၁၀ ရက်ကြာတယ်။ တော်သေးတယ် အခုအလုပ်အသစ်က အစိုးရရုံးဆိုတော့ နောက်ကြောင်းရာဇဝင် စစ်ဆေးတာအောင်မှ အလုပ်လုပ်လို့ရတယ်။ နောက်ကြောင်းရာဇဝင်စစ်တာကို တောင်းတော့ တပတ်ကြာမယ်တဲ့။ ဂျမားက မင်းမှာ SWACC ကဒ်ရှိတယ်မလား အဲဒါတင်လိုက်ပါလားလို့ အကြံပေးတယ်။ ၂၀၁၅ ပီအေးရုံးမှာ consultant လုပ်‌တော့ SWACC ကဒ်လုပ်ရတယ်။ SWACC ကဒ်က နောက်ကြောင်းရာဇဝင်စစ်ပြီးမှ ထုတ်ပေးတာ ၅၀၀ လောက်ကျတယ် ကုမ္ပဏီက အကုန်ခံပေးလို့ တော်သေးတယ်။ SWACC ကဒ်က ၂၀၁၅ မှာ ထုတ်ပေးပြီးတော့ ၂၀၁၇ မှာ သက်တမ်းကုန်တယ်။ နောက်ခံစစ်ဆေးတာ တပတ်ကြာမှရမယ် ရှိတဲ့ SWACC ကဒ် တင်လိုက်တော့မှ ချီလီဗီဇာ အဆင်ပြေသွားတယ်။ ဗီယက်နမ်တွေကတော့ ဗီဇာမလိုဘူး ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ ရက် ၃၀ ရတယ်။ လက်ကေ့အိတ်ကိုဖွင့်ပြီး အကုန်စစ်ဆေးတယ် ကိုယ်တို့ကိုတော့ အေးဆေးဆေးဆေးပဲ။ တချို့ကိုတော့ အသေအချာစစ်တယ်။ အိမ်သာက ဘိုထိုင်အိမ်သာ သန့်ရှင်းတယ်။ ချီလီနိုင်ငံထဲဝင်လိုက်တာနဲ့ လမ်းမကြီးက ဖြောင့်ဖြူးနေတာပဲ ‌ေ‌ြေသာ် ချမ်းသာတဲ့နိုင်ငံနဲ့ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံ ကွာလိုက်တာ။ နယ်စပ်မှာ ကြာနေလို့ ညနေ ၃ နာရီတိုးကို မှီပါ့မလားလို့ စိတ်ပူတယ်။ ကားဒရိုင်ဘာကို မေးကြည့်တော့ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာက နာရီဝက်ပဲဝေးတယ်တဲ့။ ကားဂိတ်လေးက သေးသေးလေး ပူလိုက်တာ ရန်ကုန်အတိုင်းပဲ အနွေးထည်ချွှတ်ရတယ်။ ဟိုတယ်ကို မေးကြည့်လိုက်တော့ ၅ မိနစ်ပဲတဲ့ သူ့ငါးမိနစ်ကလည်း သုံးခါလောက် မေးရတယ် ဘယ်ကသာ ၁၅ မိနစ်လောက် လျှောက်ရတယ်။ ဟိုတယ်က အိမ်ပါပဲ ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာ ရှယ်သုံးရမယ်ဆိုတော့ ဝိုင်းက ဘွတ်တုန်းက ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာတွဲလျက်လေလို့ပြောတော့ ပြောင်းပေးတယ်။ ဗိုက်က အရမ်းဆာနေပြီ ရာသီဥတုက ပူလိုက်တာ ရန်ကုန်နွေရာသီကျနေတာပဲ။ အင်တာနက်က သိပ်မမိ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်အန်တီကြီးက အင်တာနက်ကို လာပြင်ဖို့ ဖုန်းဆက်ထားတယ်တဲ့။ တိုးဂိတ်က သိပ်မဝေးဘူးဆိုတော့ လမ်းလျှောက်သွားလို့ရကြမယ်။ တိုးဂိတ်မှာ အရင်ချက်ကင်ဝင်ပြီးမှ နေ့လည်စာစားကြမယ်။ ဘယ်ကိုသွားလည်ကြသလဲဆိုတာတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!

စန်းထွန်း

မတ် ၁၃၊ ၂၀၂၀။

Sola de Mañana Geyser

Hot Springs ရေပူစမ်း

Dali desert, where Salvador Dali found inspiration for his work from the scattered boulders in the middle of the desert

Group photo, good bye to tour guide and heading to San Pedro de Atacama, Chile, a few kilometers from the Bolivia-Chile border

Green Lagoon - toxic copper water a the foot of the big Licancabur volcano, which sits at 6000 meters, a few kilometers from the Bolivia-Chile border.

Goodbye Bolivia! !! Such an incredible, amazing country. Hope to come back again !!!

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၉ စနေနေ့ နေ့လည် ၁ နာရီ ချီလီနိုင်ငံ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာ ရောက်တယ်။ ကားဂိတ်လေးက သေးသေးလေး တက္ကစီလည်း မတွေ့ဘူး။ ဟိုတယ်ကို မေးမြန်းကြည့်လိုက်တော့ ငါးမိနစ်လောက်ပဲ ဝေးတယ်တဲ့။ ငါးမိနစ်လောက်လျှောက် မေးကြည့်လိုက်တော့ မရောက်သေးဘူး။ ငါးမိနစ်လောက်ထပ်လျှောက် မရောက်သေးပြန်ဘူး နောက်ငါးမိနစ်လောက်ထပ်လျှောက် လမ်းဆုံလမ်းခွရောက်လို့ မေးကြည့်လိုက်တော့မှ တွေ့တယ်။ ဟမ်မလေး ... ဘယ်ကသာ ငါးမိနစ်နဲ့ရောက်ရမှာလဲ လမ်းမြန်မြန်လျှောက်ရင်တောင်မှ ဆယ့်ငါးမိနစ်လောက်နဲ့မှ ရောက်မဲ့ဟာကို။ ယမ်းပြောသလို အိမ်ခန်းကြေငြာတွေမှာ ဘူတာကို ရှစ်မိနစ်နဲ့ရောက်တယ်ဆိုတာ လမ်းလျှောက်တာကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး ပြေးရင်ရှစ်မိနစ်နဲ့ ရောက်တယ်လို့ပြောတာလို ဖြစ်နေပြီ။ ခုလည်း ရောက်ပါတယ် ငါးမိနစ်နဲ့ ပြေးရင်ပေါ့။ ဟိုတယ်ဆိုပေမဲ့ အိမ်ပါပဲ ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာတွဲလျက် မဟုတ်ဘူး တခြားသူတွေနဲ့ သုံးရမယ်။ ဝိုင်းက ဟိုတယ်ဘွတ်တုန်းက ရေချိုးခန်း၊ အိမ်သာတွဲလျက်လို့ ပြောတော့မှ ပြောင်းပေးတယ်။ ဟိုတယ်အန်တီကြီးက အင်္ဂလိပ်လို မပြောနိုင်ဘူး ဝိုင်း စပိန်စကားပြောတတ်လို့သာပဲ။ တောင်အမေရိကနိုင်ငံတွေမှာ စပိန်စကားမပြောတတ်ရင် အတော်အခက်အခဲကြုံတယ်။ အင်တာနက်ကွန်နက်ရှင်က မကောင်းလို့ router ကို restart လုပ်ဖို့ပြောတာ မသိဘူးတဲ့။ အင်တာနက်ကောင်လေးကို ဖုန်းခေါ်ထားတယ်တဲ့။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ Potosi သဲကန္တာရမှာ အင်တာနက်မရှိ မသုံးရတာသုံးရက် ခုမှအင်တာနက်သုံးရတာဆိုတော့ အီးမေးလ်စစ် ဖေ့ဘွတ်ကြည့်ချင်တာ။ အင်တာနက်ကော်နက်ရှင်းမကောင်းတော့ ဂွိနေတော့တာပေါ့။ တိုးဂိတ်ရှိတဲ့နေရာကို ဘယ်လိုသွားရလဲမေးတော့ လမ်းမကြီးအတိုင်း တည့်တည့်သွား လူစည်ကားတဲ့လမ်းတွေ့ရင် ဝင်လိုက်တဲ့။ လမ်းမှာတွေ့တဲ့ကောင်မလေးတယောက်ကို မေးကြည့်တာ သူလည်းတိုးရစ် မသိဘူးတဲ့။ ဒေသခံလို့ထင်ရတဲ့လူတယောက်ကို မေးကြည့်လိုက်တော့ အသေအချာလမ်းညွှန်တယ်။ ဟိုတယ်အန်တီကြီး ညွှန်လိုက်တဲ့အတိုင်းပဲ လူစည်ကားလမ်းကို ဝင်လိုက်ရတာပဲ။ လမ်းတလျှောက် ဆိုင်ခန်းတွေ၊ တိုးကုမ္ပဏီတွေ အများကြီး။ ပစ္စည်းတွေက အရောင်စုံတယ် ပီရူး၊ ဘိုလီးဘီးယားနဲ့ အတူတူပဲ။ အရင်ဆုံး ငွေလဲဆိုင်ရှာငွေလဲ ပြီးတော့ တိုးဂိတ်ကိုရှာပြီး ချက်ကင်လုပ်တော့ မသေချာသလိုနဲ့။ ကိုယ်တို့ဟိုတယ်ကို သွားမကြိုနဲ့ ကိုယ်တို့က ဒီကနေစီးမှာ တိုးက ညနေ ၃ နာရီမှစမှာ။ ခု နေ့လည် ၂ နာရီ နေ့လည်စာမစားရသေးတော့ ဗိုက်ကတဂွီဂွီ မြည်နေပြီ။ တိုးဂိတ်ကလူတွေကို စားသောက်ဆိုင်မေးကြည့်တော့ တဆိုင်ညွန်းတယ် စေ◌ျးသိပ်မကြီးဘူး စားကောင်းတယ်တဲ့။ လမ်းအကွေ့လေးတင်ပဲ အရင်ဆုံး ပေါင်မုန့်လာချပေးတယ်။ ဗိုက်ကလည်းဆာ အစားကောင်းကောင်း မစားရတာသုံးရက်ရှိနေပြီဆိုတော့ ပြိုက်ကနဲကုန်သွားတယ်။ ထမင်းနဲ့ငါး၊ အသီးအရွက်ဆလပ်၊ အသီးဖျော်ရည် စားကောင်းတယ်။ ချီလီက တောင်အမေရိကမှာ အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံ အင်္ဂလိပ်စကားပြောနိုင်တယ် လူနေမှုအဆင့်အတန်းမြင့်တယ်။ ရာသီဥတုကတော့ အတော်ပူတယ် စင်္ဂကာပူအတိုင်းပဲ ပူလောင်အိုက်စပ်နေတာပဲ။

တိုးဂိုက်က ရေဗူးပါလားမေးတော့ အမြဲဆောင်တဲ့ရေဗူးအသေးလေးကို ထုတ်ပြတော့ တယောက်တလီတာဗူး ဝယ်ရမယ်တဲ့။ တယောက်တလီတာ ကုန်ပါ့မလား ၄ နာရီထဲကို တနေ့မှ တလီတာသောက်တာကို။ မယုံ့ချင်ယုံချင်နဲ့ ဝယ်လိုက်တယ်။ ပထမဆုံးသွားရောက်တဲ့ နေရာက Valle De La Luna နာမည်လေးက လှလိုက်တာ အင်္ဂလိပ်လိုတော့ Moon Valley တဲ့။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အပူဆုံးနေရာ ငါးမိနစ်တခါ ရေတငုံစီသောက်တယ်။ တောင်ကုန်း၊ သဲတောင်တွေက တကယ့်လကမ္ဘာအတိုင်းပဲ။ တိုးရစ်နှစ်ယောက်ကတော့ တောင်ထိပ်လိုက်မတက်နိုင်ဘူး။ ရာသီဥတုအရမ်းပူတော့ အရမ်းပင်ပန်းတယ် ရေကိုတငုံစီသောက်ရတယ်။ ရေဗူးဖက်ထားတာ ဓာတ်ပုံထဲမှာ တွေ့လိမ့်မယ်။ ခုချိန်မှာ ကိုယ့်အတွက် အလိုအပ်ဆုံးက ရေ…ရေ…ရေ သဝေထိုး ရကောက်ရေ … ရေ။ ဟိုးမှာ မြင်ရတဲ့လမ်းက ကာလာမလေဆိပ်ကိုသွားတဲ့ လမ်းဟောင်းတဲ့။ Calama လေဆိပ်ဆိုလို့ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာကနေ ချီလီနိုင်ငံမြို့တော် စန်တီရာဂို Santiago (ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်မှာ Santiago မြို့ရှိတယ် စန်တီရေဂိုလို့ အသံထွက်တယ်) ကို လေယာဥ◌်ဘွတ်တော့ ကာလာမလေဆိပ်ဆိုလို့ အူကြောင်ကြောင်ဖြစ်သွားသေးတယ်။ အာတာကာမာလေဆိပ်မဟုတ်ဘူးလား ရှာဖွေကြည့်လိုက်တော့မှ အာတာကာမာမှာ လေဆိပ်မရှိဘူး တနာရီအဝေးက ကာလာမမှာမှ လေဆိပ်ရှိတယ်။ ခုတော့ ကာလာမလေဆိပ်ဆီ လမ်းအသစ်ကနေ သွားကြတာများတယ်။ တိုးဂိုက်က အာရပ်ခေါင်းစည်းနဲ့ အာရပ်နဲ့တူတယ် စပိန်လိုအတော်ဝဲတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူ့အလုပ်ကို လေးလေးစားစား ကြိုးကြိုးစားစား လုပ်တယ်။ သူ့ရှင်းပြတာတွေ အကုန်နားမလည်ပေမဲ့ အချက်အလက်တွေက အဓိကမှမဟုတ်တာနော် သဘာဝအလှတရား ခံစားဖို့ မရောက်ဖူးသေးတဲ့ ဒေသအသစ်ကို ရောက်ဖူးဖို့က အဓိကပဲလေ။ တိုးဂိုက်ပြောတာမှန်တယ် ရေတလီတာဗူးက တဝက်ကျိုးနေပြီ။ တိုးဂိုက်က တယောက်တည်းလာတဲ့ တရုတ်လေးရဲ့ ကင်မရာကို Leica ကင်မရာလားလို့မေးတယ်။ ကိုယ်က ဝိုင်းတို့ကို မျက်စမျက်နနဲ့ ဟေ့ ... ဟိုတရုတ်လေး ကင်မရာက လေကာတဲ့ဟေ့လို့ ခပ်တိုးတိုးပြောတော့ ဝိုင်းက ဘာလဲ ဆိုနီအယ်ဖာ ၆၀၀၀ ထက် လေကာကင်မရာ ဝယ်ရင်‌ကောင်းမယ်လို့ တွေးနေတာလားမေးလို့ ရယ်လိုက်ရတာ။ အဲ့ဒီလို ဝိုင်းက ကိုယ်ဘာတွေးနေတယ်ဆိုတာ သိတယ်။ တိုးရစ်တွေရဲ့ ကင်မရာတော်တော်များများက ကင်နွန်၊ နစ်ကွန်၊ ဆိုနီ လေကာကင်မရာဆိုတာ အတော်ရှားတာကိုး။ ကိုယ်လည်း အဲ့ဒီလို ရှားပါးတာ limited တွေ ကြိုက်တယ် special လို့ ခံစားရတယ်။ ကိုယ်အရင်တုန်းကကိုင်တဲ့ဖုန်းက Empiro Armini အတွက်ထုတ်တဲ့ Sumsung ဖုန်း။ အာမီနီတံဆိပ်ကိုမြင်တော့ လူတွေက အာမီနီကနေ ဖုန်းထုတ်တာလားလို့ မေးကြတယ်။ ကိုယ်တို့ဘေးနားမှာထိုင်တဲ့ အမည်းမလေးနဲ့ စပိန်မလေးက အမေရိကန်လေသံ အမေရိကန်ထင်တယ်လို့ ဝိုင်းကိုပြောတော့ ဖော်ရွေတယ်၊ ဆယ်ဖီရိုက်တယ်၊ အဝတ်အစား ဝတ်ချင်သလိုဝတ်တယ် သေချာတယ် အမေရိကန်ပဲတဲ့။ ဒုတိယသွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ ဆားကွင်း။ ကျောက်ဆောင်က မယ်တော်မာရီယာနဲ့တူတယ်လို့ ပြောကြတယ် တိုးရစ်တယောက်က မတော်တဆထိမိလို့ အနီးကပ်ခွင့် ပိတ်ထားတယ်။ ကျောက်ဆောင်တွေနဲ့ Sal တောင်တန်းတွေက နီကြင်ကြင်အရောင်နဲ့ တမျိုးလှတယ်။ ဒီသဲကန္တာရမှာ ပန်းတမျိုးပဲ ရှင်သန်တယ်တဲ့။

Valle De La Luna or Moon Valley

ရေဗူးကို အသေဖက်ထားတယ် :)

ရှူခင်းက လကမ္ဘာနဲ့တူတယ်

တနာရီအဝေးက ကာလာမလေဆိပ်ဆီ သွားတဲ့လမ်းဟောင်း

နေပူချိန်အင်မတန်ပြင်းတော့ နေလောင်ခံခရမ်ကို နှစ်နာရီကြိမ် လိမ်းရတယ်။ နေလောင်ခံခရမ်ထဲမှာ ကိုယ်အကြိုက်ဆုံးကတော့ Biore UA Aqua rich Watery Essence SPF 50+PA++++ ပါ။ လိမ်းလိုက်ရင် မျက်နှာမှာ ဖြူဖြူကြီးဖြစ်မနေ စီးကပ်ကပ် ဖြစ်မနေလို့။ နောက်ဆုံးသွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ Ckari ဗျုးပွိုင့် အဲ့ဒီကနေ နေဝင်ဆည်းဆာ ကြည့်ကြမှာ။ ကျောက်ဆောင်တွေက လကမ္ဘာ‌‌ပေါ်က ကျောက်ဆောင်တွေလိုပဲ ထူးဆန်းတယ်။ နေဝင်ဆည်းဆာကြည့်ဖို့ စောင့်နေတဲ့တိုးရစ်တွေမှ အများကြီး။ ဝိုင်းက ဟိုဟိုဒီဒီလျှောက်သွားပေမဲ့ ကိုယ်နဲ့ဟန်ကတော့ ကျောင်တောင်ပေါ်မှာ ထိုင်နေတော့တယ်။ ပင်ပန်းလို့ လှုပ်တောင်မလှုပ်ချင်တော့ဘူး။ အုပ်စုထဲမှာ ဝိုင်းက အကြံ့ခိုင်ဆုံး၊ ဟန်က ဒုတိယ၊ အသက်အငယ်ဆုံးကိုယ်က နောက်ဆုံး။ နေဝင်ဆည်းဆာဆိုတာ ဘယ်နေရာမှာမဆို လှတာပါပဲ ဒီနေရာက နေဝင်ဆည်းဆာကတော့ နည်းနည်းထူးခြားတာပေါ့လေ။ နေဝင်တာနဲ့ တိုးကားဆီပြန်ကြတယ် တိုးကားတွေက ဆင်တူနေတော့ ကိုယ့်တိုးဂိုက်၊ ဒရိုင်ဘာ ရပ်နေတဲ့တိုးကားကို ရှာရတယ်။ လူစုံပေမဲ့ တရုတ်ကလေးက နောက်ကျနေလို့ လိုက်ရှာရတယ်။ ဟန်က ဘေးခြင်းကပ်လျက်ထိုင်တဲ့ တရုတ်လေးရဲ့ ဖုန်းကိုကြည့်လိုက်တော့ ကိုရီးယားစာလုံးတွေ့တယ်။ တရုတ်နဲ့တူတဲ့ ကိုရီးယားဖြစ်နေတယ်။ အပြန်လမ်းမှာ တိုးရီဗျူးစာရွက်လေးတွေ ဖြည့်ရတယ်။ တိုးဂိုက်စကားပြောတာ ရှင်းလင်းလား၊ ဗဟုသုတရလား၊ ကားဒရိုင်ဘာမောင်းတာ အဆင်ပြေလား၊ လည်ပတ်စရာနေရာတွေမှာ အချိန်ပေးတာ လုံလောက်ရဲ့လား၊ တိုးကို ပိုကောင်းအောင် ဘာတွေအကြံပေးချင်လဲ စသဖြင့်ပေါ့။ အပြန်လမ်းမှာ အိပ်ငိုက်တယ်။ ညစာစားဖို့ စားသောက်ဆိုင် တိုးဂိုက်ကို မေးကြည့်တော့ တိုးဂိုက်က ဆိုင်တဆိုင်ကိုညွန်တယ်။ တိုးရစ်တယောက်က အဲ့ဒီဆိုင်ကို မနေ့ကသွားစားတယ် အရမ်းကောင်းတယ်တဲ့။ ဆိုင်ထဲဝင်လိုက်တော့ အလယ်မှာမီးပုံ အဖြူတွေချည်းပဲ ကျွှတ်ကျွှတ်ညံနေတယ်။ မီနူးကြည့်လိုက်တော့ စေ◌ျးကြီးတယ် ဝိုင်းက တခြားမှာသွားစားမယ်ဆိုပြီး ဆိုင်ထဲကနေ ပြန်ထွက်တယ်။ လမ်းတလျှောက် စားသောက်ဆိုင်တွေ ကြည့်ပေမဲ့ စားချင်လောက်တဲ့ဆိုင် မတွေ့ဘူး။ ဟိုတယ်အန်တီကြီးပြောတဲ့ အိမ်နားကဆိုင်မှာ သွားစားမယ်။ ဆိုင်ပိတ်သွားရင်တော့ ဒုက္ခပဲ ခေါက်ဆွဲခြောက်နဲ့ နှစ်ပါးသွားရမလား မသိဘူး။ တော်သေးတယ် ဆိုင်ဖွင့်လို့ မီနူးက ဟင်းသုံးမျိုး မဆိုးပါဘူး စေ◌ျးက အတော်သက်သာတယ်။ ဟိုတယ်ရောက်တာနဲ့ ကုတင်ပေါ်ပစ်လဲတော့တာပဲ။ ဒါတောင် ည ၉ နာရီခွဲ Stargazing တိုးဘွတ်ထားတာ လပြည့်နဲ့နီးနေလို့ တိုးဖျက်လိုက်လို့။ နို့မို့ ကြယ်ကြည့်တဲ့တိုးကို ဆက်သွားပြီး ညသန်းခေါင်၊ မနက်တနာရီမှ ဟိုတယ်ပြန်ရောက်မှာ။ ခရီးသွားတယ်ဆိုတာ အပင်ပန်းခံနိုင်မှ ဒီလောက်အဝေးကြီးလာပြီးမှ ဘယ်မှမသွား ဟိုတယ်မှာအိပ်နေလို့ ဘယ်ဖြစ်ပါ့မလဲနော်။ ကျန်းမာရေးလည်း ဂရုစိုက်ရသေးတယ် အစားအသောက် အနေအထိုင် ဆင်ခြင်ရတယ်။ ကိုယ့်ခံနိုင်ရည်အားကို သိရတယ် ခရီးသွားရင်း နေမကောင်းရင် ဟိုတယ်ထဲ အိပ်နေရမှာ။ အာတာကမာရောက်ရင် stargazing တိုးနဲ့ ကြယ်တွေကြည့်ဖို့ တိုက်တွန်းပါရစေ။ နောက်နေ့ဘယ်တွေသွားလည်သလဲ ဆိုတာကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
မတ် ၂၀၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://www.viator.com/tours/San-Pedro-de-Atacama/Valley-of-the-Moon-Afternoon-Tour/d5499-12646P23

