အင္တာဗ်ဴးဖိုု ့ လာကတည္းက အဲဒီရံုုးေနရာေလးကိုု သေဘာက်ေနခဲ့တာပါ။ ရံုုးက ယူအက္စ္ကယ္ပီတယ္နဲ ့ကပ္လ်က္။ ဘယ္အခ်ိန္ခ်ိန္ၾကည့္ၾကည့္ အမိုုးၿဖ ူၿဖ ူဝိုုင္းဝိုုင္းေလးနဲ ့ လွပခန္ ့ညားတဲ့ ကယ္ပီတယ္ကိုု ၿမင္တိုုင္း မၾကည့္ဘဲ ဘယ္လိုုမွမေနႏိုုင္ဘူး။ အင္တာဗ်ဴး ၿပန္လာကတည္းက အဲဒီအလုုပ္ကိုု ရခ်င္ေနတာ။ ရံုုးေနရာကိုုေရာ၊ အစိုုးရရံုုးေတြမိုု ့ ရံုုးဝတ္စံုုအၿပည့္ဝတ္ ရံုုးတက္ၾကတဲ့သူေတြကိုုေရာ ၾကိ ုုက္လိုု ့။ အလုုပ္က offer ေပးလာေတာ့ ေပ်ာ္လိုုက္တာ။
တခါတေလ ေန ့လည္စာကိုု ဝယ္လာၿပီး ယူအက္စ္ကယ္ပီတယ္ေဘးက ေရာဘတ္ ေအ တက္ဖ္ အမွတ္တရ ရုုပ္တုု၊ ေခါင္းေလာင္းရိွတဲ့ ပန္းၿခံက ခံုုေလးမွာ သြားထိုုင္စား။ လာစပ္စုုတတ္တဲ့ ရွဥ့္ကေလးေတြကိုု ၿပံ ုုးၿပ။ သူတိုု ့အခ်င္းခ်င္း ရန္ၿဖစ္ၾကတဲ့အခါ ရယ္ေမာ။ ေသာၾကာေန ့ ညေနေစာင္းေတြဆိုုရင္ ကယ္ပီတယ္ကေန ဟိုုးေအာက္ဖက္ မိုုးႏူးမတ္ေက်ာက္တိုုင္အထိ ေနရွယ္နယ္ေမာအတိုုင္း လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ကင္မရာတကားကားနဲ ့ ၿမင္သမွ်ရိုုက္။
![]()
အစိုုးရရံုုးစိုုက္ရာၿမိ ုု ့ေပမဲ့ နယူးေယာက္ၿမိ ုု ့ၾကီးလိုု လူမရႈပ္ ညစ္ပတ္မေနဘဲ ေရွးေဟာင္းလက္ရာေတြနဲ ့ သန္ ့ရွင္းလွပတယ္။ ယူအက္စ္ကယ္ပီတယ္ေဘးတဝိုုက္ စိုုက္ပ်ိဳးထားတဲ့ ပန္းပင္၊ သစ္ပင္ေတြက လွလြန္းလိုု ့ ၿဖတ္သြားတိုုင္း ဓာတ္ပံုုရိုုက္တယ္။ ကလယ္ရား ဝယ္ထားတဲ့ ေခါက္လိုု ့ရတဲ့စက္ဘီးကိုု မေန ့က ညေနရံုုးဆင္းခ်ိန္ ကယ္ပီတယ္ေနာက္ဖက္မွာ သြားစီးေသးတယ္။ စက္ဘီးကိုုေခါက္ၿပီး အိတ္ထဲထည့္ သယ္သြားလိုု ့ရတယ္။
ဒီစီမွာ မတ္ထရိုုဘိုုက္ စက္ဘီးကိုု စထြင္ခဲ့တာ ေအာင္ၿမင္လိုု ့ တၿခားၿမိ ုု ့ေတြကပါ လိုုက္လုုပ္ေနတယ္။ မတ္ထရိုုဆိုုတာ ရထားကိုု ေခၚတာပါ။ နယူးေယာက္မွာေတာ့ ဆပ္ေဝး subway လိုု ့ေခၚတယ္။ မန္ဘာဝင္ထားရင္ ဘူတာေတြမွာရိွတဲ ့ မတ္ထရိုုဘိုုက္ metro bike ေတြကိုု ယူစီးၿပီး ခရီးဆံုုးနားက ဘူတာေတြမွာ ထားခဲ့လိုု ့ရပါတယ္။ ကိုုယ္ပိုုင္စက္ဘီးဆိုုရင္ေတာ့ ရံုုးတက္၊ ရံုုးဆင္းခ်ိန္ မဟုုတ္ရင္ ရထားမွာ သယ္ယူလိုု ့ရတယ္။
ေသနတ္ပစ္မႈေတြ အမ်ားဆံုုးၿဖစ္တာ ဘယ္ႏိုုင္ငံလဲလိုု ့ေမးရင္ ယူအက္စ္လိုု ့ ေၿဖၾကလိမ့္မယ္။ ဟုုတ္တယ္ ယူအက္စ္မွာ ဘာလိုု ့ ေသနတ္ပစ္မႈေတြ အမ်ားဆံုုးၿဖစ္သလဲဆိုုရင္ ေသနတ္ကိုု အလြယ္တကူနဲ ့ ဝယ္လိုု ့ရလိုု ့နဲ ့တူတယ္။ ကိုုယ္တိုု ့တိုုင္းၿပည္မွာေတာ့ ေသနတ္ပစ္မႈဆိုုတာ မရိွသေလာက္ဘဲ။ ရိွခဲ့ရင္လည္း ေသနတ္ကိုုင္တဲ့ စစ္တပ္၊ ရဲေတြက ေသနတ္မဲ့ ၿပည္သူေတြကိုု ပစ္တာပဲ ၿဖစ္လိမ့္မယ္။ အဂၤလိပ္ေတြဆီက လြတ္လပ္ေရးရဖိုု ့ အေမရိကန္တိုုင္း လက္နက္စြဲကိုုင္ တိုုက္ပြဲဝင္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အမဲလိုုက္ဖိုု ့၊ ကိုုယ့္ကိုုကိုုယ္ ကာကြယ္ဖိုု ့ ေဆာင္တယ္။ အိမ္ပိုုင္နက္ထဲ ခိုုးဖိုု ့ၿဖစ္ၿဖစ္၊ လုုယက္ဖိုု ့ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့သူကိုု ေသနတ္နဲ ့ပစ္လိုု ့ ေသသြားရင္ ကိုုယ့္ကိုုကိုုယ္ ကာကြယ္တာၿဖစ္လိုု ့ ၿပစ္မႈမေၿမာက္ပါဘူး။ ခ်ီကာဂိုုမွာ အရက္မူးၿပီး ကိုုယ့္အိမ္ထင္ကာ ခိုုးဝင္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေကာင္ေလးတေယာက္ကိုု အိမ္ပိုုိင္