လပြည့်နဲ့နီးလို့ ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့တိုး
https://www.viator.com/tours/San-Pedro-de-Atacama/Ancestral-Astronomical-Tour/d5499-146539P1

ဆားကွင်း

ဒီသဲကန္တာရမှာ ဒီအပင်တမျိုးပဲ ရှင်တယ်တဲ့

Ckari Viewpoint

နေဝင်ချိန် တိမ်တောက်တဲ့အချိန်

မောင့်လပြည့်ဝန်း

အပေါ်ပုံတွေက စေ◌ျးကြီးတဲ့ဆိုင်က ဒီနှစ်ပုံက စေ◌ျးသက်သာတဲ့ဆိုင်က အပြင်အဆင်ကွာတယ်

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၁၀ တနင်္ဂနွေနေ့ မနက် ၆ နာရီ နိုးတာနဲ့ ရေချိုး ရာသီဥတုက ပူလောင်အိုက်စပ်ပြီး နေရောင်တောက်ပနေတယ်။ နေရောင်လင်းလက်တာကို ကြိုက်ပေမဲ့ ပူလောင်အိုက်စပ်နေတာကို‌တော့ မကြိုက်ဘူး။ တိုးစုရပ်ကို ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်အန်တီကြီးဆီမှာ မေးကြည့်တော့ လမ်းမကြီးပေါ်မှာတဲ့။ ရေသန့်ဘူးက မရှိတော့ဘူး အမြဲဆောင်တဲ့ဗူးသေးသေးလေးပဲ ရှိတော့တယ်။ မနေ့ကလိုမျိုးဆိုဒုက္ခ လမ်းမှာတွေ့တဲ့ဆိုင်မှာ ရေဘူးဝယ်မယ်ဆိုပြီး ဆိုင်တွေလိုက်ရှာတာ တဆိုင်မှမဖွင့်သေးဘူး။ maps.me နဲ့မြေပုံကြည့်ပေမဲ့ မပြဘူး အိမ်နံပါတ်တွေကိုလိုက်ကြည့်။ တိုးရစ်လမ်းထိပ်ရောက်တော့ ခြံဝင်းတခုမှာ တိုးကားတွေတွေ့လို့ နံပါတ်ကြည့်လိုက်တော့ တိုးစုရပ်ပဲ။ မေးမြန်းကြည့်ပြီး တိုးဂိုက်ဆီမှာချက်ကင်ဝင် ရေဘူးဝယ်ဖို့အချိန်ရလား မေးကြည့်တော့ ငါးမိနစ်အချိန်ရတယ်တဲ့။ တိုးရစ်လမ်းထဲမှာ ဆိုင်တွေရှာကြည့်တော့ မတွေ့ဘူး ကော်ဖီဆိုင်မှာများရှိမလားလို့ ရစ်သီရစ်သီသွားလုပ်တယ် ရှိပုံမပေါ်ဘူး။ မနက် ၈ နာရီ ဆိုင်တွေမဖွင့်သေးဘူး။ နေပါစေတော့ ပါလာတာလေးနဲ့ ချွှေတာသောက်မယ် တိုးဂိုက်က ရေတလီတာလိုတယ်လို့ မပြောဘူး။ ဘရာဇီးနိုင်ငံ ဆော်ပေါ်လိုမြို့က ဂျပန်လူမျိုး အသက် ၆၀ နီးပါး လင်မယား၊ ဂျာမန်လူမျိုး အသက် ၃၀ နီးပါး လင်မယား။ တိုးဂိုက်က စပိန်၊ ဂျာမန်၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာတွေနဲ့ ရှင်းပြတယ်။ ကိုယ်တို့အေးရှန်းသုံးယောက်က ဘာသာစကားတူလား ဘာ, ဘာသာစကားနဲ့ ဆက်သွယ်ကြလဲလို့မေးတယ်။ သူတို့နှစ်ယောက်က ဗီယက်နမ်လိုပြောတယ် ကိုယ်နဲ့က အင်္ဂလိပ်လိုပြောကြတယ်။ အစာပြေစားဖို့ အစေ့အနှံတွေပါတဲ့အထုပ်တထုပ်၊ ပန်းသီးတလုံး၊ ရေဗူးသေးသေးတဗူး ပေးတယ်။ မနက်စာမစားခဲ့ရတော့ ဗိုက်ဆာလို့ ချက်ချင်းစားတယ်။ ကိုယ်က အသီးအနှံကြိုက်တော့ ဟန်က သူမစားတဲ့ပန်းသီး ကိုယ့်ကိုပေးတယ်။ လာမား အပါကာတွေတွေ့တော့ ကားရပ်ပေးတယ်။ ကားဒရိုင်ဘာအမျိုးသမီးက သဘောကောင်းတယ်။ ဂျာမန်ကောင်လေးက ဖိုတိုဂရပ်ဖာ ဓာတ်ပုံရိုက်ချင်တဲ့နေရာဆို ကားကိုရပ်ခိုင်းတယ်။ ချီလီဟာ တောင်အမေရိကတိုက်မှာ အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံမို့လို့ လမ်းတွေကောင်းတယ် ညက်နေတာပဲ။ ဓာတ်သတ္ထုရှိတဲ့တောင်တွေမို့လို့ အနီရောင်၊ ရေညှိတွေရှိလို့ အစိမ်းရောင်၊ တချို့တောင်တွေက ခရမ်းရောင် ဒါကြောင့် Rainbow Valley သက်တန့်ရောင်စဥ◌်လွင်ပြင်ချိုင့်ဝှမ်းလို့ ခေါ်ပါတယ်တဲ့။ ပီရှုးနိုင်ငံက သက်တန့်လွင်ပြင်ချိုင့်ဝှမ်းက အရောင်ပိုစုံပြီးပိုလှတယ်။ ဒါပေမဲ့ မနက် ၄ နာရီမှာ တောင်အမြင့်ကြီးကို ဟိုက်နေအောင်တက်ရမှာမို့ မတက်ခဲ့တာ။ ဂျပန်ဥ◌ီးလေးကြီးက ဟိုးအဝေးကတောင်အမြင့်ကြီးကို သွားတက်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်တော့ ဝိုင်းက လိုက်လုပ်တယ်။ ကိုယ်နဲ့ဟန်က ဝိုင်းလောက် မကြံ့ခိုင်တော့ မတက်နိုင်ဘူး။ လွင်ပြင်ချိုင့်ဝှမ်းကို တပတ်ပတ်တယ် တိုးရစ်တွေသုံးဖွဲ့လောက် တဖွဲ့နဲ့တဖွဲ့စောင့်ကြတယ်။ လမ်းပေါ်မှာပဲနေပါ စည်းမကျော်ပါနဲ့ တိုးဂိုက်တွေက စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းတယ်။ တနာရီလောက် လမ်းလျှောက်ပြီးတော့ တိုးကားဆီပြန်ရောက်တယ်။

နောက်တနေရာကတော့ ရှေးခေတ်ကလူတွေ ကျောက်တောင်မှာ ပန်းချီဆွဲခဲ့တာကို သွားကြည့်တာ။ တောင်နည်းနည်းတက်ရတယ် ငှက်၊ အပါကာကောင်တွေ ဆွဲတယ်လို့ထင်တာပဲ။ ရာသီဥတုက ပူပြင်းခြောက်သွေ့တော့ စိမ်းစိုမနေဘူး ဖုန်တထောင်းထောင်းနဲ့ ဝါနီနေသလိုပဲ။ အလာတုန်းက ရပ်ခဲ့တဲ့အိမ်သာမှာ ရပ်ပေးတယ် အဲ့ဒီအိမ်သာမှာက ရေဆွဲချတာ အလုပ်မလုပ်ဘူး။ ရေတိုင်ကီထဲက ရေထဲကို ပုံးနဲ့သယ်ပြီး လောင်းချရတယ်။ မနက် ၈ နာရီကနေ နေ့လည် ၁ နာရီအထိ တိုးစုရပ်မှာဆုံးတယ်။ ဒီတော့ တိုးရစ်လမ်းအတိုင်း လမ်းလျှောက်ပြီး မနေ့ကစားခဲ့တဲ့ဆိုင်မှာ နေ့လည်စာစားတယ်။ ဆိုင်ဝန်ထမ်း‌တွေက မှတ်မိတယ်။ ဘယ်ကလဲလို့မေးတယ် အေးရှန်းမှန်းသိတော့ ကိုရီးယားမင်းသားတယောက်ကို ခရေဇီတဲ့။ ပိုက်ဆံသွားလဲတယ် ဝိုင်းက ဘိုလီးဘီးယားပိုက်ဆံ သိမ်းတာမြင်တော့မှ ဘိုလီးဘီးယားပိုက်ဆံကို အမှတ်တရစုထားဖို့ သတိရတယ်။ ငွေလဲတဲ့ကောင်လေးက ပီရူးက ပီရူးပိုက်ဆံတော့ မရှိဘူးတဲ့။ ချီလီက ပီရူး၊ ဘိုလီးဘီးယားထက် စေ◌ျးကြီးတယ် စတိတ်စေ◌ျးနှုန်းအတိုင်းပဲ။ ဘာဝယ်ရင်ကောင်းမလဲလို့ ဆိုင်တိုင်းဝင်ကြည့်နေတုန်း ဝိုင်းက ရှေ့မှာ ဘရာဇီးကောင်လေးလား မသိဘူးတဲ့။ ဟုတ်ပါ့တော် ဒင်းမှဒင်း အစစ်ပဲ ဟေး မိန်းကလေးတွေ ဆုံပြန်ပြီ ငါတို့က မနေ့ကရောက်တာ သူက ဒီနေ့မှရောက်တာတဲ့။ အဲ့ဒါဆို မင်း ငါတို့နောက်လိုက်နေတာပဲ ငါတို့ဒီညနေ လေယာဥ◌်နဲ့ ဆန်တီရာဂိုသွားမလို့။ နေ့လည်စာစားမလို့ ဘယ်ဆိုင်ကောင်းလဲမေးနေလို့ ကိုယ်တို့စားခဲ့တဲ့ဆိုင်ကို ညွှန်းလိုက်တယ်။ ဆန်တီရာဂိုမှာ ဆုံမယ်ဟေ့ ဆန်တီရာဂိုမှာ ဆုံဖို့တော့ မမျှော်လင့်တော့ပါဘူး။ ဆန်တီရာဂိုက မြို့တော် လူတွေအများကြီး ဆန်တီရာဂိုမှာ ထပ်ဆုံရင်တော့ အတော်ထူးဆန်းတဲ့ရေစက်လို့ ပြောရမယ်။ ပီရူးနိုင်ငံ ကူစကိုမြို့ tour briefing ပေးတဲ့ဟိုတယ်မှာစတွေ့ မက်ချူးပီချူးဟိုစတယ်မှာ တခန်းတည်းအတူတူကျ၊ မက်ချူးပီချူးကို လည်တော့လည်း အတူတူ။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ ချာတာကရာတောင်တက်တုန်းကလည်းဆုံ။ ခု ချီလီနိုင်ငံ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာမှာလည်းဆုံ ဆုံကိုဆုံနိုင်လွန်းတယ်။ ပို့စကဒ်နဲ့ ခေါင်းစည်းကြိုးဝယ်တယ် မက်ကနက်ရှာတာ မတွေ့ဘူး။ အင်္ကီျတွေ၊ အိတ်၊ ပုဝါတွေလှပေမဲ့ မသုံးဖြစ်မှာဆိုတော့ မဝယ်တော့ဘူး။ ဟိုတယ်ရောက်တော့ အထုပ်သိမ်း shuttle bus လာခေါ်တာစောင့်။ shuttlebus က တခြားလူတွေကိုပတ်ခေါ်တယ်။ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာက ဟိုတယ်တွေက အိမ်တွေ။ အာတာကမာကနေ ကာလာမလေဆိပ်ကို တနာရီခွဲမောင်းရတယ်။ လမ်းမှာလေရဟတ်တွေတွေ့တော့ အိပ်ငိုက်နေတဲကိုယ့်ကို ဟန်ကနိုးပြီးပြတယ်။ ဟန်က ဗီယက်နမ်လိုပြောနေလို့ ဝိုင်းကအင်္ဂလိပ်လိုပြောဖို့ သတိပေးတယ်။ ဟန်က ဗီယက်နမ်လိုပြောပေမဲ့ လက်ဟန်ခြေဟန်အမူအရာကိုကြည့်ပြီး ကိုယ်က လေရဟတ်ပြနေမှန်းသိတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားနိုင်ငံ လာပါ့ဇ် ၃ နာရီလမ်းလျှောက်တိုး ပလာဇာမှာခဏရပ်တော့ ဝိုင်းတို့အိမ်သာဝင်နေတုန်း ကိုယ်ကအပြင်မှာစောင့်နေတယ်။ ဘိုလီးဘီးယားလူမျိုးယောကျ်ားကြီးနှစ်ယောက် ကိုယ့်ကိုစပိန်လိုလာမေးနေတာ အိမ်သာလာမေးနေတယ်လို့ ခန့်မှန်းပြီး အမျိုးသားအိမ်သာကို လက်ညွှန်ပြလိုက်တာ တန်းတန်းမတ်မတ် ဝင်သွားကြတယ်။ ကိုယ့်အဖေက လူရိပ်လူ‌‌ခြေ အရမ်းသိတယ် အဖေက သမီးရေ ကြောင်အန်တော့မယ် အပြင်ကိုအမြန်ထုတ်လိုက်။ မကြာပါဘူး ကြောင်အန်တော့တာပဲ အဖေဘယ်လိုသိလဲမေးတော့ အရိပ်အခြေကိုကြည့်ပြီး သိတာတဲ့။

လေယာဥ◌်က ည ၆ နာရီ ည ၄ နာရီလောက်ကတည်းက ချက်ကင်ဝင်တာ ကိုယ့်ဟမ်းကယ်ရီအိတ်က နည်းနည်းကြီးနေလို့ ချက်ကင်ဝင်ရမယ်တဲ့။ လေယာဥ◌်ခကမှ ၄၇ ကျပ်ကို ချက်ကင်ခ ၃၀ ပေးရတော့ တော်တော်နှမြောလိုက်တာ။ ဝိုင်းက မင်းလက်ကေ့အိတ်က တလက်မခွဲလောက် ကြီးနေတယ်။ ကျေးဇူးတော်နေ့စေ◌ျးချရင် ဟမ်းကယ်ရီအိတ်ဝယ်တော့။ မင်းမှတ်မိလား ၂၀၁၈ ဇူလှိုင် အလာစကာကနေအပြန် ဆီရေတယ်မြို့ အလာစကာလေကြောင်းလိုင်းမှာ ချက်ကင်ဝင်တုန်းကလည်း မင်းဟမ်းကယ်ရီကို ချက်ကင်ဝင်ရမယ်လို့ပြောတာ မှတ်မိလား။ အဲ့ဒီတုန်းက ကိုယ်တို့ကနောက်ဆုံးခုံမို့လို့ အပေါ်မှာတင်စရာမရှိတာနဲ့ သဘောကောင်းတဲ့ဝန်ထမ်းမလေးက ကိုယ့်ဟမ်းကယ်ရီအိတ်ကို အလကားချက်ကင်ဝင်ပေးလိုက်တယ်။ မင်းတော့ နည်းနည်းသေးတဲ့ ဟမ်းကယ်ရီဝယ်သင့်နေပြီကွ။ ဒီလိုနဲ့ ကျေးဇူးတော်နေ့စေ◌ျးချတုန်း Samsonite ဟမ်းကယ်ရီဝယ်လိုက်တယ်။ ဖြစ်ချင်တော့ ဟန့်အိတ်နဲ့သွားတူနေတယ် ဟန်ကအပြာရောင် ကိုယ်ကအနီရောင်။ ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာကနေ မြို့တော်ဆန်တီရာဂိုကို လေယာဥ◌်၂ နာရီစီးရပါတယ်။ Santiago ဆန်တီရာဂိုလို့ အသံထွက်ပါတယ် ကယ်လီဖိုးနီးယားပြည်နယ်က မြို့ကတော့ ဆန်တီရေဂိုလို့ အသံထွက်ပါတယ်။ ဟမ်းကယ်ရီကို buggage claim မှာသွားထုတ်ရတော့ အချိန်ကြာတယ်။ ဟိုတယ်ကိုကြိုပို့မှာထားတော့ လာကြိုတယ် အဝမှာမတွေ့လို့ ဖုန်းဆက်ရတယ်။ လေဆိပ်အင်တာနက်အတော်ကောင်းတယ်။ ချီလီလူမျိုးတွေက အသားဖြူဖြူ မျက်ခုံးနက်နက် ထောင်ထောင်မောင်းမောင်း ထွားထွားကြီးတွေ ချောကြတယ်။ တိုးတက်တဲ့နိုင်ငံဆိုတော့ ကားလမ်း၊ ဆိုင်းဘုတ်တွေက စတိတ်အတိုင်းပဲ။ ချီလီမှာလည်း ဆန္ဒပြနေကြတယ် ဒါပေမဲ့ ဘိုလီးဘီးယားလောက်တော့ မကြမ်းပါဘူး။ ဘိုလီးဘီးယားမှာတော့ ဒိုင်းနမိုက်တွေ ဖောက်ခွဲကြတာ လန့်စရာကြီး။ ဟိုတယ်ဆိုပေမဲ့ နှစ်ယောက်အိမ်ခန်းပါတဲ့ တိုက်ခန်းအိမ် မြို့လယ်ကောင်နဲ့နီးပြီး သေးသေးကျဥ◌်းကျဥ◌်း စင်္ကာပူစတိုင်။ ဒါပေမဲ့ နေရာအထားအသို ဖွဲ့စည်းထားတာ အင်မတန်စနစ်ကျတယ်။ အိမ်သာနှစ်ခန်းပါတယ် ရေပူရေအေး အဲယားကွန်း၊ တီဗွီပါတယ်။ ခုမှပဲ နေနေကျပုံစံအတိုင်း ပြန်ဖြစ်တယ်။ အိမ်နားက စားသောက်ဆိုင်၊ စေ◌ျးဆိုင်တွေ ပြတယ်။ မျက်နှာချင်းဆိုင်က ပီရူးစားသောက်ဆိုင် အတော်ကောင်းတယ် သူ့အာလူးက နာမည်ကျော်တယ်လို့ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်ကပြောတော့ ကိုယ်တို့တွေ တယောက်မျက်နှာ တယောက်ကြည့်ပြီး မျက်စပစ်ကြ ပြုံးလိုက်ကြတယ်။ ဆယ်ရက်လောက် ပီရူးနဲ့ ဘိုလီးဘီးယားမှာ အာလူးချည်း စားခဲ့ရတဲ့ အာလူးကို မကြည့်ချင် မမြင်ချင် အာလူးဆိုတဲ့အသံကိုတောင် မကြားချင်တဲ့သူတွေကို အာလူးကောင်းတယ်လို့ လာပြောနေတော့ ငိုရခက်ရယ်ရခက်။ အစားချေးများတဲ့ ဟန့်သဘောအတိုင်း တိုက်ခန်းရှေ့က convenient store မှာ ခေါက်ဆွဲခြောက်ဘူး၊ အသီး၊ ရေသန့်ဝယ်။ မစားတာကြာပြီမို့လား မသိဘူး ခေါက်ဆွဲခြောက်က အတော်စားကောင်းတယ်။ ရေနွေးလေးနဲ့ bath tub မှာ ရေစိမ်ရတာ အပန်းပြေပြီး ဇိမ်ကျလိုက်တာ။ နောက်နေ့မှာတော့ ဘယ်ကိုသွားလည်သလဲ ဆိုတာကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
မတ် ၂၇၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://www.viator.com/tours/San-Pedro-de-Atacama/Rainbow-Valley/d5499-44142P8?fbclid=IwAR2UIZT232swr4ICxwkgxfHuBxtpdRGYAAtc628Ib-lcFPwRpAB9W29mB6Q

သဲကန္တာရမှာ ပေါက်တဲ့ပန်း

လာမား Lama အပါကာ Alpaca မခွဲတတ်ဘူး

မနေ့က စားတဲ့ဆိုင်မှာ ထပ်စားတယ် မနေ့အတိုင်းပဲ ငါးမှာတယ် ဟင်းချို၊ သစ်သီးက မနေ့ကနဲ့မတူဘူး

ပီရူးနိုင်ငံ ကူစကိုမြို့နားက Rainbow Mountain
photo credit Google

လာရပ်တဲ့ကားတွေကို တိုးကားလားလို့ အသည်းအသန် ကြည့်ရတာအမော။ သတင်းတွေ ဖတ်လိုက်ရင် ဆန္ဒပြတဲ့သတင်းတွေချည်းပဲ။ တိုးဂိုက်က ကိုယ်တို့ကို သိပါ့မလား သိမှာပါ အေးရှန်းရုပ်တွေဆိုတော့။ တိုးဂိုက်ကို စောင့်နေတုန်း သွားလည်မဲ့နေရာတွေကို viator မှာ ဖတ်ကြည့်လိုက်တော့ စေ◌ျးက ၂၀ နည်းနေတယ်။ ဟုတ်ရဲ့လားဆိုပြီး သေချာအောင်ထပ်ကြည့်တော့ ဟုတ်နေတယ်။ ဝိုင်းက ဒါမတရားဘူးဆိုပြီး customer service ကို ကိုယ့်ဖုန်းကနေ ကိုယ့်အီးမေးလ်လိပ်စာနဲ့ အီးမေးလ်ပိုတော့ လူဆယ်ယောက်ထက်အထက်မို့လို့ စေ◌ျးနည်းသွားတာပါတဲ့။ မဟုတ်ဘူး ကိုယ်တို့ဘွတ်ကြည့်ပြီးပြီ စေ◌ျးက ၂၀ နည်းနေတုန်းပဲ အီးမေးလ်ပြန်မလာဘူး။ ဝိုင်းက ကိုယ်တို့ viator တိုးတွေဘွတ်လာတာ ငါးနှစ်ကျော်ပြီ တခါမှ ဒီလိုမဖြစ်ဖူးဘူး။ တခါမှ ဒီလိုစိတ်မပျက်ရဖူးဘူး ကိုယ်တို့ကို စိတ်ပျက်အောင် မလုပ်ပါနဲ့လို့ အီးမေးလ်ထပ်ပို့လိုက်တယ်။ တိုးကားက ဟိုတယ်နဲ့နည်းနည်း ဝေးတဲ့နေရာမှာ ရပ်ထားပြီး ကိုယ်တို့ကို လာခေါ်တယ် ကားပါကင်ခက်လို့တဲ့။ စက်ဘီးစီးတဲ့လမ်းရှိပြီး စက်ဘီးစီးတဲ့သူများတယ်။ ကိုယ်တို့နောက်မှာ ထိုင်တာက ဗြိတိသျှစုံတွဲ ကင်မရာအကြီးကြီးတွေနဲ့။ ကိုယ့်ဥ◌ီးထုပ်ကို လှတယ်လို့ပြောပြီး ဘယ်ကလဲလို့မေးတယ်။ မြန်မာကိုသိတယ် ဗီယက်နမ်ကို ရောက်ဖူးတယ် ဟနွိုင်းမြို့က မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဟိုတယ်မှာ တည်းခဲ့တယ်တဲ့။ အဲ့ဒီမက်ထရိုပိုလစ်တန်ဟိုတယ် ကြယ်ငါးပွင့် တညကို ဒေါ်လာ ၂၀၀ ကျော်တယ်။ ကမ္ဘာပတ်နေပြီး ကျန်းမာရေးဖက်မှာ လုပ်တယ်တဲ့ သဘောကောင်းပြီး ဖော်ရွေလိုက်တာ။ ဘိုလီးဘီးယားတိုးမှာ တွေ့ခဲ့တဲ့ ဗြိတိသျှတွေနဲ့ တခြားစီပဲ။ ဟိုကလေးတွေက ငယ်ရွယ်ပြီး backpacker ပိုက်ဆံချွှေတာရတဲ့သူတွေ ပညာတတ်ပုံမပေါ်ဘူး။ ဒီလူကြီးတွေကတော့ ပညာတတ် ပိုက်ဆံရှိပုံပေါ်တယ် ပညာတတ်လေ နှိမ့်ချလေပဲ။ ဟန်ဆောင်းထားတဲ့ မန်ချက်စတာဥ◌ီးထုပ်ကိုကြည့်ပြီး မန်ချက်စတာပရိသတ်ပါလား။ ကိုယ့်အဖေက မန်ချက်စတာအမာခံ ပရိသတ် သူ့အိမ်မက်က မန်ချက်စတာကွင်းမှာ ဘောလုံးပွဲကြည့်ချင်တာ။ ၂၀၁၈ အောက်တိုဘာမှာ ယူကေကိုသွားလည်တယ် လန်ဒန်၊ မန်ချက်စတာ၊ အက်ဒင်ဘာ့ခ်၊ bath ကိုလည်တယ်။ အစက ဝိုင်း လန်ဒန်ကို သင်တန်းသွားတက်တာ ကိုယ်ကကပ်လိုက်တာ။ ဗီဇာအချိန်မှီမရတာနဲ့ မသွားဖြစ်လိုက်ဘူး။ နောက်တော့ ယူကေဗီဇာကို မလေလွင့်ရအောင် ယူကေကို တယောက်တည်း သွားလည်မလို့ဟာ။ အဖေက မန်ချက်စတာကို သွားချင်နေမှန်းသိတော့ ခေါ်လိုက်မယ်ဆိုပြီး ခေါ်သွားဖြစ်တာ။ မကြီး အဆင်ပြေရင် လိုက်ပါလားလို့ ခေါ်လိုက်တာနဲ့ မိသားစုလေးယောက် ယူကေသွားလည်ဖြစ်တယ်။

နောက်တန်းမှာ ထိုင်တာက ြသစတေးလျလင်မယား၊ ဘရာဇီးလူငယ်တယောက်။ စန်တီရာဂိုလေဆိပ်နားက ဟိုလီးဒေးအင်းဟိုတယ်မှာ အမေရိကန်အန်တီကြီးနှစ်ယောက်ကို ဝင်ခေါ်တယ်။ မနေ့ကမှ အီစတာကျွှန်းက ပြန်လာတာတဲ့ အာနာတိကကို သွားလည်တာ။ အားကျလိုက်တာ ကိုယ်တို့လည်း အာနာတိကကို သွားလည်ချင်တာ။ နောက်နှစ် ဘရာဇီး၊ အာဂျင်တီးနား၊ ချီလီ အာနာတိက သွားလည်မယ်လို့ စိတ်ကူးထားတယ်။ တိုးဂိုက်က အမေရိကန်နဲ့ ချီလီစပ်ထားတာ ဗာဂျီးနီးယားမှာ ကျောင်းတက်ခဲ့တာတဲ့။ ဝိုင်းက အမေရိကန်လေသံကို ဘယ်ကနေရပါလိမ့်လို့ တွေးနေတာ ဒါကြောင့်ကိုးတဲ့။ တိုးဂိုက်ရဲ့ လေသံပြောဟန်ဆိုဟန်တွေက အရင်ရုံးဟောင်းက လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်ဟောင်းတယောက်နဲ့ အတော်တူတယ်။ ဘရာဇီးကောင်လေးအတွက် စပိန်လိုရှင်းပြတယ်။ ချီလီဟာ တောင်တွေများတော့ လှိုဏ်ခေါင်းအတော်များတယ်။ fire ring ငလျင်ကြောမှာရှိတော့ ငလျင်ဒဏ်ခံနိုင်အောင် ဆောက်ထားတယ်။ ချီလီဟာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်တဲ့နိုင်ငံ လမ်း၊ တံတား၊ ဆိုင်းဘုတ်၊ ကားမောင်းတာတွေ စတိတ်နဲ့တူတယ်။ ချီလီမြောက်ပိုင်းက သဲကန္တာရ၊ တောင်ပိုင်းက အာနာတိကနဲ့နီးတယ်။ ဒီတော့ မြေမျက်နှာသွင်ပြင်မျိုးစုံ ရာသီဥတုမျိုးစုံ တွေ့ရတယ်။ တနာရီလောက်ကြာတော့ အိမ်သာအတွက် ကော်ဖီဆိုင်တခုမှာ ရပ်ပေးတယ် ကော်ဖီမြည်းတယ်။ ဆိုင်အနောက်ဖက်မှာ အပါကာတွေရှိတယ်။ ကင်ပွန်သီးနဲ့တူလို့ ကြည့်နေတာ ဝိုင်းက သူတို့ဗီယက်နမ်မှာ ရှိတယ်တဲ့။ ကိုယ်တို့ဆီမှာတော့ ခေါင်းလျှော်ရည်မှာသုံးတယ် ဗီယက်နမ်မှာရောတဲ့။ အမေရိကန်အန်တီကြီး ညီအစ်မနှစ်ယောက်က သူတို့သိတဲ့အပင် ထင်နေတာ တိုးဂိုက်ကို မေးကြည့်တော့ မဟုတ်ဘူး။ တိုးရစ်တွေထဲမှာ အမေရိကန်တိုးရစ်တွေက အဖော်ရွေဆုံးပဲ။ အဲ ဖက်ရှင်မကျဆုံးကလည်း အမေရိကန်တွေပဲ။ တနာရီအဝေးက Valparaiso မြို့လေးက ဆိပ်ကမ်းမြို့လေး ယူနက်စကိုက ထိန်းသိမ်းထားတဲ့မြို့လေး။ ရာသီဥတု အပြောင်းအလဲမြန်ချက် နေရောင်ချက်ခြင်းပျောက်ပြီး မိုးအုံ့လာလို့ အေးလိုက်တာ။ ပါတဲ့မိုးကာအကင်္ီျ ထုတ်ဝတ်ရတယ်။ လိမ္မော်ရောင်တောက်တောက် ကိုယ့်မိုးကာအင်္ကီျကို ဝိုင်းကလှတယ် ဓာတ်ပုံထဲမှာပေါ်တယ်တဲ့။သူလည်း မိုးကာအကင်္ီျဝယ်ရင် အဲ့ဒီအရောင်ဝယ်မယ်တဲ့။ အလာစကာသွားတုန်းက အနက်ရောင်မိုးကာအင်္ကီျတည်း Miss One Jacket ခုတော့ လိမ္မော်ရောင်မိုးကာအကင်္ီျနဲ့ အဖြူရောင်ဒေါင်းဂျက်ကက်ပါး Miss Two Jackets ဖြစ်သွားပြီ။ အဖြူရောင်က ဓာတ်ပုံထဲမှာသာလှတာ အပြင်မှာတော့ အပေအညစ်မခံဘူး။ စေ◌ျးလျော့တုန်း ဝယ်တာဆိုတော့ ကိုယ်မကြိုက်တဲ့အရောင်ပဲ ရတယ်။ တိုးဂိုက်က သမိုင်းကြောင်းကို သေသေချာချာ ရှင်းပြပေမဲ့ မေ့သွားပြီ။ မြို့လေးက ဂရက်ဖက်တီတွေနဲ့ အရောင်တော်တော်လေးစုံတယ်။ မြို့ထဲက လမ်းတလျှောက်က အိမ်တွေအကြောင်း၊ သမိုင်းကြောင်းတွေအကြောင်းကို စိတ်ဝင်စားဖွယ် ရှင်းပြတယ်။

တောင်စောင်းလေးက အဆင်းမှာ ထရော်လီနဲ့ဆင်းတယ်။ ဟိုးရှေးကအတိုင်း လျှပ်စစ်ဓာတ်အားမသုံးဘဲ ပင်နယံတွေသုံးပြီး အတင်အချပြုလုပ်တာ။ ဝိုင်းက စပိန်စကားပြောတတ်တော့ ဂိတ်စောင့်ကို တိုးဂိုက်က နောက်မှပေးလိမ့်မယ်လို့ တိုးဂိုက်က သင်ပေးတယ်။ တိုးဂိုက်က ဘရာဇီးကောင်လေးကို စောင့်နေတယ် ကိုယ်တို့က ထရော်လီနဲ့ ဆင်းနှင့်တယ်။ တိုးဂိုက်က စောင့်နေတုန်း ဗြိတိသျှအဘိုးကြီးက ကပြီး ဝိုင်းကို ကဖို့ဖိတ်ခေါ်တယ်။ Sasa၊ ဘဲလေးအကသင်တန်းတက်တဲ့ ဝိုင်းက စည်းချက်ဝါးချက်ညီညီ လိုက်ကတယ်။ ကိုယ်ဆို စည်းမကျဝါးမကျနဲ့ ခြေထောက်တက်နင်းမိမှာ :) ။ နှစ်နာရီလောက် လျှောက်ပြီးတော့ တိုးကားဆီပြန်ရောက်တယ်။ ဒုတိယသွားရောက်တဲ့ နေရာကတော့ Viña del Mar ဆိပ်ကမ်းမြို့လေးပါ။ ရဲဌာနက ခံတပ်ကြီးမှာ ဖွင့်ထားတာ ရေချိုထိန်းသိမ်းတာတွေ ရှင်းပြတယ်။ ချီလီမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့ဖလားခြေစစ်ပွဲ အထိမ်းအမှတ် ပန်းခြံလေးမှာ ခဏရပ်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ကြတယ်။ သေနတ်ကိုင်ထားတဲ့ ရဲတွေ့တယ် ဆန္ဒပြတာတော့ မတွေ့သေးဘူး။ နွေရာသီဆို အရမ်းစည်တာတဲ့ လေတဟူးဟူး တိုက်နေပေမဲ့ ရေခဲမုန့်ဝယ်စားကြတယ်။ နေ့လည်စာစားတဲ့ ဆိုင်လေးက သားနားတယ်။ စားပွဲထိုးညွှန်းတာတွေ စားတယ် ချေဗီချေး ငါးအစိမ်းအစား ကြော်တာမှာတာ အစိမ်းလာချပေးလို့ ပြန်ပြောရတယ်။ ကိုယ်မှာတာ လာချာပေးတာ ဟုတ်ရဲ့လား စစ်ရတယ်။ စားလို့အတော်ကောင်းတယ် ဂဏ္ဏန်းဟင်းက ခရမ်များလို့ ဝိုင်းတို့က မစားဘူး ကိုယ်က အကုန်ကြိုက်တယ် အကုန်စားတယ် :P ။ အသီးဖျော်ရည်လေးလဲ သောက်လို့ကောင်းလိုက်တာ။ မြို့ထဲက အီစတာကျွန်းပြတိုက်ရှေ့မှာ ဓာတ်ပုံရိုက်တယ်။ ချီလီတွေက အီစတာကျွှန်းလို့ မခေါ်ဘူး မူးမူးလို့ခေါ်တယ်။ ပြတိုက်ရှေ့မှာ အီစတာကျွှန်းထွက် ဆွဲကြိုး၊ လက်စွပ်တွေ ရောင်းတယ်။ အပြန်လမ်းမှာ ဆန္ဒပြချီတက်နေတာ တွေ့တယ်။ ချီလီတွေ ဆန္ဒပြတာ parade ချီတက်ပွဲကျနေတာပဲ။ ဘိုလီးဘီးယား‌‌တွေရဲ့ ဒိုင်းနမိုက်ဖောက်ခွဲ ဆန္ဒပြတာကို မြင်ဖူးတာတော့ ချီလီတွေ ဆန္ဒပြတာ အတော်‌‌ပျော့တယ်လို့ မြင်တယ်။ ချီလီတွေဟာ ကက်သလစ်တွေ ဘာသာတရား ကိုင်းရှိုင်းတယ်။ ဘာသာရေးပွဲတော်တခုဆိုရင် ဘုရားကျောင်းအထိ အဝေးကြီး လမ်းလျှောက်ကြတာ ဟိုင်းဝေးလမ်းမကြီးတခုလုံး လူအပြည့် လူဘယ်နှစ်သောင်း ပါဝင်ဆင်နွှဲကြတယ်ဆိုပဲ။ ဝိုင်းပြောပြတဲ့ စပိန်နိုင်ငံက Camino de Santiago ဘုရားဖူးလမ်းကို အမှတ်ရသွားတယ်။ ဝိုင်းဘော့စ်ဆို နှစ်တိုင်း အဲ့ဒီနေရာကို သွားလမ်းလျှောက်တယ်။ လမ်းမလျှောက်နိုင်ရင် တက္ကစီခေါ်လို့ရတယ် တွေ့တဲ့ဟိုတယ်မှာတည်း လမ်းလျှောက်။ တချို့တွေက စက်ဘီးစီးကြတယ်။ ဝိုင်းက အဲ့ဒီကို သွားချင်နေတာ။

စန်တီရေဂိုအပြန်လမ်းမှာ Casablanca တောင်ကြားက စပျစ်ခြံကို ဝင်လည်တယ်။ စပျစ်ခြံရောက်တော့ နေခြစ်ခြစ်တောက် ပူနေတယ်။ ချီလီစပျစ်ဝိုင်တွေက ကမ္ဘာကျော်တယ်တဲ့ စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ပုံကို ရှင်းပြတယ်။ ဝိုင်မြည်းတော့ ဝိုင်ခွက်ကလေးတွေကိုင်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ ရှုခင်းကောင်းတဲ့နေရာလေးကို တိုးဂိုက်ကညွှန်းတယ်။ ကိုယ်က နေကာမျက်မှန်ကြီး တကားကား ဓာတ်ပုံရိုက်နေတော့ မျက်မှန်ချွှတ်ပြီး ရိုက်ပါလား ဒါမှ မင်းမျက်လုံးကို မြင်ရမယ်လေလို့ အကြံပေးတယ်။ နေစူးလို့ မျက်မှန်ခဏပဲ ချွှတ်နိုင်တယ် ပြီးတော့ ပြန်တပ်ရတယ်။ စပျစ်ခင်းကို လိုက်ကြည့်တယ် ကြာပန်းတွေတွေ့တယ် လှလိုက်တာ။ ည ၆ နာရီ စန်တိုရာဂိုပြန်ရောက်တော့ ဆန္ဒပြနေလို့ လမ်းတွေပိတ်ထားတယ်။ ကိုယ်တို့ဟိုတယ်နားကို ဝင်လို့မရဘူး ဟိုတယ်နဲ့သုံးဘလောက်အဝေးမှာ ချပေးခဲ့တယ်။ မြေပုံကျွှမ်းတဲ့ကိုယ်က maps.me ကြည့်ပြီး ဥ◌ီးဆောင်တယ်။ စောနေသေးတာနဲ့ မြို့လယ်ကောင်ကို သွားလည်ကြတယ်။ စန်တီရေဂို မြို့လည်နဲ့ နောက်နေ့ Cajon del Maipo သွားလည်တဲ့အကြောင်းကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling !

စန်းထွန်း

ဧပြီ ၃၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး

https://www.viator.com/tours/Santiago/Coast-Tour-of-Valparaiso-Port-and-Vina-del-Mar-from-Santiago/d713-20268P5

Valparaiso နဲ့ Vinadel Mar တိုးကနေ ပြန်ရောက်တဲ့အခါ ည ၆ နာရီကျော်ပဲ ရှိသေးတယ်။ ဆန္ဒပြနေလို့ ပုံမှန်သွားနေကျ လမ်းကသွားလို့မရဘူး။ လမ်းပိတ်ထားလို့ တိုးဂိုက်က တိုးကားမို့လို့ ဖြတ်လို့ရလား မေးတဲ့အခါ မရဘူးတဲ့။ ဟိုတယ်နဲ့ သုံးဘလောက်အဝေးမှာ ရပ်ပေးတယ်။ maps.me အကူအညီနဲ့ မြေပုံကျွှမ်းတဲ့ကိုယ်က ဥ◌ီးဆောင်တယ်။ အင်တာနက် ဘယ်လောက်ကောင်းသလဲဆိုရင် ဟိုတယ်တိုက်ခန်း အောက်ထပ်မှာတင် အင်တာနက်မိနေပြီ။ ဝိုင်းက viator တိုးကို စေ◌ျးများနေလို့ ကွန်ပလိမ်းတာ အီးမေးလ်ပြန်လာလားလို့ မေးတယ် မလာသေးဘူး။ ဟိုတယ်မှာ ခဏနားပြီး မြို့လယ်ကောင်ကို လမ်းလျှောက်သွားကြတယ်။ မြို့လယ်ကောင်က သိပ်မဝေးဘူး ၁၅ မိနစ်လောက်ပဲ လမ်းလျှောက်ရတယ်။ ရုံးဆင်းချိန်မို့လို့ ရုံးဝတ်စုံဝတ်ပြီး အိမ်ပြန်နေတဲ့သူတွေ တွေ့တယ်။ ချီလီက တောင်အမေရိကတိုက်မှာ အချမ်းသာဆုံး အတိုးတက်ဆုံးနိုင်ငံဆိုတော့ အခြေခံအဆောက်အဥ◌ီး လမ်းတံတားတွေက စတိတ်လိုပဲ။ ချီလီနိုင်ငံသားတွေက အသားဖြူဖြူ မျက်လုံးမျက်ခုံးနက်နက် ထွားထွားကြီးတွေ။ Plaza de Armas အဆောက်အဥ◌ီးတွေက ရှေးဟောင်းအဆောက်အဥ◌ီးတွေ။ ဓာတ်ပုံပတ်ရိုက်နေတုန်း သေနတ်နဲ့အကာအကွယ်အပြည့် ရဲတွေအများကြီးတွေ့တော့ ဆန္ဒပြတာလား ဓာတ်ပုံအမြန်ရိုက်ပြီး တခြားနေရာကို သွားကြတယ်။ ရေပန်း၊ ရှေးဟောင်းဘုရားကျောင်း၊ အမျိုးအမည်မသိတဲ့ ပန်းတွေ၊ လူတော်တော်စည်တယ်။ စေ◌ျးဆိုင်တန်းတလျှောက် လမ်းလျှောက်ကြပြီး သမ္မတအိမ်တော်ရှေ့ ဓာတ်ပုံသွားရိုက်ကြတယ်။ ဆယ်ကျော်သက် ကောင်မလေးနှစ်ယောက် ဆိုင်းဘုတ်ကိုင်ပြီး အော်ဟစ်နေလို့ အစောင့်ရဲက ထွက်သွားဖို့ပြောတယ်။ ဆန္ဒပြနေပေမဲ့ တိုးရစ်ပီပီ ဓာတ်ပုံရိုက်ရမယ်လေ။ တာဝါတိုင်တခုမှာ စလောင်းတွေ အများကြီးပဲ ဆက်သွယ်ရေးတာဝါတိုင်ဖြစ်မယ်။ လမ်းတော်တော်များများ ဂိတ်တံခါးတွေနဲ့ ပိတ်ထားပြီး ရဲတွေစောင့်နေတယ်။ အပြန်လမ်းမှာ တရုတ်ဆိုင်တဆိုင် ဝင်ကြည့်တာ ဟန်က မစားချင်ဘူး။ အေးရှန်းဆိုင် အတော်ရှားတယ် အများစုက fast food ဆိုင်တွေကြီးပဲ။ နောက်ဆုံး ဟိုတယ်နားရောက်ခါနီးမှာ တွေ့တဲ့ကုလားဆိုင်မှာ ဆူရှီဝယ်တယ်။ အလာတုန်းက တွေ့ခဲ့တဲ့စတိုးဆိုင်မှာ အသီးဝယ်မလို့ ရှာကြည့်တာ မတွေ့တော့ဘူး။ သွားနေကြလမ်းအတိုင်း မဟုတ်ဘဲ တခြားလမ်းကသွားတော့ farmer market ဆိုင်လေးတွေ့တယ်။ စေ◌ျးသက်သာတယ်နဲ့တူတယ် လူတွေအများကြီးပဲ အသီးအနှံတွေ ဝယ်ခဲ့တယ်။ ပြောင်းဖူးပြုတ်မလို့ ဂတ်စ်ဖွင့်တာ ဂတ်စ်မလာဘူး gun နဲ့ မီးတို့မလို့ gun ရှာတာမတွေ့ဘူး။ ပိုက်လိုင်းမှာ လှည့်တာလေးပါတယ် လှည့်လိုက်ရမလား။ မတော်တဆ ပေါက်ကွဲနေမှ မပြုတ်ပါနဲ့တော့။

ရှိတာလေးနဲ့ ကြံဖန်တတ်တဲ့ကိုယ်က ပန်းကန်ထဲရေထည့် ပြောင်းဖူးထည့် မိုက်ကရိုဝေ့စ်ထဲထည့်။ မိုက်ကခရိုဝေ့ကလည်း နှစ်မိနစ်ပဲ ပေးလို့ရတယ်။ ဒီလိုနဲ့ နှစ်မိနစ်ဆီ သုံးခါ ခြောက်မိနစ်လောက် ပြုတ်လိုက်တော့ စားလို့ရတယ်။ ပြောင်းဖူးသုံးဖူးဆိုတော့ မိနစ်နှစ်ဆယ်လောက် အချိန်ပေးရတယ်။ ခက်ခက်ခဲခဲ ပြုတ်ရတာရယ် ပြောင်းဖူးကလည်း ကောင်းနေတာရယ်ကြောင့် ပြောင်းဖူးပြုတ်က အတော်စားကောင်း အရသာရှိလှတယ်။ ၂၀၁၃ မေလ မန်မိုရီရယ်ဒေးပိတ်ရက် ဂရိတ်စမုတ်ကီတောင်မှာ ပထမဆုံးအကြိမ် ကမ့်ပင်းထွက်တုန်းက မိုးတဖျောက်ဖျောက် ရွာနေလို့ ထင်းကမီးမစွဲ မီးခိုးတအူအူ။ ကိုယ်က စက္ကူကို ပြောင်းလိုလိပ်ပြီး အသားကုန် မီးမှုတ်တော့မှ မီးစွဲသွားတော့တယ်။ ကိုယ့်ကို ဖူးဖူးမာစတာလို့ နာမည်ပြောင်ပေးကြတယ်။ အဲ့ဒီတုန်းကလည်း အသားကင်၊ ကော်ဖီ၊ ရေ၊ အင်္ကီျတွေ အကုန်မီးခိုးနံ့စွဲ။ စမုတ်ကီတောင်မှာ စမုတ်ကီအသားကင်စား စမုတ်ကီကော်ဖီသောက်ပြီး စမုတ်ကီကိုဖြစ်လို့ဆိုပြီး ပြောစမှတ်ကိုတွင်ရော။ ဆူရှီက စားလို့တော့ရပါရဲ့ မကောင်းဘူး ထူးခြားတာက ကြက်သားဆူရှီတဲ့ ဘုရားရေ… တခါမှမကြားဖူးဘူး။ ပြီးတော့ ဆော့က ပဲငံပြာရည်နဲ့ သကြားအချိုရည် syrup ဒီတခါပဲ ကြုံဖူးတော့တယ် ဘုရားစူး…ဆူရှီ။ ဆန္ဒတွေပြ လမ်းတွေပိတ်ထားလို့ မနက်ဖြန်သွားမဲ့တိုးကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပါတယ်တဲ့။ ဟေ… အဲ့ဒါဆို ဘယ်လိုလုပ်ကြမတုန်း တိုးတွေရှာကြည့်တော့ မနက်ဖြန်ကို ဘွတ်လို့မရဘူး။ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင် လေဆိပ်ကိုလာကြိုတုန်းက သူ့ဆီမှာတိုးတွေ ရှိတယ်လို့ပြောတယ်။ ဝိုင်းက မေးကြည့်တော့ မနက်ဖြန်လိုက်ပို့ပေးမယ်တဲ့ viator ထက် စေ◌ျးကြီးတယ်။ ဘာတတ်နိုင်မှာလဲ တိုးရတာကိုက အတော်ဟုတ်နေပြီ။ မနက်ဖြန် ည ၉ နာရီ ၄၅ လေယာဥ◌်နဲ့ စတိတ်ကိုပြန်မှာဆိုတော့ လက်ကေ့အိတ်သိမ်းဆည်း။ ရာသီဥတုပူတော့ မနက်စောစော ရေချိုး ရေနွေးနဲ့ ရေမချိုးရတာ နှစ်ပတ်နီးပါးရှိပြီဆိုတော့ ရေနွေးလေးနဲ့ ရေချိုးရတာ အင်မတန်ကောင်းတာပဲ။ တခါတလေ granted အလကားရနေတော့ တန်ဖိုးမထားမိဘူး ခုလိုကြုံရတော့မှ တန်ဖိုးကို သတိထားမိတော့တယ်။ မနေ့ညကကျန်တဲ့ ဆူရှီ၊ ပန်းသီးကို မနက်စာစား လက်ကေ့အိတ်ကို တံခါးဝနားမှာထား။ ည ၆ နာရီမှ ပြန်ရောက်မှာဆိုတော့ ဟိုတယ်ကနေ ချက်ကောက်လုပ်ဖို့ မမှီဘူး သူတို့က လက်ကေ့တွေကို အောက်ထပ်က သူတို့ရုံးခန်းမှာ သိမ်းထားပေးမယ်။ ‌ နောက်နေ့ ရေခဲတောင်ဆီ သွားလည်တဲ့အကြောင်းကတော့ နောက်ပို့စ်မှပဲ တင်ပါတော့မယ်။

Happy Traveling!
စန်းထွန်း
ဧပြီ ၁၄၊ ၂၀၂၀။

Plaza de Armas, Santiago, Chile

Palacio de La Moneda, Santiago, Chile

၂၀၁၉ နိုဝင်ဘာ ၁၂ အင်္ဂါနေ့ မနက် ၈ နာရီ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်က လာခေါ်တော့ ရယ်ဒီဖြစ်နေပြီ။ ဒီနေ့သွားရောက်မဲ့ နေရာကတော့ ဆန်တီရာဂိုကနေ တနာရီခွဲလောက် မောင်းရတဲ့ Cajo’n del Maipo ရေခဲတောင်တန်းတွေ ရှိတဲ့နေရာ။ ပထမဘွတ်ထားတဲ့တိုးမှာ ပစ်ကနစ်ပါတယ်။ ဆန်တီရာဂိုကနေ ထွက်တာနဲ့ သစ်ပင်တွေများလာပြီ တောင်တန်းတွေကို မြင်ရတယ်။ ကားလမ်းဘေးမှာ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေတဲ့မြစ်နဲ့ အင်မတန်သာယာ လှပတယ်။ ရှမ်းပြည်တောင်ကြီးဖက်ကို သွားနေရသလိုပဲ။ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်ကို မေးကြည့်တော့ ချီလီမှာ ရာသီဥတုလေးမျိုးရှိတယ် ခုကနွေ ဆောင်းရာသီဆို အပူပေးစက်နဲ့ ‌နေရတယ်တဲ့။ မြောက်ဖက် ဆန်ပတ်ထရိုအာတာကမာကတော့ ကန္တာရရာသီဥတု အင်မတန်ပူတယ်။ တောင်ဖက်အစွန်ဆုံးဖက်ဆို ရေခဲတောင်တွေနဲ့ အန်တာတိကAntartica။ Torres del Paine အမျိုးသားဥယျာဥ◌် နဲ့ အန်တာတိက Antartica ကိုသွားချင်တာ။ ဝိုင်းက အန်တာတိကကို Punta Arenas ကနေ သွားကြတယ်။ အဲ့ဒါ ချီလီရဲ့ တောင်ဖက်အကျဆုံးမြို့ The end of the World လို့ ခေါ်ကြတယ်။ ကိုယ်က နောက်နှစ်ကြရင် ဘရာဇီး၊ အာဂျင်တီးနား၊ ချီလီသွားရအောင် ဝိုင်း။ ဘရာဇီးနိုင်ငံမြို့တော် Rio de Janeiro ရီယိုဒီဂျနေရိုးမြို့က Christ the Redeemer လက်ဝါးကပ်တိုင်၊ ဘရာဇီးနဲ့ အာဂျင်တီနားကြားက Iguazu ရေတံခွန်၊ ချီလီက Torres Del Paine နဲ့ Antartica ကို သွားလည်ချင်တယ်။ ၂၀၁၉ ဇွန်လ မောင်မောင် ရုတ်တရက်ဆုံးသွားလို့ မသွားဖြစ်လိုက်တဲ့ အီကွေဒေါလေယာဥ◌်လက်မှတ်ကို ဖျက်သိမ်းတဲ့အခါ ခရက်ဒစ် တစ်နှစ်ရတယ်။ အဲ့ဒါနဲ့ ၂၀၂၀ ဇွန်လမတိုင်ခင် ကိုလံဘီယာသွားမလို့ စဥ◌်စားနေတာ ခုကိုဗစ်ဖြစ်တော့ ခရီးသွားဖို့မပြောနဲ့ အိမ်ထဲကနေ အိမ်ပြင်တောင် မထွက်ရဲဘူး။ ကိုယ်နေတဲ့နေရာကလည်း နယူးယောက်ကွင်း ကွင်းဆေးရုံက လမ်းလျှောက်ရင် ဆယ့်ငါးမိနစ်လောက်ပဲဝေးတယ်။ လူနာယာဥ◌်သံ တဝီဝီ တနေ့တနေ့သေနှုန်းက ၈၀၀ သတင်းတွေဖတ်လိုက်ရင် တခုမှစိတ်ချမ်းသာစရာ မရှိဘူး။ ဒီပုံစံအတိုင်းဆို ဘရာဇီး၊ အာဂျင်တီနား၊ ချီလီ ဒီနှစ်သွားဖြစ်မယ် မထင်ဘူး။ မောင်းတဒူဒူထု လမ်းကိုပိတ်ပြီး ဆန္ဒပြနေလို့ တခြားဖက်က ပတ်မောင်းရတယ်။ ဒိုင်းနမိုက်ဖောက်တဲ့ ဘိုလီးဘီးယားတွေကို တွေ့ဖူးထားတော့ ချီလီတွေ ဆန္ဒပြတာ သီချင်းဆိုပြနေသလိုပဲ။ ညကလည်း တညလုံး မောင်းတဒူဒူထု သီချင်းဆိုချီတက်သံကြားတယ်။

ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်ကို မေးကြည့်တော့ အစိုးရက ပင်စင်လစာကို လျော့ချလိုက်လို့ ဆန္ဒပြနေကြတာတဲ့။ မြို့တော်ဆန်တီရာဂိုဟာ ချီလီနိုင်ငံရဲ့ လူဥ◌ီးရေတဝက် နေထိုင်ကြတယ်။ မြို့ကြီးမို့လို့ နေထိုင်စားသောက်စရိတ် စေ◌ျးကြီးတယ်။ သူ့အမေ ပင်စင်စားတယောက်ဆို တလ ၅၀၀ လောက်ကုန်တယ် ခုအစိုးရက တလ ၁၀၀ ပဲပေးတော့ ဘယ်လိုလုပ်လောက်မလဲ။ ပင်စင်ကိုကိုင်တွယ်တဲ့ ကုမ္ပဏီက အမြတ်ကြီးစားမှန်းသိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပြည်သူတွေကို ဒီလောက်တော့ ပေးသင့်ပါတယ် အများကြီးတောင်းဆိုနေတာမှ မဟုတ်တာ။ လောက်ငှရုံဖူလုံရုံပဲ တောင်းဆိုတာပါတဲ့။ ဝိုင်းက သူ့အဖေပင်စင်စား တလ ၃၀၀ ရတယ် နယ်မှာနေတော့ တလ ၁၀၀ တောင်မကုန်ဘူးတဲ့။ ဗီယက်နမ်က မြန်မာပြည်ထက် အများကြီးသာတယ်။ ဝိုင်းအဖေလည်း ကိုယ့်အဖေလို နှလုံးထဲ ပိုက်ထည့်ရတာ ပိုက်ဆံတပြားမှ မကုန်ဘူးတဲ့။ ကိုယ့်အဖေမှာတော့ ဘန်ကောက်မှာသွားခွဲတာ ဒေါ်လာနှစ်သောင်းကျော် ကုန်တယ် ၂၀၁၂ တုန်းကနော်။ ရန်ကုန်ဆေးရုံကြီးမှာ ပိုက်ဆံမကုန်‌ပေမဲ့ သုံးလစောင့်ရမယ် ပန်းလှိုင်ဆေးရုံကြီးမှာ ဘန်ကောက်ဆေးရုံထက် ပိုကုန်တယ်။ မြန်မာပြည်မှာတော့ ပိုက်ဆံမရှိရင် သေပြီပဲ။ ကိုယ်တို့ရောက်တာ စောနေလို့ ရေခဲမုန့်ဆိုင်က မဖွင့်သေးဘူး ဒါပေမဲ့ ကိုယ်တို့အတွက် ဖွင့်ပေးတယ်။ ရေခဲမုန့်က လက်ဆတ်တယ် စားလို့ကောင်းတယ်။ လှိုဏ်ခေါင်းမှောင်မှောင်မည်းမည်းကြီးကို ဖုန်းမီးကိုဖွင့်ပြီးတော့ တမိနစ်လောက် ဖြတ်ကြတယ်။ မျက်နှာချင်းဆိုင်ကနေ လမ်းလျှောက်လာတဲ့ သားအမိနှစ်ယောက်နဲ့ဆုံတယ်။ နောက်တကြိမ် လုပ်ချင်သလား‌မေးရင် မလုပ်ချင်ဘူး ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်က အကြံပေးလုပ်ခိုင်းလို့လုပ်တာ။ စမ်းချောင်းဘေးနားမှာ ခဏရပ်ပေးတယ် အင်မတန်သာယာတယ်။ ကားထဲမှာ အင်တာနက်မိတယ်။ ကြိုးတားထားတဲ့နေရာမှာ ကားရပ်ပြီး မတ်မတ်ကြီး တောင်တက်ရတယ် မောဟိုက်နေတာပဲ။ တောင်ထိပ်မှာ ရေခဲဖြူဖြူတွေတွေ့တယ်။ တောင်အောက်မှာ ရေကာတာဆည်လုပ်ထားပြီး ဆန်တီရာဂိုမြို့တော်ကို ရေပေးဝေတယ်တဲ့။ ရှားပါးတဲ့ငှက်ကလေးတွေ့တော့ ပေါင်မုန့်ပါရင် အစာကျွှေးဖို့ ပြောတယ်။ မပါဘူး အစေ့အနှံ၊ သကြားလုံးပဲပါတယ်။ လေတဝူးဝူးတိုက်လို့ ဥ◌ီးထုပ်မလွင့်သွားအောင် အတော်သတိထားရတယ်။ လေတအားတိုက်လို့ လူပါလွင့်သွားမလား ထင်ရတယ်။ ကားတစီးက မောင်းတက်လာလို့ တားထားတဲ့ကြိုးကို ဖျက်ပြီးတက်လာတာ။ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်က သူလည်း အဲ့လိုလုပ်ဖို့ကောင်းတယ် အဲ့ဒါဆိုခုလို ဟိုက်နေအောင် တက်နေရမှာမဟုတ်ဘူး။ ဝိုင်းက ကိုယ်တို့က ဥပဒေကို လိုက်နာတာလေတဲ့။

အင်မတန်သာယာလှပတဲ့နေရာပဲ။ တိုးရီးဗျူးမှာ အေးတယ်ပြောလို့ ဒေါင်းဂျက်ကက်ပါးတောင် ဆောင်လာတယ်။ နွေရာသီမို့လို့နဲ့ တူပါရဲ့ သိပ်မအေးဘူး။ ဒါပေမဲ့ ရေကန်ဘေးမှာ လေတိုက်ရင် စိမ့်နေအောင်အေးတယ်။ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်က ခုန်နေတဲ့ပုံရိုက်ပေးတယ်။ သူ့ဖုန်းက ဆမ်ဆောင်း ပုံထွက်အင်မတန်လှတယ်။ ကိုယ်တို့ အပီအပြင်ခုန်နေတာကို အမိအရရိုက်နိုင်တယ်။ ရေတဝေါဝေါ ကျနေတဲ့နေရာကို ကားဝင်ထိုးပြီး ကားရေဆေးတယ်။ နေ့လည်စာစားတော့ ဝက်နံရိုးက ကိုယ်နှစ်ခါလောက် စားလို့ရတယ်။ တစ်ဖ်မပေးတော့ဘဲ တိုးဂိုက်ကို နေ့လည်စာ ဝယ်ကျွှေးလိုက်တယ်။ လေဆိပ်ဝန်ထမ်းတွေ အတိုက်အခံလုပ်ပြီး လေဆိပ်ကို အလုပ်မဆင်းဘူးလို့ သတင်းမှာကြေငြာတယ်။ ဟိုတယ်ပိုင်ရှင်က ကိုယ်တို့ကို အွန်လိုင်းကနေ ချက်ကင်ဝင်ဖို့ အကြံပေးတယ်။ လေဆိပ်ပိတ်လိုက်ရင် အွန်လိုင်းမှာ ချက်ကင်ဝင်တဲ့သူတွေကိုပဲ ဝင်ခွင့်ပေးတယ်တဲ့။ ဝိုင်းက အွန်လိုင်းကနေ ချက်ကင်မဝင်ချင်ဘူး။ ဟိုတယ်မှာ လက်ကေ့အိတ်ဝင်ယူ လေဆိပ်ရောက်တော့ ကောင်တာမဖွင့်သေးဘူး လူတန်းကြီးကအရှည်ကြီး။ ဟူစတန်ကဟိုဖက် မီယာမီကဒီဖက် လူတန်းနှစ်တန်းကရောကုန်ပြီ ရှေ့ကလူတွေကိုမေး။ တန်းစီနေတုန်း အွန်လိုင်းချက်ကင် ဝင်ရမယ်ဆိုလို့ဝင်တာ ဝိုင်းတို့ဗီယက်နမ် ပတ်စ်ပို့စ်ကိုဖတ်ပြီး ရွှေမြန်မာပတ်စ်ပို့ကို မဖတ်ဘူး။ ကိုယ်တို့ပတ်စ်ပို့က နိုင်ငံကြီးတွေလို ဘားကုတ်စက်ဖတ်နိုင်တာတွေ မပါဘူး။ ဝိုင်းက သူတို့ဗီယက်နမ်ပတ်စ်ပို့ကို ဆိုးလှပြီထင်နေတာ မြန်မာပတ်စ်ပို့က ပိုဆိုးနေတယ်။ ပတ်စ်ပို့ဖတ်လို့မရဘူး ကူညီပါဆိုပြီ ဝန်ထမ်းတယောက်ကို အကူအညီတောင်းတော့မှ လိုင်းတလိုင်းကို ပို့ပေးတယ်။ ချီလီမှာ ဆန္ဒပြနေကြလို့ ခရီးစဥ◌်မှာ အဆင်မပြေတာတွေ ရှိမှာပေါ့ စိတ်မကောင်းပါဘူး။ နောက်တခေါက် ပြန်လာဥ◌ီးမလား အိုး ပြန်လာဥ◌ီးမှာ သိပ်သေချာတာပေါ့ ချီလီနိုင်ငံဟာ လှပတယ် မင်းတို့ချီလီနိုင်ငံသားတွေကလည်း သဘောကောင်းတယ်လေ။ ဒီလိုနဲ့ စိတ်ရှုပ်မှုပေါင်းများစွာနဲ့ နှစ်နာရီလောက်ကြာပြီးတော့မှ ချက်ကင်ပြီးတယ်။ ကိုယ့်ဂိုက်ရောက်တော့ ဆိုင်ခန်းတွေမှာ စေ◌ျးဝယ်ထွက်တယ်။ စေ◌ျးအသက်သာဆုံးဆိုတဲ့ မက်ကနက်တောင် ၁၀ ပေးရတယ်။ ချီလီစေ◌ျးတော်တော်ကြီးတယ် ဘာမှမဝယ်ခဲ့ဘူး။ မီယာမီကို မနက် ၄ နာရီခွဲရောက်တယ် မီယာမီကနေ မနက် ၇ နာရီထွက်ပြီး နူဝါ့လေဆိပ်ကို မနက် ၁၀ နာရီရောက်တယ်။ ခွင့် ၉ ရက်ပဲရလို့ ပြန်ရောက်တဲ့နေ့ကို နေမကောင်းခွင့်ယူလိုက်တယ်။ အားလပ်ရက်ခွင့်နဲ့ နေမကောင်းခွင့်ကို ဆက်တိုက်မယူသင့်မှန်း သိပေမဲ့ယူလိုက်တယ်။ ကိုယ့်မန်နေဂျာက သဘောကောင်းတယ် တခါမှ နေမကောင်းခွင့် မယူဘူးတော့ ယူလိုက်ပါဥ◌ီးမယ်လေ။ နူဝါ့လေဆိပ်ကနေ ဂရန်းစန်ထရယ်ကို ဘတ်စ်ကား ၁၆ ကျပ်ပေးရတယ်။ အဲ့ဒီနေ့က နယူးယောက်မှာ နေရောင်လင်းလက်ပြီး အရိုးစိမ့်အောင်အေးတယ်။

ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်ထက် ပေတသောင်းကျော်မြင့်လို့ အသက်ရှူမဝ မောပန်း၊ ဆန္ဒတွေ အပြင်းအထန်ပြကြလို့ အထိတ်အလန့်ဖြစ် ခရီးစဥ◌်တွေ အဆင်ပြေပါ့မလား၊ နယ်စပ်ဖွင့်ပါ့မလား စိတ်တထင့်ထင့်နဲ့တွေးပူ။ အခုလို ခရီးစဥ◌်အဆင်ပြေချောမွေ့ပြီး စတိတ်ကို ‌ဘေးမသီရန်မခ သတ်မှတ်ထားတဲ့ရက်အတိုင်း ပြန်ရောက်လာတာ အတော်ကံကောင်းတယ်။ ကိုယ်သွားဖူးသမျှ ခရီးတွေထဲမှာတော့ အဲ့ဒီပီရူး၊ ဘိုလီးဘီးယား၊ ချီလီ တောင်အမေရိကသုံးနိုင်ငံ ၁၄ရက်ခရီးက အစွန့်စားရဆုံး၊ အပင်ပန်းဆုံး၊ အလှဆုံးနဲ့ အကျေနပ်ဆုံးပဲ။

Happy Traveling!

စန်းထွန်း

ဧပြီ ၁၇၊ ၂၀၂၀။

ကိုယ်တို့ဘွတ်တဲ့တိုး
https://www.viator.com/tours/Santiago/Small-Group-Cajn-del-Maipo-Full-Day-Tour-and-Picnic/d713-32917P5

သူ့အကြောင်းကို မရေးတော့ဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားပေမဲ့ မျက်ဝန်းညိုညိုနဲ့ ဆုံတွေ့ရတဲ့အခိုက် နွေးထွေးမှုကို ခံစားရပြီး အဲ့ဒီမျက်ဝန်းညိုတွေကို သတိရတဲ့အခါ ရေးမိပြန်ပြီ။ သူနဲ့ကိုယ် တစ်နှစ်တစ်ခါ အလှုမှာဆုံတယ် တွေ့လိုက်ရင် မျက်ဝန်းညိုတွေကြောင့် ပျော်ရွှင်ရတယ်။ မတွေ့တာကြာပြီဆိုတော့ ခံစားချက်တွေ အေးစက်နေမယ်လို့ ထင်မိတာ မှားသွားတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ခြောက်နှစ်တုန်းက ကိုယ့်ရင်ကို ခုန်စေခဲ့ဖူးသော သူတယောက်။ အရင်တုန်းကလို ရင်မခုန်တော့ပေမဲ့ တွေ့လိုက်တိုင်း ဝမ်းသာပျော်ရွှင်ရတုန်း။ တွေ့လိုက်ရင် အလုပ်အကြောင်း၊ ခရီးသွားတဲ့အကြောင်းပဲ ပြောနေကြတုန်း။ ဒီတခါတော့ အစ်မတယောက်ရဲ့ဘေးမှာထိုင်ပြီး ဓာတ်ပုံရိုက်ဖြစ်တယ်။ အလယ်ကအစ်မကို ဖယ်လိုက်ရင် မင်းတို့စုံတွဲပုံရပြီလို့ ဝိုင်းကနောက်နေလို့ ဟေ့ ဓာတ်ပုံမလိုဘူးနော် သူ့ပုံရိပ်က ကိုယ့်စိတ်ထဲမှာ စွဲနေတာလို့ ပြန်နောက်တယ်။ ကိုယ်တို့အကြောင်းကို ရိပ်မိတဲ့အစ်မတွေက ကိုယ်တို့နှစ်ယောက်ကို နီးစပ်စေချင်ပေမဲ့ ကာယကံရှင်တွေက မတုန်မလှုပ် ကျောက်ရုပ်ဆိုတော့ သူတို့လည်း ဘေးကနေပွဲကြည့်ပရိသတ်။ တွေ့လိုက်ရင် ပျော်ရွှင်ကြည်နူးရပေမဲ့ တွေ့ဖို့စကားပြောဖို့ အနားရောက်လာဖို့ နီးစပ်လာဖို့ မကြိုးစားတဲ့ ကိုယ်တို့နှစ်ယောက်။ ကြိုက်ပဲကြိုက်ပြီး တကယ်မချစ်ကြလို့ ဆုံစည်းဖို့ ရေစက်ရှိဟန်မတူတဲ့ ကိုယ်တို့နှစ်ယောက် ဆုံနေရက်နဲ့ ဝေးနေဆဲ။

စန်းထွန်း
ဧပြီ ၂၄၊ ၂၀၂၀။

Veramonte စပျစ်ခြံထဲက ကြာပန်း Casablanca Valley, near Santiago, Chile

၂‌၀၁၅ မတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ မွေးတဲ့ မောင်မောင့်သား တူတော်မောင် ဖုန်းသန့်ခေါင် ငါးနှစ်ပြည့်ပြီ။ ဟိုဖက်ဒီဖက် နှစ်ဖက်လုံးရဲ့ ပထမဆုံးကလေးဆိုတော့ ချစ်ကြတာပေါ့။ အရင်တုန်းကတော့ သူ့မွေးနေ့ကို ဆုတောင်းပေးရုံ၊ ကြုံရင်လက်ဆောင် ပေးရုံလောက်ပဲ။ ယောင်းမက ခပ်အေးအေး မောင်မောင်က တလတခါလောက် ဗွီဒီယိုကောခေါ်ပြီး သူ့သားကို ပြတတ်တယ်။ အဝေးမှာနေပြီး တခါတလေမှ စကားပြော တခါမှမတွေ့ဘူး လေးနှစ်ပြည့်ခါနီး ၂၀၁၉ ဖေဖေါ်ဝါရီလမှ ကြီးတော်စန်းထွန်းကို မြင်ဖူးတာဆိုတော့ စိမ်းနေတာပေါ့။ မောင်မောင်မရှိတော့ ဖတဆိုးလေး တူတော်မောင်ကို မကြီးက ပိုဂရုစိုက်တယ် တရက်ခြားတခါ ဖုန်းခေါ်ပြောတယ်။ ဘူဒိုဇာ၊ ဘက်ဖိုးအကြောင်းတွေပြော ပန်းချီတွေဆွဲပြနဲ့ စိတ်ရှည်လက်ရှည်ရှင်းပြ တခုခုလုပ်ပြီးတိုင်း smart ၊ good job လို့ပြောလို့ ကြီးတော်တွေထဲမှာ ကြီးတော်ခင်စန်းကို အချစ်ဆုံးပဲ တနာရီကျော် စကားပြောကြတယ်။ ကိုယ်နဲ့က နေ့နဲ့ညကွာတော့ သူစကားပြောတဲ့အချိန်မှာ ကိုယ့်ဆီမှာမနက် အလုပ်ထဲမှာဆိုတော့ စကားခဏပဲ ပြောလို့ရတယ်။ ကိုယ်ကလည်း သူပြောနေတာတွေကို နားမလည်တော့ ‌ပြောစရာစကား သိပ်မရှိဘူး။ သူကလည်း ကြီးကြီးစန်းထွန်းနဲ့ စကားမပြောချင်ဘူးတဲ့။ မကြီးဆီက သူ့အကြောင်း အကုန်ပြန်ကြားရတယ်။ ဒင်းကလေးက စကားသာမပြောချင်တာ သူလိုချင်တာ စင်္ကာပူမှာမရှိဘူးဆိုတော့ ကြီးကြီးစန်းထွန်းတို့ဆီမှာများ ရှိမလားမသိဘူးတဲ့။ အမလေး … တောင်းတတ်ပုံက သူ့အဖေအတိုင်းပဲ။ သူ့မွေးနေ့အတွက် ဘာပေးရမလဲဆိုတာ မကြီးနဲ့တိုင်ပင်ပြီး ပေးလိုက်တယ်။ သူ့မွေးနေ့အတွက် ဟတ်ပီဘတ်ဒေးသီချင်း တီးပေးလိုက်တယ်။ သူ့အတွက် ဆိုပေးမှန်းသိတော့ မျက်နှာကို ပြုံးနေတာပဲ သူလည်း ပီယာနိုတီးတတ်ချင်တယ်တဲ့။ တခုခုဆို ကြီးကြီးစန်းထွန်း သိပြီလား ကြီးကြီးစန်းထွန်းကို ပြောလိုက်ပြီလားနဲ့ မေးတယ်တဲ့ ကိုယ်ရှိမှန်းသိတယ်။ သားသားက တော်လိုက်တာ ဘယ်သူနဲ့တူလို့ တော်တာလဲလို့မေးရင် ကြီးကြီးနဲ့တူလို့ပေါ့လို့ ဖြေတယ်။ သူများချစ်အောင် ပြောတတ်တာကတော့ သူ့အဖေအတိုင်းပဲ။ ငယ်ငယ်တုန်းက သူ့အမေရုပ် ခုတော့ တဖြည်းဖြည်း မောင်မောင်နဲ့ တူလာတယ်။ အံ့ြသစရာ အမူအကျင့်၊ စရိုက်တွေက ကိုယ်တို့နဲ့တော်တော်တူတယ်။ အဖေချော အမေချောဆိုတော့ ရုပ်ဖြောင့်တယ်၊ ညဏ်ကောင်းတယ်၊ သိချင်တတ်ချင်တယ်၊ စကားများတယ်၊ ခေါင်းမာတယ်၊ စေ့စပ်သေချာတယ်။ နောက်မှ ဒင်းကလေးအကြောင်း ရေးဥ◌ီးမယ်။ ဝိုင်းက မင်း ဟတ်ပီဘတ်ဒေးသီချင်းဆိုတာ စည်းမကျ ဝါးမကျ အဝင်အထွက်လွဲ rhythm မမှန်ဘူး။ နောက်ဆို သီချင်းမဆိုနဲ့ တီးပဲတီးတဲ့ အဲ့လို ဘွင်းဘွင်းရှင်းရှင်း ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း အကြံပေးတယ်။ ခု Für Elise သီချင်းလေ့ကျင့်နေတယ် လက်ကွက်မှန်လာရင် ကြွားဥ◌ီးမယ်။ တယောသင်တန်းက ကျောင်းသားတွေ တရက်စုပြီး ဆရာ့ကျောင်းမှာ လေ့ကျင့်ကြတော့ မတ်က ငါတို့ဘူတာရုံတွေမှာ ဖျော်ဖြေကြည့်ရင့် ကောင်းမယ်လို့ပြောတော့ ကိုယ်နဲ့ဝိုင်းက ပြိုင်တူခေါင်းခါကြတယ်။ ဘူတာရုံမှာ သွားဖျော်ဖြေရင် ပိုက်ဆံတော့ရမှာ မဟုတ်ဘူး ရဲခေါ်ခံရမှာ သေချာတယ် အသံနဲ့လာနှိပ်စက်နေပါတယ်ဆိုပြီး။ ခရီးသွားဓာတ်ပုံတွေနဲ့ ညှဥ◌်းဆဲရတာ အားမရလို့ ပီယာနိုလက်သံနဲ့ လာညှဥ◌်းဆဲဥ◌ီးမယ်။ သားသား ဖုန်းသန့်ခေါင် ကျန်းမာပျော်ရွှင်ပါစေ ကြီးတော်တွေရဲ့ ခြေရာကို လိုက်နင်းနိုင်ပါစေ။

စန်းထွန်း

ဧပြီ ၂၇၊ ၂၀၂၀။

SanSan Htun· My nephew's sweet talk with his favorite aunt

ဘယ်စာအုပ်ဖတ်ရင် ကောင်းမလဲလို့ ဂူဂယ်မှာရှာဖွေလိုက်တော့ အရောင်းရဆုံး ဘက်ဆဲလာစာအုပ်တွေ တွေ့တယ်။ ဘက်ဆဲလာဆိုတော့ မမှားနိုင်ပါဘူးလေဆိုပြီး စာကြည့်တိုက်ကနေ ငှားဖတ်တာ တကယ်ကောင်းလို့ ညွှန်းလိုက်ပါရစေ။ ပထမဆုံးဖတ်ဖြစ်တဲ့စာအုပ်က Heather Morris ရဲ့ The Tattooist of Auschwitz ။ တကယ့်အဖြစ်အပျက် ဖြစ်ရပ်မှန်ဝထ္ထု ဖတ်လို့ကောင်းလိုက်တာ။ ၁၉၄၂ ဧပြီ စလိုဗေးကီးနိုင်ငံသား ဂျူးလူမျိုး Lale Sokolov ဂျာမန်နှိပ်စက်စခန်း Aushwitz-Birkenau ကို ရောက်လာတယ်။ ဘာသာစကားတော်တော်များများ ပြောတတ်တော့ တက်တူထိုးပေးတဲ့ အလုပ်ရတယ်။ အကျဥ◌်သားတွေရဲ့ လက်မောင်းမှာ နံပါတ်တက်တူးတွေ ထိုးပေးရတာ။ အဲ့ဒီမှာ Gita ဆိုတဲ့ မိန်းကလေးနဲ့ ဆုံပြီး မြင်မြင်ချင်းချစ်မိသွားလို့ မိန်းကလေးနဲ့ နီးစပ်အောင်ကြိုးစား။ အသတ်ခံရတဲ့ဂျူးတွေရဲ့ အင်္ကီျထဲကနေ တွေ့ရတဲ့ ပိုက်ဆံ၊ ရတနာတွေကို မှောင်ခိုထုတ်ပြီး အစားအစာတွေ ပြန်သွင်း။ ချောကလက်လေးတခု စားရတာလောက် ကျေနပ်ဖွယ်ရာမရှိ။ ဂီတာ တိုက်ဖွိုက်ဖြစ်တော့ ဆေးမရရအောင်ရှာပြီး ကယ်ရတဲ့အဖြစ်။ ကယ်လို့ရတဲ့သူကို ကယ်၊ ကူညီလို့ရသလောက် ကူညီပေးနဲ့ လူသားချင်း စာနာထောက်ထား ရိုင်းပင်းကူညီ၊ အသက်ရှင်သန်ဖို့ အခက်အခဲတွေကြားကနေ ကြိုးစားရုန်းကန် ရှင်သန်ကြတဲ့အကြောင်း ဖတ်လို့ကောင်းလိုက်တာ။

Lisa Wingate ရဲ့ Before We Were Yours ကတော့ နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားတဲ့ ဂျော်ဂျီယာတန်ရဲ့ တန်နက်ဆီ မိဘမဲ့ကလေးများ ဂေဟာအကြောင်း ဝထ္ထုပါ။ တောင်ကာရိုလိုင်းပြည်နယ် ချမ်းသာပြီး အထက်တန်းကျတဲ့ မိသားစုကနေ မွေးဖွားလာတဲ့ ပြည်ထောင်စုရှေ့နေ Aiken ။ ဘိုးဘွားဂေဟာမှာ ဆုံခဲ့တဲ့ အဘွားတယောက်က သူ့လက်မှာ ဝတ်ထားတဲ့ ဟမ်းချိန်းလေးဟာ သူ့ဟာ၊ အဘွားအခန်းရဲ့ နံရံမှာ ကပ်ထားတဲ့ ဓာတ်ပုံထဲမှာ သူ့အဘွားနဲ့ အခြားအမျိုးသမီးနှစ်ယောက်။ အဲ့ဒီကနေ သူတို့မသိတဲ့ အဘွားရဲ့နောက်ကြောင်းရာဇဝင်.. ၁၉၃၉ မစ္စစပီမြစ်ထဲက လှေထဲမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ မိသားစု၊ မိဘတွေက ဆေးရုံမှာ ကလေးသွားမွေးနေတုန်း လှေမှာကျန်ခဲ့တဲ့ မောင်နှမလေးယောက်ကို စောင့်ရှောက်ရတဲ့ အသက် ၁၂ အရွယ် Rill Foss ဆိုတဲ့ ကလေးမ၊ မိဘမဲ့ဂေဟာကို ရောက်သွားတော့ မောင်နှမတွေ တကွဲတပြားမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်သလဲ၊ မွေးစားမိဘအိမ်ကနေ ဘယ်လိုထွက်ပြေးကြသလဲ၊ ဘာတွေဆက်ဖြစ်သလဲ… အင်မတန် စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။

Delia Owens ရဲ့ Where The Crawdads Sing ကတော့ မြောက်ကာရိုလိုင်းနားပြည်နယ်ရဲ့ ကမ်းခြေမြို့ကလေးက ရွံ့ဗွက်မိန်းကလေးလို့ ခေါ်ကြတဲ့ မိန်းကလေးတစ်ယောက်အကြောင်း။ ၁၉၆၉ မြို့မျက်နှာဖုံး ချေ့အမ်းထရူး တာဝါတိုင်ကနေ ပြုတ်ကျသေတော့ ပြုတ်ကျတာလား အသတ်ခံရတာလား။ သတ်တယ်လို့ ယူဆကြတဲ့ မိန်းကလေးက ရွံ့နွံတောမှာ တစ်ယောက်တည်း ကြီးပြင်းလာခဲ့တဲ့ Kya Clark ။ မိဘ၊ မောင်နှမ တဖြည်းဖြည်း စွန့်ခွာသွားတော့ တစ်ယောက်တည်း ရှာဖွေစားသောက်။ ဓာတ်ဆီရောင်းတဲ့ လူမည်းဂျက်ပင်း၊ သူ့မိန်းမ မေဘယ်တို့က တတ်နိုင်သလောက်ကူညီ။ သူ့အစ်ကို့သူငယ်ချင်း တာတီးက စာသင်ပေး။ သံယောဇဥ◌်တွယ်လာတဲ့အချိန် တာတီးက မြောက်ကာရိုလိုင်းနား တက္ကသိုလ်မှာ အဏ္ဏဝါဇီဝသိပ္ပံ တက်ဖို့ထွက်ခွာသွား။ ရှာဖွေတွေ့ရှိလာတဲ့ မျိုးစိတ်တွေကို မှတ်တမ်းတင် မြို့ကသူဌေးသား ချေ့အမ်းထရူးနဲ့တွေ့။ တာတီးက သုတေသနဌာနခွဲအတွက် ပြန်လာတော့ ပြန်ဆုံ။ Kya ရှာဖွေတွေ့ရှိတာတွေကို စာအုပ်ထုတ်ဖို့ အကြံပေး။ အမ်းထရူးအသတ်ခံရတဲ့ညက Kya က ထုတ်ဝေသူနဲ့တွေ့ဖို့ တခြားမြို့ကိုရောက်နေ။ အဲ့ဒီနေ့မှာ Kya ကို တွေ့လိုက်တယ်လို့ အစိုးရရှေ့နေတွေက စွပ်စွဲ။ မထင်မှတ်ထားတဲ့ အဆုံးသတ်ကြောင့် ဟာကနဲဖြစ်ရတဲ့စာအုပ်။ တမျိုးစီ ကောင်းကြပေမဲ့ ဒီနောက်ဆုံးစာအုပ်ကို အကြိုက်ဆုံးပဲ။ မိတ်ဆွေတွေမှာလည်း ညွှန်းချင်တဲ့စာအုပ်တွေရှိရင် လက်တို့ကြဥ◌ီးနော်။

Happy Reading!

စန်းထွန်း

မေ ၁၊ ၂၀၂၀။

ရေးပြီးတာတွေ

ဖတ်ပြီးတဲ့စာအုပ်တွေ - ၁

ဖတ်ပြီးတဲ့စာအုပ်တွေ - ၂

ဖတ်ပြီးတဲ့စာအုပ်တွေ - ၃

ဖတ်ပြီးတဲ့စာအုပ်တွေ - ၄

အဘိုး : သားသားက ပုံဆွဲတာ တော်လိုက်တာ…ဘိုးဘိုးနဲ့တူလို့နေမှာ
မြေး : မဟုတ်ဘူး…မဟုတ်ဘူး…ကြီးကြီးနဲ့တူလို့ :D
အဘိုး : မင်းမှာ ကြီးကြီးတွေ အများကြီး…ဘယ်ကြီးကြီးလဲ
မြေး : စင်္ကာပူက ကြီးကြီး :)

မကြီးရေ အချိန်ပေးရတာ ချစ်ရတာ တန်ပါပေတယ်။ မကြီးက သူနဲ့ ဟမ်ဘာပါဂိမ်းကစား၊ ဘက်ဖိုးပုံဆွဲပြ၊ တော်တယ်၊ ပုံဆွဲပေးလို့ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်လို့ ပြောလို့ မကြီးကို တရက်ခြားဖုန်းခေါ်တယ်။ ပြောရင် တနာရီလောက် ပြောကြတယ်။ စစ်စစ်ပေါက်ပေါက် မေးတတ်တဲ့ ကြီးတော်နဲ့ လျှာရှည်တဲ့ တူတော်မောင် တွေ့ကြလေသတည်း။ အိမ်အနီးအနားမှာ မီးလောင်နေတာကို ကြီးတော်ကို ဖုန်းခေါ်ပြောတယ်။ ကြီးကြီးရေ မီးလောင်နေတယ်... ဘယ်နားမှာလဲ...အိမ်နားမှာ... နှစ်နေရာမှာ လောင်နေတယ်တဲ့။ ဘွားဘွားရေ ဘယ်နေရာတွေမှာ လောင်တာနေလဲ... ဖုန်းသန့်ခေါင် နင် တော်တော်လျှာရှည်။ နှစ်ဖက်မိသားစုထဲမှာ ပုံဆွဲတော်တာက မကြီး။ တူတော်မောင်က မကြီးရဲ့မျိုးရိုးဗီဇ ရသလားမသိဘူး ပုံဆွဲတော်တယ်။ သေသေချာချာ အသေးစိတ်ဆွဲတတ်တယ်။ ပန်းချီသင်တန်း ပို့ပေးချင်ပေမဲ့ ယောင်းမက ဘတ်စ်ကားမစီးတတ် မသွားတတ်မလာတတ်ဆိုတော့ ဘယ်လိုလုပ်ပေးရမှန်းကို မသိတော့ဘူး။ သူမြင်သမျှဆွဲပြီး သူ့ကြီးကြီးကို ပို့တတ်တယ် ကြီးကြီး ကြိုက်မယ်ထင်လို့ သားကဆွဲပေးတာတဲ့။ ကြီးကြီးကြိုက်တယ် သားသားရေ thank you နော်။ ခက်တဲ့ပုံတွေကို သူ့ကြီးကြီးကို ဆွဲခိုင်းတယ် နည်းနည်းခက်တယ် ကြီးကြီး... ကြီးကြီးဆွဲတတ်တယ်ဆိုတာ သားသားသိတယ်တဲ့။ အဲ့လို သူများချစ်အောင်ပြောတတ်တာ သူ့အဖေ၊ ခိုင်းတတ်တာက သူ့အဘိုး။ ကိုယ့်အဖေဟာ ထောင့်စိနေအောင် ခိုင်းတတ်တယ် :D ။ ကြီးကြီး ကြီးကြီး ကြီးကြီး….. သားသား သားသား သားသား…နဲ့ သုံးခါလောက်ပြောလို့ သူ့အမေဖက်ကအဘွားက တခေါက်ပြောလည်း ရပါတယ် စကားထစ်နေပါဥ◌ီးမယ်တဲ့။ စန္ဒရားလည်း တီးတတ်ချင်တယ်တဲ့ မုန့်ဖုတ်တာလည်း သူနဲ့ဖုန်းခေါ်တဲ့နေ့ကျမှ ဖုတ်ပါ သူ့ကို ပြပါတဲ့။ တခုခုကို ပြပါ ပြပါ ပြပါနဲ့ သိချင်တတ်ချင်တာတော့ ကိုယ်တို့နဲ့တူတယ်။ အံ့သ◌ြစရာ ဒီကလေးမှာ သူ့အဘိုး ကိုယ်တို့အဖေဆီက စေ့စပ်သေချာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို စူးစွမ်းနိုင်စွမ်း၊ ကြီးတော်တွေလို ထက်မြက်တာ၊ သူ့အမေလို အိမ်ခင်တာ၊ သူ့အဖေလို ပေါင်းသင်းတတ် ချစ်အောင်ပြောတတ် ဆိုတတ်တာ၊ အစားကောင်းကြိုက်တာ၊ ခေါင်းမာတာ၊ သူ့အဘွားကိုယ့်အမေ၊ သူ့အဖေလို ခေါင်းချတာတဲ့ အိပ်ပျော်တတ်တာတွေ အားလုံးရဲ့ အကျင့်စရိုက်ဗီဇတွေ တွေ့ရတယ်။ တော်တာဆိုရင် ကိုယ်တို့နဲ့တူတာ မတော်တာဆိုရင် သူ့အဖေနဲ့တူတာ :D ။ ပုံဆွဲတာသာ တော်သာ စာသင်မယ်ဆိုရင် အိပ်တော့မယ်တဲ့ အဲ့ဒါတော့ သူ့အဖေအတိုင်းပဲ။ အသိအစ်မတစ်ယောက်က သူ့ကလေးကို စာသင်ပေးနေတာတွေ ဖေ့ဘွတ်မှာတွေ့တော့ ဘာတွေသင်တာလဲလို့မေးတော့ စာအုပ်တွေ ဓာတ်ပုံရိုက်ပေးတယ်။ မကြီးကို ပို့ပေးပြီး မတူတာတွေ ရွေးခိုင်းတာ၊ ဂဏ္ဏန်းပေါင်းတာတွေ သင်တယ်။ သုံးမျက်နှာလောက်ကို မနည်းချော့မော့ တတွတ်တွတ်ပြော အာပေါက်မတတ် သင်ပေးရတယ်။

လက်ရေးကျတော့ သူ့အဖေ ကိုယ်တို့မောင် မောင်မောင်နဲ့ ‌ပြောင်းပြန်။ မောင်မောင်က ပဲပင်ပေါက် မုန်တိုင်းဝင်မွှေတဲ့ လက်ရေး။ မကြီးက ကျောင်းပိတ်လို့ ပုသိမ်ကနေ ပြန်လာရင် လေးကြောင်းမျဥ◌်းတားပြီး လက်ရေးလှရေးခိုင်းတယ်။ မောင်မောင်က မကြီးကိုကြောက်တော့ ရေးရတယ် ဒင်းက မကြီး ပုသိမ်ကိုမြန်မြန်ပြန်ပါစေတဲ့ :) ။ အဖေဆို သူ့သားလက်ရေးကြည့်ပြီး တော်တော်စိတ်ညစ်သွားတယ် ဆယ်တန်းအောင်တယောက်ရဲ့ လက်ရေးက ဒီလိုလားကွာဆိုပြီး။ မောင်မောင်သားကျတော့ လက်ရေးလေးကို ညီနေတာပဲ လှလိုက်တာ သူ့အဖေနဲ့ တခြားစီ။ သူ့ကြီးကြီးကတော့ လက်ရေးလေးကို မြင်တာနဲ့တင် ချစ်နေရတာတဲ့။ စင်္ကာပူပြန် ဆရာမဖွင့်တဲ့ကျောင်းမှာ မူကြိုထားတော့ အင်္ဂ်လိပ်လို တော်တော်ရတယ်။ ကိုယ်တွေလေးတန်းလောက်မှ ပြောတတ်တဲ့ အင်္ဂ်လိပ်စကားကို တူတော်မောင်က ပြောတတ်နေပြီ။ သူ့ကို ဘိုလိုမှုတ်တာလည်း ကြိုက်တယ်။ သူငယ်တန်းတောင် မတက်ရသေးဘူး တော်တော်ဖတ်တတ်နေပြီ။ အတန်းထဲမှာ အေတွေရတယ် ကြီးတော်တွေရဲ့ခြေရာကို လိုက်နင်းနိုင်မယ် ထင်ပါရဲ့။ ကြီးကြီးစန်းထွန်းဆီကို ဖုန်းခေါ်ရအောင်လို့ ပြောတယ်တဲ့။ အမလေး … ဘာတောင်းမလို့လဲ မသိဘူးဆိုပြီး ရယ်ရလိုက်တာ။ သူလိုချင်တဲ့ ဘက်ဖိုး၊ ကရိန်းကားတွေ စင်္ကာပူမှာမရှိဘူးလို့ပြောတော့ ကြီးကြီးစန်းထွန်းတို့ဆီမှာများ ရှိမလားမသိဘူးတဲ့။ တောင်းတတ်ပုံက သူ့အဖေအတိုင်းပဲ။ သူ့ကြီးကြီးကို ဖုန်းခဏခဏခေါ်တယ် သူ့အဘိုးကို သူ့အမေခေါ်ခိုင်းမှ ခေါ်တယ်။ သူ့ကြီးကြီးက သူ့ကိုတော်တယ်လို့ပြောတယ် ဖုန်းခေါ်ဖို့မအားဘူး ပုံဆွဲနေရတယ်တဲ့။ သူ့ကြီးကြီးဆို အသံကတမျိုး ကိုယ့်ဆိုအသံကတမျိုး။ သူပြောချင်တာတွေကိုပဲ တရစပ်ပြောလို့ အခု သားသားအလှည့် သားသားပြောတာကို ကြီးကြီးသေသေချာချာ နားထောင်တယ်နော်။ ကြီးကြီးအလှည့်ကျရင်လည်း သားသား သေသေချာချာ နားထောင်ရမယ်။ သားသား ဘာဟင်းနဲ့စားလဲ... ကြက်သား... ကြော်တာလား ချက်တာလား.... ချက်တာ သားသားမကြိုက်ဘူး။ ခေါက်ဆွဲကြော်ဆိုရင်လည်း ဘာတွေပါတယ်ဆိုတာ အတိအကျ ပြောတတ်တယ်။ သားသား ဒီနေ့ ဘာဟင်းနဲ့စားလဲ... ဝက်သားနဲ့ပဲ ....vegetable လည်း မပါဘူး....ကြီးကြီးကလည်း ပဲက vegetable လေ။ သူတို့တူဝရီး ပြောဆိုနေကြတာကို ကြားနေရတော့ ခဲအိုက သူ့တူကိုမေးတယ်။

ခဲအို : မင်း ဘာဟင်းနဲ့စားလဲ
တူ : ကြက်သား
ခဲအို : ကြော်တာလား ချက်တာလား
တူ : မသိဘူး

ရယ်လိုက်ရတာ အေးလေ ဘာတွေလာမေးနေမှန်း မသိဘူးလို့ အပြောမခံရတာ ကံကောင်း။ နှစ်ပတ်လောက်ကြာတော့ အဖေက သူ့မြေးမေ့လောက်ပြီ အထင်နဲ့ ထပ်မေးတယ်။

အဘိုး : သားသားက ပုံဆွဲတာ တော်လိုက်တာ…ဘိုးဘိုးနဲ့တူလို့နေမှာ
မြေး : မဟုတ်ဘူး မဟုတ်ဘူး….ကြီးကြီးနဲ့ တူလို့ :)

ခုထိတော့ ကြီးကြီးနဲ့ တူနေတုန်းပဲ…

စန်းထွန်း
မေ ၈၊ ၂၀၂၀။

ဖုန်းပေါ်မှာ ဟိုခြစ်ဒီခြစ်ဆွဲတာကတောင် ကိုယ်တွေထက်သာတယ်

သူ့ကြီးကြီး ဝယ်ပေးတဲ့ စပိုက်ဒါမန်းအင်္ကီျကို မချွှတ်တော့ဘူး

ဓာတ်ပုံပြလိုက်တာနဲ့ တူအောင်ဆွဲတတ်တယ်

လက်ရေးလေးကို ညီနေတာပဲ

မျက်လုံးက မောင်မောင့်မျက်လုံး

ဟမ်းဘာဂါဂိမ်း တက်လာတဲ့ ဟမ်ဘာဂါတွေ လိုက်ဖမ်းစားရင်း ပါးတွေဖောင်းကားနေကြတယ်

လှုပ်ရင်ကြော်က အော်လို့ ဒီဂိမ်းကတော့ အတော်ငြိမ်ဆေး

ကွာရန်တင်း အိမ်တွင်းအောင်းရတာ ၂ လပြည့်ပြီ။ အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်တော့ ရထားစီးတဲ့အချိန် ၃ နာရီ ပိုထွက်လာတယ်။ တခါတလေ ပျင်းလို့ ဘာမှမလုပ်ဖြစ် တခါတလေ ပီယာနိုလေ့ကျင့်ဖြစ်တယ်။ ပီယာနိုသင်တန်း ၃ လပြီးတော့ ကိုဗစ်ဖြစ်လို့ ကျောင်းပိတ်လိုက်တာ ခုထိမဖွင့်သေးဘူး။ ဆရာကတော့ မေးပါတယ် အွန်လိုင်းကနေ သင်မလားတဲ့။ ဆရာအနီးကပ်ထိုင်ပြီး သေချာသင်ပေးတာတောင် မရတဲ့ဟာကို အွန်လိုင်းကနေ သင်ရင်တော့လား။ ကိုယ့်အကြောင်းကိုယ်သိလို့ ပိုက်ဆံအလကား အကုန်မခံဘူးဆိုပြီး မတက်တော့ဘူး။ ကိုယ့်ရှေ့ကကျောင်းသားက ၆ နှစ်အရွယ် တရုတ်ကလေး အသက်ငယ်ပေမဲ့ ကိုယ့်ထက်စီနီယာကျ တီးတာတော်လို့ လေးစားအားကျမိတယ်။ ဆရာကတော့ အားပေးရှာပါတယ် သူ့တပည့် တစ်နှစ်လောက် တက်နေတဲ့ကျောင်းသားကို ကိုယ်က ၃ လတည်းနဲ့ မှီတော့မယ်တဲ့။ ဆရာက မှာထားတယ် တနေ့ ၁၅ မိနစ် အနည်းဆုံးလေ့ကျင့်ပါတဲ့။ စိတ်မပါရင် လုံးဝမလေ့ကျင့်ဖြစ်ဘူး စိတ်ပါရင်တော့ တနာရီဘယ်လို အချိန်ကုန်လို့ ကုန်သွားမှန်း မသိလိုက်ဘူး။ တယောသင်တန်း တစ်နှစ်တက်တာ သီချင်းတပုဒ်မှ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် မတီးတတ်ပေမဲ့ နုတ်စ်တော့ ဖတ်တတ်သွားတယ်။ ဂစ်တာ၊ တယောထက် ပီယာနို ပိုကြိုက်တယ်။ Fur Elise က ဆရာသင်ပေးတဲ့ ပထမဆုံးသီချင်း။ နည်းနည်းတီးတတ်တာနဲ့ ဗွီဒီယိုရိုက်ပြီး ဝိုင်းကိုကြွားတယ်။ ဝိုင်းက မဆိုးပါဘူး ဘယ်ဖက်မှာ လက်ကွက်တွေ ပျောက်နေတယ်တဲ့။ ပျောက်မှာပေါ့ လွယ်အောင်လို့ ဆရာက နုတ်စ်တွေကို ပြင်ပေးထားတာကိုး။ သုံးပတ် အသေအချာ လေ့ကျင့်တော့မှ ရသွားတယ်။ ဝိုင်းက မင်း တိုးတက်လာတယ်တဲ့။ ဒီတော့ ဖေ့ဘွတ်၊ ဘလော့မှာ တက်ပြီးကြွားတယ်။ အခု အကြိုက်ဆုံးသီချင်း တပုဒ်ဖြစ်တဲ့ ကိုရီးယားစန္ဒရားပညာရှင် Yiruma ရဲ့ Kiss the rain သီချင်းကို လေ့ကျင့်နေတယ် တီးတတ်ရင် လာကြွားဥ◌ီးမယ်။ ခရီးသွားဓာတ်ပုံတွေနဲ့ နှိပ်စက်ရတာ အားမရလို့ ပီယာနိုလက်သံတွေနဲ့ ညှဥ◌်းဆဲလိုက်ဥ◌ီးမယ်။ နားဂွမ်းဆို့တော်မူကြပါ အဲလေ ... နားသောတဆင်ကြပါ ခင်ညား… :)

စန်းထွန်း

မေ ၁၅၊ ၂၀၂၀။

၂၀၁၉ ဇွန် ၁၆ ပီအေရုံးမှာ အလုပ်ဝင်ပြီး တပတ်အကြာ ကိုယ်အလုပ်လုပ်ခဲ့ဖူးတဲ့ အောက်ထပ်အင်ဂျင်နီယာဌာနက ကိုယ့်ဘော်ဒါတွေကို သွားနှုတ်ဆက်တော့ မြန်မာတယောက်ရှိတယ်ဆိုပြီး မိတ်ဆက်ပေးလို့ ဝမ်းနဲ့သိခဲ့တယ်။ အရပ်မြင့်မြင့် အသားမဖြူမညို အိန္ဒိယနွယ်ဖွား အစ်ကိုကြီးတယောက် မြန်မာနဲ့လုံးဝမတူဘူး။ နောက်တော့ ဂျမားက အရင်တုန်းကလို နေ့လည်စာလာစားဖို့ ဖိတ်ခေါ်တာနဲ့ရော ကိုယ့်ဌာနထမင်းစားခန်းက အိန္ဒိယသားတွေက မဖော်ရွေတာနဲ့ရော အောက်ထပ်မှာ နေ့လည်စာသွားဖြစ်တယ်။ ထမင်းစားခန်းထဲမှာ ရေလာဖြည့်၊ ကော်ဖီလာနွေးတတ်တဲ့ ဝမ်းနဲ့ စကားတွေ ပြောဖြစ်တယ်ဆိုပါတော့။ ဝမ်းနာမည်က ထွန်းထွန်း ကိုယ့်နာမည်က စန်းစန်းဆိုတော့ မင်းတို့မြန်မာနာမည်တွေကလည်း နာမည်တူနှစ်လုံး စန်းစန်း၊ ထွန်းထွန်းတဲ့ အင်း…နောက်မြန်မာတယောက်လာရင် ဝင်းဝင်း ဖြစ်လိမ့်မယ်ဆိုပြီး ရယ်ရသေးတယ်။ ဝမ်းမိဘတွေက ပန်ဂျပ်နွယ်ဖွား ဗုဒ္ဓသာသာဝင် မြန်မာစကားကို ကျွှမ်းကျွှမ်းကျင်ကျင် ပြောတတ်တယ်။ ဝမ်းက ကိုယ်နဲ့ရွယ်တူ အသက် ၄၀ မပြည့်သေးဘူးလို့ ခန့်မှန်းရတယ် အိမ်ထောင်မရှိ လူပျို။ ဖိလစ်ပိုင်ကြီးနေသန်က စန်းစန်း မင်းမှာ မြန်မာအသိ မိန်းကလေးတွေ မရှိဘူးလား… ဝမ်းကို စပ်ပေးလိုက်ပါလား…ဟင်။ ဂျမားက စန်းစန်း ဝမ်းက စိတ်ကောင်းတဲ့ လူကောင်းတယောက် အိမ်ထောင်မရှိလူပျို မင်းတို့နှစ်ယောက်ကို စပ်ပေးရမယ်…ဟမ်… လက်ကာပြလိုက်တယ်။ ဝမ်းဟာ နိုင်ငံရေး၊ ဘာသာရေး အကုန်သိတယ် ဂျမားနဲ့ ငြင်းခုန်ကြတယ်။ ကိုယ်က အမေစုထောက်ခံမယ်မှန်းသိတော့ မြန်မာပြည်ကလူအများစုက အမေစုကို ဘုရားလိုကိုးကွယ်ကြတယ်တဲ့။ သူက အမေစုကို မကြိုက်ဘူး နိုင်ငံရေးမလုပ်တတ်ဘူး မတော်ဘူး သူ့ပါတီမှာ ထောင်ထွက်တွေ ခန့်ထားတယ် ငယ်ပြီးပညာတတ်တဲ့သူတွေ နေရာမပေးဘူးတဲ့။ တခုခုဆို မေမေ ဘာမှမပြောဘူးလားနဲ့ ကိုယ့်ကိုခနဲ့တယ်။ ဂျမားက စုကြည် လာဘ်စားတယ် ထောင်ထဲထည့်မယ် ဝမ်းက သူက လာဘ်မစားဘူး.. ထောင်ထဲထည့်မယ်လို့ ပြောရင် ကိုယ်က သိပ်စိတ်တိုတာ။ ကိုယ်စိတ်တိုမှန်းသိလို့ စကြတယ် ကိုယ်က စိတ်တိုပြီး ဂျမား ယူ ရန်သူတော် နံပါတ်တူး ဖြစ်ချင်လို့လား။ ဂျမားက ဘာလဲ အဲ့ဒါဆိုရင် ရန်သူတော်နံပါတ်ဝမ်းက ဝမ်းလားဆိုပြီး ရယ်လိုက်တာ။ ထိုင်ဝမ်ကြီးဝမ်က ဂျမားနဲ့ဝမ်း ဒင်းတို့နှစ်ယောက်ကို ထောင်ထဲထည့်လိုက်မယ် အမှန်ပဲ ဝမ်ရေ။ မေမေစု အမှားတွေ အများကြီးလုပ်ခဲ့တယ် ဥ◌ီးသန်းရွှေက စေ့စပ်ညှိုနှိုင်းရေးလုပ်မယ်ဆိုတာကို လက်မခံဘူး။ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ခိုင်းလို့ တိုင်းပြည်ဆင်းရဲသွားတာတဲ့။ ကိုယ်ကတော့ အမေစု မှားချင်မှားမယ် သူ့လောက်ဘယ်သူမှ တိုင်းပြည်ကို မပေးဆပ်နိုင်ဘူး။ သူ့ဘဝကိုစတေးပြီး မြန်မာပြည်သူတွေအတွက် လုပ်နေတာ။ ကဲ အဲ့ဒါဆိုရင် အမေစုမှ မဥ◌ီးဆောင်ရင် ဘယ်သူဥ◌ီးဆောင်နိုင်စွမ်း ရှိသလဲ။ အဲ့ဒီလိုဘေးထိုင်ဘုပြောနေမဲ့အစား တိုင်းပြည်အတွက် တခုခုလုပ်ပေးပါလား အဲ့လိုဆိုတော့ သူက ကနေဒါနိုင်ငံသားတဲ့။ ဂျမားနဲ့ ရိုဟင်ဂျာကိစ္စနဲ့ ပြောကြတော့ ကိုယ်က ရိုဟင်ဂျာမရှိဘူး တရားမဝင် ဘင်္ဂါလီတွေတော့ ရှိတယ်လို့ပြောတော့ ဝမ်းက ဟုတ်တယ် ရိုဟင်ဂျာဆိုတာ မရှိဘူး တရားမဝင်တဲ့သူတွေတော့ ရှိတယ်လို့ သေသေချာချာ ရှင်းပြတယ်။ ကိုယ်တို့နှစ်ယောက်တည်း ရှိတော့မှ အစ်မ နောက်ဆို ရိုဟင်ဂျာမရှိဘူးလို့ မပြောနဲ့ သူတို့က လက်မခံဘူး သတင်းတွေမှာ ပုံကြီးချဲ့ထားတော့လေ။ သူတို့က လူကောင်းတွေမို့ ဘာမှပြောမှာမဟုတ်ဘူး တချို့က လူ့အခွင့်အရေးဘာညာနဲ့ ညစ်လို့ရတယ် ပြသနာဖြစ်မှာစိုးလို့ သတိပေးတာတဲ့။ ဗုဒ္ဓဘာသာအကြောင်းလည်း အကုန်သိ ပြီးတော့ ယုံမှားသံသယတွေနဲ့ ဝိပတ်သနာနဲ့ သမာဓိ မကွဲဘူးဘာဘူးလေးနဲ့။ ဆရာတော်တွေကို မေးလျှောက်ကြည့်ပါလားဆိုတော့ သူက ဘုန်းကြီးကျောင်းကို မသွားဘူး။ မြန်မာတွေက ဘုန်းကြီးကျောင်းကိုလာရင် အတင်းတုပ်နေကြတာ များတယ်တဲ့။ ဟုတ်တော့လည်း ဟုတ်ပါတယ် ဒါပေမဲ့ ကိုယ်သိချင်တာတွေကို ဆရာတော်တွေကို မေးလျှောက်မှ ရှင်းသွားမှာကို။ သူ့အိမ်အောက်ထပ်က မြန်မာတယောက် အိပ်ယာထဲမှာ ဆုံးသွားတာကို ဝမ်းက ကြောက်နေတယ်တဲ့။ ပရိတ်တရား ဖွင့်ထားပါလားလို့ အကြံပေးတာကိုလည်း လက်မခံဘူး။ တော်သေးတယ် ကိုယ်က မကြောက်တတ်ဘူး အဲ့ဒါကြောင့်လည်း တယောက်တည်းနေရဲတာ။ ဆူနမ်ဆို သရဲကြောက်တတ်လို့ တိုက်ခန်းဝယ်ဖို့ ပိုက်ဆံရှိတာတောင် မဝယ်ရဲဘူး တယောက်တည်းနေရမှာ ကြောက်လို့တဲ့။

Cajo’n del Maipo ‌‌ရေခဲတောင်... ချီလီနိုင်ငံ မြို့တော် ဆန်တီရာဂိုနဲ့ တနာရီခွဲအဝေး

ဝမ်းက ဂျက်ဆင်ဟိုက်မှာ နေတယ် ကိုယ်နဲ့နှစ်ဘူတာအဝေးမှာ။ ကိုယ်က အိမ်ကနေ အနှေးရထားစီးပြီး ဂျက်ဆင်ဟိုက်ရောက်ရင် အမြန်ရထား အီးကို ဂိတ်ဆုံးဝေါထရိတ်စင်တာအထိစီး။ ပြီးရင် နယူးဂျာဆီသွားတဲ့ PATH ရထား တဘူတာစီး။ တနေ့ ဘေးကဟမ်းကယ်ရီအိတ် လဲကျလို့ ဆောရီးလို့ တောင်းပန်တာကို ရပါတယ်လို့ပြောပြီး စာဆက်ဖတ်နေလိုက်တာ အစ်မ ဘာစာအုပ်ဖတ်နေတာလဲလို့ မေးလာတော့မှ မော့ကြည့်လိုက်တော့ လားလား ဝမ်းပါလား။ ချိန်းထားရင်တောင် လွဲနေဥ◌ီးမယ် ခုတော့ ဆိုက်ဆိုက်မြိုက်မြိုက် တည့်တည့်တိုး။ ကိုယ်ဖတ်နေတာက Delia Owens ရဲ့ Where the crawdads sing စာအုပ်။ စာအုပ်က ဖတ်လို့အရမ်းကောင်းနေတော့ ဘေးဘီကို သတိမထားမိဘူး။ ကိုယ်က ရထားစီးရင် စာဖတ်ရင်ဖတ်၊ မဖတ်ရင် အိပ်နေတတ်တယ်။ အချိန်ကို အကျိုးရှိရှိ အသုံးချတယ် ဆိုပါတော့။ အသိတယောက်နဲ့ ဆုံနေတာကို စာအုပ်ဆက်ဖတ်နေရင် မကောင်းတတ်လို့ ဝမ်းနဲ့စကားတွေ ပြောဖြစ်တယ်။ သူက ရုံးတရုံးမှာ သင်တန်းသွားတက်မှာ မတက်လည်းရတယ် သင်ယူချင်လို့တဲ့။ ဝမ်းက ၁၉၉၈ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ ြသဇီကို ကျောင်းသွားတက်တယ် mechanical engineering ။ ပြီးတော့ ကနေဒါပီအာရလို့ တိုရန်တိုမှာ ကျောင်းတက်တယ်။ ကျောင်းပြီးတော့ အလုပ်မရလို့ လူက ကြောင်တောင်တောင် ဖြစ်သွားတယ်တဲ့။ ခု အလုပ်ရတော့လည်း ကြောင်တောင်တောင် ဂေါက်တောက်တောက် ဖြစ်နေတုန်းပဲ (ဟီး ...စိတ်ထဲကနေ ပြောတာ) :) ။ ကနေဒါမှာ အန်ကယ်ကြီးတယောက်ကို အလုပ်သွင်းပေးဖို့ အကူအညီတောင်းဖူးတယ်။ သူ့သားက ဘယ်ကျောင်းထွက်၊ ဘယ်ကုမ္ပဏီမှာ ဘယ်ရာထူး အဆင့်အတန်းနဲ့ ဘာလုပ်နေတယ်ဆိုတာ ကြွားပြီးမကူညီဘူးတဲ့။ တော်သေးတယ် ကိုယ်ကတော့ စိတ်ကောင်းရှိပြီး ကူညီတတ်တဲ့သူတွေနဲ့ ဆုံတွေ့ခဲ့တာ ကံကောင်းတယ်။ အခု စတိတ်ကအလုပ်ကိုလည်း တယောက်က သွင်းပေးတာ စတိတ်မှာ တယောက်ကမသွင်းပေးဘဲ အလုပ်ရဖို့ မလွယ်ဘူးတဲ့။ ကိုယ်လား စတိတ်မှာ အလုပ်ပြောင်းတာ ငါးခုရှိပြီ ဘယ်အလုပ်ကိုမှ အဆက်အသွယ်ကောင်းလို့ ရခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။ ခုလက်ရှိအလုပ်ကတော့ အရင်မန်နေဂျာဟောင်းတွေက ထောက်ခံပေးလို့ ရခဲ့တာ။ ကိုယ့်ကန်တက်ကီအလုပ်က လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံတွေ ဆောက်တဲ့ကုမ္ပဏီ။ ကိုယ်က mechanical ၊ thermal ၊ sturctural အင်ဂျင်နီယာတွေနဲ့ အလုပ်လုပ်ရတယ်။ HRSG (Heat Recovery Stream Generator) ရေနွေးငွေ့နဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အားထုတ်တာ သိပ်စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတယ်။ ဝမ်းက သူလည်း အဲ့လိုအလုပ် လုပ်ချင်တာတဲ့။ ကိုယ်က လင့်ခ်တွေ ပို့ပေးမယ် ကိုယ့်ကို သမီးတယောက်ကို ချစ်ခင်စောင့်ရှောက်တဲ့ အန်ကယ်ကြီးက အင်ဂျင်နီယာ သူနဲ့မိတ်ဆက်ပေးမယ်လေ။ ဝမ်းက ရုံးကို အမြန်ဆုံးရောက်တဲ့လမ်းကို သိသွားတော့ နောက်ဆို ဝမ်းနဲ့ကိုယ် အဲ့ဒီသွားတဲ့လမ်းမှာ တခါတလေ ဆုံကြတယ်။ ကိုယ့်မိတ်ဆွေ အန်ကယ်ကြီးနဲ့လည်း ဖုန်းဆက်စကားတွေပြောလို့ တနေ့ဆုံဖို့ ချိန်းကြတယ် ကိုယ်ကလိုက်ပို့ပေးရမယ်။ အိမ်ထောင်မရှိ လူပျိုလူလွတ်ဆိုရင် ကိုယ်နဲ့ပေးစားချင်တဲ့ ချစ်အစ်မက စတယ်။ မလုပ်ပါနဲ့ အစ်မရယ် လူ့ဂွစာကြီး သာမီးနဲ့မတည့်ဘူး တွေ့တာနဲ့ကိုက်ကြတော့တာပဲ တကျက်ကျက်နဲ့။ အဲ့လိုမျိုး တကျက်ကျက်တွေက ညားတတ်တယ်နော် ဟမ်မ‌‌လေး... ဒုက္ခပဲ အတင်း‌ပေးစားနေကြတယ်။ ဝမ်းနဲ့အယူအဆမတူ ငြင်းခုန်ကြပေမဲ့ ကိုယ်ကူညီနိုင်တာဆိုရင် တတ်နိုင်သလောက် ကူညီမှာပါ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကိုယ်ဟာ အခုချိန်ထိ သူများအကူအညီကို ယူနေရတုန်းမို့လို့ ကိုယ်ကူညီနိုင်တဲ့ အလှည့်ရောက်တဲ့အခါ တတ်နိုင်သလောက် ကူညီမယ်လို့ ဆုံးဖြတ်ထားလို့ပါပဲ။ ကူညီတဲ့အခါမှာလည်း ဘာမျှော်လင့်ချက်မှ မထားဘဲ စိတ်ကိုရှင်းရှင်းထားတယ်။ သူတပါးဆီက နှုတ်အားဖြင့်ဖြစ်စေ၊ ကိုယ်အားဖြင့်ဖြစ်စေ အကူအညီ ရဖူးသူချည်းပါပဲ။ ဘယ်လိုလုပ်သင့်တယ်လို့ အကြံညဏ်ပေးတာ၊ ဘယ်လိုလုပ်ကြတယ်လို့ ပြောပြတာ၊ နှစ်သိမ့်အားပေးတာ၊ အလုပ်ရှိကြောင်း သတင်းပေးတာ၊ စီဗွီ HR ကိုပို့ပေးတာ၊ အစားအသောက် ကျွှေးမွှေးတာ။ အိုး…. ကျေးဇူးသိတတ်ရင် ကျေးဇူးတင်ရမဲ့သူတွေမှ အများကြီး။ ကိုဗစ်ကြောင့် ရုံးတွေပိတ်လိုက်တော့ ကိုယ့်ဘော်ဒါတွေကို ကျန်းမာဖို့ ဆုတောင်းစကား၊ အွန်လိုင်းကနေ ဝယ်လို့ရတဲ့ဆိုဒ်တွေပို့တော့ ထိုင်ဝမ်ကြီးဝမ်က အကြောင်းပြန်လာတယ် ကျေးဇူးပဲ စန်းစန်းရေ…ဝမ်းနဲ့အတူ နေ့လည်စာစားတဲ့ အချိန်လေးတွေ သတိရမိပါရဲ့။ ငါ့နှယ်နော် ဟိုလူကစလိုက် ဒီလူကနောက်လိုက် ‌ပေးစားလိုက် စပ်ပေးလိုက်နဲ့။ စိတ်လည်းညစ်ရ ရယ်လည်းရယ်ရပါတဲ့ ရန်သူ‌တော် နံပါတ်ဝမ်းရယ်။

စန်းထွန်း

မေ ၂၂၊ ၂၀၂၀။

စကားမစပ် ‌‌

မေ ၁၆ ၂၀၁၀ ဘလော့စဆောက်ပြီး စာတွေရေးခဲ့တာဆိုတော့ မေ ၁၆ ၂၀၂၀ မှာ စာရေးသက်တမ်း ဆယ်နှစ်ပြည့်ပြီ။ ဘလော့ဂါ တော်တော်များများက စာတွေမရေးကြတော့ပေမဲ့ ကိုယ်ကတော့ ရေးနေတုန်းပဲ။ ဖေ့ဘွတ်မှာ response မြန်တယ် စာရေးပါလားလို့ တိုက်တွန်းကြပေမဲ့ ဘလော့က သီးသန့်ဆန်ပြီး ကိုယ်ပိုင်နေရာလေးလို့ ခံစားရတယ်။ ရေးချင်တဲ့အကြောင်းအရာရယ်၊ ရေးချင်းတဲ့စိတ်ကလေးရယ်၊ ရေးဖို့အချိန်ရယ် ရှိနေသေးရင် စာတွေအများကြီး ရေးချင်ပါသေးတယ်။ :)

မေရီလန်းမှာတုန်းက ဆူနမ်၊ ရာမား၊ အမ်းထရူးမှာ ဂစ်တာရှိတော့ ဂစ်တာသင်မယ်ဆိုပြီး ဂစ်တာဝယ်တယ်။ ယူကျူ့ကနေသင်တာ ကီးနှစ်ခုအပြောင်း လေ့ကျင့်တဲ့နေရာမှာ တစ်နေတယ်။ ဂစ်တာတီးရတာ လက်ထိပ်တွေနာတယ်။ နယူးယောက်ကိုရောက်တော့ အလုပ်ကများ မအားတာနဲ့ မသင်ဖြစ်ပါဘူး။ ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့ဆိုပြီး ၂၀၁၄ မှာ တယောဝယ် ၂၀၁၈ မှာ တယောသင်တန်းတက်တယ်။ တစ်နှစ်တက်တာ သီချင်းတပုဒ်မှ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် မတီးတတ်ဘူး။ အဲ နုတ်စ်တော့ ဖတ်တတ်သွားတယ်။ စန္ဒယားကို trial တနာရီသွားတတ်တာ ကြိုက်သွားတယ်။ စန္ဒရားသင်တန်းတက်ပြီး ၃လအကြာ ကိုဗစ်ကြောင့် ကျောင်းတွေပိတ်လိုက်တာ ခုထိမဖွင့်သေးဘူး။ ဆရာကတော့ မေးပါတယ် အွန်လိုင်းကနေ သင်မလားတဲ့။ ဘေးနားမှာ ဆရာထိုင်ပြီး သေသေချာချာ သင်ပေးတာတောင် မရတဲ့ဟာ အွန်လိုင်းကနေ သင်ရင်တော့လား။ ကိုယ့်အကြောင်း ကိုယ်သိတာနဲ့ မသင်တော့ဘူး။ စန္ဒယားတီး မလေ့ကျင့်ရင် မေ့ကုန်တော့မယ် တထောင်ကျော်ကုန်ထားတာ ပလုံတော့မယ် စန္ဒရားတီးလေ့ကျင့်ဖို့ သီချင်းတပုဒ်ရွေးတယ်။ လွယ်လည်းလွယ်ရမယ် ကိုယ်ကြိုက်တဲ့သီချင်းလည်း ဖြစ်ရမယ်။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ကိုရီးယားစန္ဒယားပညာရှင် Yiruma ရဲ့ Kiss the rain သီချင်းကို ရွေးလိုက်တယ်။ ယူကျူမှာ အလွယ်ဆုံးဗာရှင်းကို ရှာတယ်။ တနေ့ကို တနာရီကျော် ၂ ပတ်ကျော် လေ့ကျင့်ရတယ်။ တယောသင်တန်းမှာတုန်းက တရုတ်ကလေး အမ်းထရူးက တနေ့တနာရီ လေ့ကျင့်တယ်လို့ပြောတုန်းက တအံ့တ ြသဖြစ်လို့။ ကိုယ်တွေမှာ တနေ့ ၁၅ မိနစ်ကို မနည်းဖြစ်ညှစ် လေ့ကျင့်ရတာကိုး။ ခုတော့ ကိုယ်ကြိုက်တာ လုပ်နေရတော့ တနေ့တနာရီဆိုတာ ဘယ်လိုအချိန်ကုန်သွားမှန်း မသိဘူး။ လက်ကွက်နည်းနည်း တက်လာတော့ ဗွီဒီယိုရိုက်ပြီး ကြွားတယ်။ ဝိုင်းက Ukele ဝယ်တယ် တူရိယာထဲမှာ Ukele ကအလွယ်ဆုံး တယောက အခက်ဆုံးတဲ့။ အဲ့ဒါကိုမသိဘဲ သေသေချာချာ မလေ့လာဘဲ တယောရှိနေတာပဲ တယောတီးသင်တန်း သွားတက်ရအောင်ဆိုပြီး သွားတက်ကြတာ။ ဝိုင်းက Ukele နဲ့ ဟတ်ပီးဘတ်ဒေး တီးပြတယ်။ သူ့တယောလည်း အတော်တိုးတက်လာတယ်။ နှစ်ယောက်ပေါင်းပြီး စန္ဒရားနဲ့တယော duet လုပ်ပြီး နှိပ်စက်လိုက်ရအောင်ဆိုပြီး ရယ်ရသေးတယ်။ ဝိုင်းက အကြောင်းမသိတဲ့သူကတော့ သူ့ကို musician လို့ ထင်မှာပဲတဲ့။ ဝိုင်းအခန်းထဲမှာ တယော၊ Ukele၊ ဧည့်ခန်းထဲမှာ အိမ်ရှင်တရုတ်မရဲ့ ကီးဘုတ်။ ကိုယ်ရော ဘာထူးလဲ အိမ်မှာ ဂစ်တာ၊ တယော၊ ကီးဘုတ် ရှိတယ် တခုမှ ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် မတီးတတ်ဘူး။ Cannon in D လေ့ကျင့်နေတယ် တီးတတ်ရင် လာကြွားဥ◌ီးမယ်။ ခုတော့Yiruma ရဲ့ Kiss the rain easy version ဆရာသင်ပေးတာ မဟုတ်ဘဲ ယူကျူကနေ သင်တာပါ… နားဂွမ်းဆို့ အဲလေ နားသောတ ဆင်ကြပါခင်ညား

စန်းထွန်း
မေ ၂၉၊ ၂၀၂၀။

ဇွန် ၃ ရက်မှာ မောင်မောင်ဆုံးတာ တစ်နှစ်ပြည့်ပြီ။ အချိန်ကုန်တာ မြန်လိုက်တာ တစ်နှစ်ဆိုတာ ခဏလေးပဲ။ ကိုယ့်အတွက်တော့ မနေ့ကလိုပဲ။ နေ့တိုင်း အိပ်ယာကနိုးတာနဲ့ ကားထဲကနေ ဆွဲထုတ်လိုက်တဲ့ သူ့ပုံရိပ်ကို မြင်ယောင်နေတုန်းပဲ။ အစ်မ ဘာလုပ်နေလဲဆိုပြီး မသေခင် ၃ ရက်အလို ဗွီဒီယိုကောပြောတုန်းက အသံကို ကြားနေတုန်းပဲ။ အရင်တုန်းကလို မငိုတော့ပေမဲ့ တွေးမိတိုင်း နာကျင်ကြေကွဲ ဝမ်းနည်းပက်လက် ခံစားနေရတုန်းပဲ။ ဓာတ်ပုံကို မကြည့်မိအောင် နေတယ်။ ကားတိုက်တဲ့အကြောင်း ရုပ်ရှင်ထဲမှာ ငိုရမဲ့အခန်းတွေပါရင် ဝမ်းနည်းပက်လက် ငိုနေတုန်းပဲ။ စိတ်က အရမ်းထိခိုက်ခံစားလွယ်တယ်။ ဘာမဟုတ်တာလေးကိုတောင် မျက်ရည်ကျချင်တယ်။ မတွေးမိအောင်လို့ မအားရအောင် စာဖတ်၊ စာရေး၊ ရုပ်ရှင်ကြည့်၊ စန္ဒရားတီးသင် တခုခုလုပ်နေတယ်။ တခါတလေတော့လည်း ခုထိ အသက်ရှင်နေ‌သေးသလို စိတ်တွေက တောင်စဥ◌်ရေမရ။ ကိုယ်တောင် ဒီလောက်ခံစားနေရတာ အဖေနဲ့အမေဆို ဘယ်လောက်ခံစားနေရမလဲ။ အဖေနဲ့အမေဆို ခုထိအချိန်တိုင်း မြင်နေတုန်းပဲတဲ့။ မိဘသေဆုံးရင် သားသမီးခံစားရတာထက် သားသမီးသေဆုံးရင် မိဘခံစားရတာက ပိုတယ်။ မျက်စိတမှိတ် လက်တဖျစ်အတွင်း သေနိုင်တယ်၊ အသက်ရှင်နေတာ ဘာအတွက်လဲ၊ သေပြီးရင် ဘာတွေဖြစ်မလဲ အဲ့ဒါတွေ တွေးမိနေတယ်။ သူ့အတွက် ရည်စူးပြီး နေ့စဥ◌်နေ့တိုင်း ကုသိုလ်ကောင်းမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီး အမျှဝေတယ်။ ရောက်ရာဘုံဘဝကနေ သာဓုခေါ်နိုင်ပါစေ ကောင်းရာသုဂတိ ရောက်ပါစေ။

စန်းထွန်း
ဇွန် ၅၊ ၂၀၂၀။

စတိတ်မသွားခင် ၂၀၁၀ ဒီဇင်ဘာ ရန်ကုန်ပြန်လာတုန်းက လေဆိပ်မှာ

အဲ့ဒီလို အပြောလေးကချို ချစ်အောင်ပြောတတ်တယ်

၂၀၁၉ မေ ၃၁ နောက်ဆုံးဗွီဒီယိုကော

၂၀၁၉ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁၅ ပုဂံမှာ မောင်မောင် နောက်ဆုံးကျွှေးခဲ့တဲ့ ညစာ

၂၀၁၉ ဒီဇင်ဘာ တရုတ်ပြည်မှာ ကိုဗစ်ဖြစ်တော့ SARS လိုပဲ တရုတ်ပြည်မှာပဲ ပြီးသွားမယ်ထင်တာ ၂၀၂၀ ဖေဖေါ်ဝါရီ စတိတ်မှာ စတွေ့တယ်။ ကူးစက်နှုန်းတွေ တဖြည်းဖြည်း မြင့်လာလိုက်တာ မတ်လ ၁၀ ပီအေရုံးက အကြီးဆုံးကြီး Executive Director မှာ ပေါ့စစ်တစ်တွေ့တယ် ဆိုတဲ့သတင်းကို စီအန်အန်မှာ တွေ့လိုက်တော့ တရုံးလုံး အုံ့အော်သောင်းနင်းဖြစ်။ အကြီးဆုံးကြီးက ဝေါထရိတ်စင်တာရုံးမှာ ဘုတ်ဒါရိုက်တာ အစည်အဝေးရှိရင် တဖက်ကမ်းက နယူးဂျာစီကိုယ်တို့ရုံးကို လာတယ်။ ကိုယ်တို့ဌာန အကြီးဆုံးနှစ်ယောက်က နှစ်ပတ်တခါ အကြီးဆုံးကြီးနဲ့ တွေ့ရတယ်။ အကြီးဆုံးကြီး ပေါ့စစ်တစ်ဆိုတော့ သူနဲ့တွေ့ခဲ့သူအားလုံး ကွာရန်တင်း။ ကိုယ်တို့ဌာနက တပတ်တခါ အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်ခွင့်ပြုတယ်။ ဘာတွေလုပ်တယ်ဆိုတာ ရီပို့တင် မန်နေဂျာလက်မှတ်ယူရ အလုပ်ရှုပ်လို့ ကိုယ်က ရုံးသွားရတာကြိုက်တော့ အိမ်ကနေ တခါမှအလုပ် မလုပ်ဖူးဘူး။ မတ် ၁၃ သောကြာနေ့မှာတော့ ဘယ်သူတွေ အိမ်ကနေအလုပ်လုပ် Internet capacity ကိုစစ်မယ်ဆိုပြီး အမိန့်ထုတ်လိုက်တော့ အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်ရမဲ့စာရင်းမှာ ကိုယ်ပါနေတယ်။ မတ်လ ၁၆ မှာ နယူးယောက်က ရုံး‌တွေအကုန်လုံးပိတ် မတ်လ ၁၇ မှာ နယူးဂျာဆီက ရုံး‌တွေအကုန်လုံး ပိတ်လိုက်တော့မှ ကိုယ်တို့ရုံးက ပိတ်တယ်။ ကိုယ်တို့ရုံးက နယူးရော့ခ်နဲ့ နယူးဂျာစီပြည်နယ် ပြည်နယ်နှစ်ခုလုံးအတွက် အလုပ်လုပ်ပေးတဲ့ ရုံးဆိုတော့လေ။ မတ်လ ၁၇ ရုံးလာတော့ ရထားမှာ ဘယ်သူမှမရှိဘူး အမြဲကြိတ်ကြိတ်တိုးတဲ့ Oculus လည်း လူတွေရှင်းလို့။ လာမိတာမှားပြီလား စွန့်စားရာကျနေပြီလားလို့တောင် တွေးမိတယ်။ ရုံးကလိုအပ်တာတွေယူ နောက်နေ့ကနေစပြီး အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်တာ ခုထိရုံးမဖွင့်သေးဘူး။ ရုံးပိတ်တာ ၂ လကျော်ပြီ ၃ လလောက်မှ ဖွင့်နိုင်မယ်ထင်ပါရဲ့။ သေတဲ့နှုန်းက တဖြည်းဖြည်း တက်လာလိုက်တာ တရက်ကို သေတဲ့နှုန်းက ၈၀၀-၉၀၀ နယူးယောက်တင်ပဲနော်။ တခြားပြည်နယ်တွေ မပါသေးဘူး နယူးယောက်မြို့က အဆိုးဆုံး။ သတင်းတွေမှာလည်း ကိုဗစ်သတင်းချည်းပဲ တစက်မှစိတ်ချမ်းသာစရာ မရှိဘူး။ ကိုဗစ်ကလည်း ကူးစက်နှုန်းမြန် တော်တော်ဆိုးတဲ့ဗိုင်းရပ်စ်။ ဆေးရုံတွေမှာ ကုတင်နေရာတွေမရှိ အသက်ရှူစက်တွေ အလုံအလောက်မရှိ။ နယူးယောက်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှုး အမ်းထရူးကူမိုရဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ၊ ဘေးကင်းအောင် နေထိုင်နည်း၊ ကာကွယ်ဆေး သတင်းလောက်ပဲ ကြည့်တယ်။ အလုပ်လုပ်ရာမှာ အခက်အခဲက အစည်အဝေးခန်းထဲမှာ စကားတွေ ပြိုင်တူပြောကြတာ တခုတော့ရှိတယ်။

အစားအသောက်က လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပတ်လောက်ကတည်းက တတ်နိုင်သလောက် ဝယ်ခြမ်းထားတာဆိုတော့ အဆင်ပြေတယ်။ သုံးပတ်လောက်ကြာတော့ ပစ္စည်းတွေပြတ်လာပြီ အင်တာနက်ကနေရှာတော့ Fresh Direct မှာ မရတော့ဘူး။ ဝိုင်းက အရင်ကတည်းက Fresh Go Go တရုတ်ဝက်ဆိုဒ်ကနေဝယ်တယ် ခုတော့ တလကြာမှ ရောက်မယ်တဲ့။ နယူးယောက် အော်ဂင်းနစ်ဆိုဒ်ကမှာတာ ၂ ပတ်ကြာတယ်။ နောက်တော့ InstaCart ကနေမှာတာ ချက်ခြင်းရတယ်။ စေ◌ျးကအရင်ကထက် စေ◌ျးကြီးတယ် ဆားဗစ်၊ တစ်ဖ်၊ ပို့ခတွေပေးရတယ်။ ဝယ်လို့ရနေတာကိုက ကံကောင်းလို့ စူပါမားကတ်စ်မှာ သွားဝယ်ရင် ကိုဗစ်ကူးဖို့များတယ်။ အရင်တုန်းက တလ ၃၀၀ လောက်ပဲ ကုန်ပေမဲ့ ခုတော့ ၇၀၀ လောက်ကုန်တယ်။ ပစ္စည်းတွေ ရောက်လာရင် မျက်နှာဖုံးတပ် လက်အိတ်စွပ်ပြီးကိုင်ပြီး ကိုယ့်အိတ်ထဲထည့်။ အထားခံတယ်ဆိုရင် အပြင်မှာတပတ်လောက် ပစ်ထားတယ်။ နေ့တိုင်းမနက် ငှက်စာကျွှေးတာရယ်၊ တပတ်နှစ်ခါ အမှိုက်အိမ်ရှေ့ ထွက်ပစ်တာလောက်ပဲ။ ဒါတောင် လူဖြတ်သွားရင် ကူးမလားဆိုပြီး ကြောက်သေးတယ်။ ရာသီဥတု နည်းနည်းနွေးလာပြီး နေသာတဲ့နေ့ဆိုရင် အိမ်နဲ့သုံးမိနစ်အဝေးက ပန်းခြံလေးဆီ လမ်းသွားလျှောက်ချင်ပေမဲ့ ပြန်လာရင် ဝတ်ထားတဲ့အဝတ်တွေကိုလျှော်၊ ခေါင်းလျှော်ရေချိုး ဆယ်မိနစ်လေး လမ်းလျှောက်ဖို့ကို မိနစ်၂၀ လောက် သန့်ရှင်းရေးလုပ်ရမှာနဲ့ မသွားဖြစ်တော့ဘူး။ ကိုယ်က underlying conditions ရှိတော့ ကူးရင်မလွယ်ဘူး။ ကိုယ့်မန်နေဂျာနဲ့ အသိညီမလေးတယောက် ကိုဗစ်ဖြစ်တာ အတော်ခံရတယ်။ အိပ်လိုက်စားလိုက်နဲ့ နှစ်ပေါင်တက်လာတယ် ညဖက်ဆို တော်တော်နဲ့မအိပ်ဘူး မနက် ၃ နာရီမှ အိပ်တယ် မနက် ၈ နာရီ ၄၅ ထတယ်။ အိပ်ချိန်တွေ ကမောက်ကမဖြစ်လို့ မျက်ကွင်းညို မျက်လုံးအောက်ဖက်မှာ အရေးအကြောင်းတွေ များလာတယ်။ အရင်တုန်းကဆို ည ၁၁ နာရီခွဲဆို အိပ်ချင်နေပြီ။ ခုက ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မရှိတော့ မအိပ်ချင်တာ ယောဂ ၁၅ မိနစ်လောက်ပဲ လုပ်တယ်။ ခုဆို ခြေလှမ်းတထောင်တောင် မလျှောက်ဘူး အရင်တုန်းကဆို ခြေလှမ်းတသောင်း တနာရီလမ်းလျှောက်ရတာကိုး။ ရထားစီးတဲ့အချိန် ၃ နာရီလောက် ပိုထွက်လာတော့ စာဖတ်မယ်၊ စာရေးမယ်၊ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်မယ်၊ တရားထိုင်မယ်ဆိုတာ ဘာဆိုဘာမှ မယ်မယ်ရရ မလုပ်ဖြစ်ဘူး။ ကိုယ့် mentor ဒရူးကတော့ အပတ်တိုင်း ကောင်းနိုးရာရာ ဆောင်းပါးလေးတွေ၊ လေ့လာစရာလေးတွေ ပို့ပေးတယ်။ သေသေချာချာ လုပ်ဖြစ်တာဆိုလို့ စန္ဒရားလေ့ကျင့်ဖြစ်တာပဲ ရှိတယ်။ အဲ့ဒါလည်း ဘယ်တော့ပျက်မလဲ မသိဘူး။ ကိုယ့်အိမ် ခြံပတ်ပတ်လည်ကို သံစည်းရိုး ကာထားတယ်။ တလမ်းလုံး လုံးခြင်းအိမ်၊ တွဲလျက်အိမ် town house တွေပဲဆိုတော့ တိုက်ခန်းလို လူမများဘူး။ တလတခါ အိမ်ရှေ့က မြက်တွေရှင်းပေးတယ်။

ကွာရန်တင်း ၂ လပြည့်တုန်းက ရိုက်ထားတာ…

Oculus, lower manhattan

Path train from New Jersey to New York

One month lockdown in Wuhan ဆိုတဲ့ ယူကျူဗွီဒီယိုလေး ကြည့်ရတယ်။ အစပိုင်းမှာ သတင်းအမှောင်ချတာ၊ သတိပေးတဲ့ ဒေါက်တာကို ဖမ်းဆီးတာတော့ တရုတ်တွေ မကောင်းဘူး။ ဒါပေမဲ့ အကုန်လုံးပိတ်၊ နေရာတိုင်းမှာ အပူချိန်တိုင်း၊ သွားလာခွင့် လက်မှတ်နဲ့မှသွား၊ မျက်နှာဖုံး မဖြစ်မနေတပ်ရ၊ အိမ်တိုင်းကို နေ့တိုင်း အပူချိန်တိုင်း၊ သံသယရှိတာနဲ့ စောင့်ကြည့်ရေးစင်တာပို့။ အတော့်ကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် ကိုင်တွယ်လို့ ၃ လနဲ့ ထိန်းချုပ်နိုင်တယ်။ စတိတ်မှာတော့ မျက်နှာဖုံးတပ်ဖို့ကို ခုမှတိုက်တွန်းတယ်။ အိမ်မှာနေခိုင်းတဲ့အမိန့်ကို ဆန္ဒပြတယ်တဲ့ အေးပါကွာ။ အမေရိကန်တွေ အတော်ထူးဆန်းတာပဲ။ အာရှသားတွေကတော့ ကွန်မြူနစ်၊ စစ်အစိုးရ အုပ်ချုပ်မှုအောက်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့ရတော့ အမိန့်နာခံတတ်တယ်။ အမေရိကန်တွေက အခွင့်အရေး၊ လွတ်လပ်ခွင့်ကို အရေးထားတဲ့နိုင်ငံ။ ခုထိ တချို့အမေရိကန်တွေ ကိုဗစ်ကို အလေးမထားဘူး။ အရေးထဲ သမ္မတထရန့်က ပေါက်ကရတွေပြော ငှက်ဖျားဆေး ဟိုက်ထရိုကလိုရိုကွင်းဆေးက ကိုဗစ်ပျောက်တယ်‌‌ပြောလို့ ဝယ်သောက်ကြလို့ သတင်းဌာနတွေက ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်မပါဘဲ မသောက်ရလို့ပြောရတယ်။ Clorox အရက်ပျံ၊ အစွန်းချွှတ်ဆေးက ကိုဗစ်ကိုသေနိုင်တယ်ဆိုရင် ဘာလို့လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲ မထိုးထည့်တာလဲလို့ ထရန့်ကပြောလို့ လျှောက်လုပ်ကြ။ ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးဌာန စီဒီစီနဲ့ Clorox က ခန္ဓာကိုယ်ထဲ မထိုးထည့်နဲ့နော် သေတတ်တယ်လို့ သတိပေး။ ကိုဗစ်ကြောင့် စိတ်မချမ်းသာရတဲ့အထဲ ဒင်းကတမှောင့်။ သစ်ခွပန်းလေး သေသွားပြီ။ အိမ်ပေါ်မှာ အိမ်ရှင်တွေမနေဘူး တယောက်တည်းနေတာဆိုတော့ စကားပြောဖေါ် မရှိမှာစိုးလို့ ချစ်အစ်မတွေက သူ့ဆီဖုန်းခေါ်ပြောတဲ့။ ကိုယ်လား မနက်တခါ ညတခါ အဖေ၊ အမေ၊ နှစ်ရက်ခြားတခါ မကြီးနဲ့ပြော၊ အပတ်တိုင်း ဝိုင်းနဲ့ပြော၊ နေ့တိုင်း ချစ်အစ်မတွေကို မတ်ဆေ့ပို့၊ တယောက်တည်း နေသားကျနေပြီ။ ပန်းခြံထဲမှာ လမ်းလျှောက်ချင်၊ တောင်တက်၊ ခရီးမထွက်ရတာတော့ တော်တော်ဆိုးတယ်။ ကွာရန်တင်းအချိန်မှာ အလိုချင်ဆုံးက ‌ခွေးနဲ့‌ကြောင် နတ်စုနဲ့မိုချီကို သတိရတယ်။ သူတို့သာရှိရင် အတော်ပျော်ဖို့ကောင်းမှာ မိုချီကိုချီပြီး နတ်စုမနာလိုအောင်စ၊ မိုချီ့နှုတ်ခမ်းမွှေး၊ နားရွက်ကိုဆွဲ၊ ဗိုက်ခေါက်၊ အမြီးကိုကိုင်။ ကိုယ့်ဘေးနားမှာ လာထိုင် အိပ်နေတတ်တဲ့ ဒင်းကလေးတွေကို သတိရတယ်။ တခါတလေ မိုချီက စကားတွေ လာပြောတယ် တညောင်ညောင်နဲ့ ဘာတွေပြောနေမှန်း မသိဘူး။ သူ့လေသံအတိုင်း လိုက်ညောင်ရင် ရပ်သွားရော။ အဲ့ဒီအခါ စိတ်ညစ်သွားတဲ့ မျက်နှာပေးလေးက ရယ်ရတယ်။ ညောင်ဆိုတဲ့ အသံကလည်း အမျိုးမျိုးရှိတယ် ဗိုက်ဆာရင်၊ ချွှဲနွဲ့ရင် အသံကတမျိုး။ စိတ်တိုရင် ဘုကြည့်ကြည့်တတ်တယ်။ နတ်စုလေးက အင်မတန်ချစ်တတ် ကြောက်တတ် မနာလိုတတ်တယ်။

သစ်ပင်ပန်းပင်လေးတွေရှိတဲ့ ခြံလေးလိုချင်တယ်။ ခုအိမ်က ကွန်ကရစ်ခင်းထားလို့ သစ်ပင်လေးတွေစိုက်ထားတဲ့ မြေနည်းနည်းလေးပဲ ရှိတယ်။ အိမ်ကနေရာကျဥ◌်းလို့ အလုပ်လုပ်ဖို့ စားပွဲထိုင်ခုံအကြီးကြီး မရှိဘူး။ ဝယ်လို့ရပေမဲ့ နေရာရယ်၊ ပြောင်းဖို့ရွှေ့ဖို့ရယ်နဲ့ မဝယ်တော့ဘူး။ ကိုယ့်အိမ်ကျမှပဲ ကိုယ့်စိတ်တိုင်းကျ လုပ်တော့မယ်။ မဖြစ်မနေ ချက်ပြုတ်ရလို့ လက်ရာတိုးတက်လာတယ်။ ကိုယ့်ဘာသာချက် ကိုယ့်ဘာသာစား ကိုယ့်ဘာသာကောင်းတယ် ဆိုပါတော့။ ဝိုင်းကတော့ သူ့လက်ရာတွေကို မစားနိုင်တော့ဘူး ခဏအနားယူတယ်ဆိုပြီး ဆိုင်ကမှာစားတယ်။ ဆူနမ်၊ ရာမာ၊ ဂင်္ဂါကတော့ မနက်စာ၊ နေ့လည်စာ၊ ညစာဆိုပြီး သုံးယောက်သား မီးဖိုချောင်ကနေမထွက် အပြိုင်အဆိုင် ချက်ပြုတ်ကြသတဲ့။ ဆူနမ်က သူ့အဖေကို ဟင်းချက်နည်းတွေမေးပြီး ချက်တယ်တဲ့။ ဝိုင်းနဲ့ကိုယ်ကတော့ တန်ဖိုးရှိတဲ့အချိန်တွေကို မီးဖိုချောင်ထဲမှာ မကုန်ဆုံးနိုင်ပါဘူး။ Netflix ယူပြီး ရုပ်ရှင်တွေ ကြည့်ဖြစ်တယ်။ ဆူနမ် နင်ကတော့ အရင်ကတည်းက အိမ်ကနေအလုပ်လုပ်တာဆိုတော့ နင့်အတွက် မထူးခြားဘူးနော်လို့ပြောတော့ မထူးခြားပေမဲ့ မြင်ရကြားရတဲ့ သတင်းတွေက စိတ်မချမ်းသာစရာ။ ရောဂါကလည်း ကြောက်စရာဆိုတော့ စိတ်ပူပင်နေရတယ်တဲ့။ အလုပ်ပြုတ်တဲ့သတင်း၊ ကွန်ထရပ်တာတွေကို စာချုပ်ထပ်မတိုးတဲ့ သတင်းတွေကြားရတယ်။ အလုပ်ကလေးရှိတယ်၊ ကျန်းမာတယ်၊ စားစရာရှိနေတာကိုက အတော်ကံကောင်းနေပြီ။ ဘဝကြီးဟာ မရောရာ၊ မသေချာ၊ မမြဲခြင်းတွေနဲ့ ခန့်မှန်းလို့မရ စိတ်တထင့်ထင့်နဲ့ ပူပင်နေရတဲ့ဘဝ။ အလှလည်းမပြင် အိမ်နေရင်း အဝတ်အစားနဲ့ စုတ်ပြတ်နေတာများ အိမ်ခြေမဲ့ရုပ်ကိုပေါက်လို့။ ခုတော့လည်း နေ့စဥ◌်ရုံးတက်ရတဲ့ ဘဝလေးကို လွမ်းမိပြီး ပြန်ဖွင့်ရင်တော့လား ရုံးနားက နေ့လည်ထမင်းစားပြီးချိန် လမ်းလျှောက်နေကျ အောက်မန်ဟက်တန် စကိုင်းလိုင်းကို မြင်ရတဲ့ မြစ်ကမ်းနားဘေး၊ တရုတ်တန်းကနေ ၄၂ လမ်းအထိ အရှေ့မြစ်ကမ်းဘေး၊ ဘရွတ်ကလင်း တံတားအောက်ဖက်က ပန်းခြံ၊ စင်ထရယ်ပါ့ခ်ပန်းခြံမှာ တဝကြီးလမ်းလျှောက်ပစ်မယ်။

စန်းထွန်း

ဇွန် ၁၂၊ ၂၀၂၀။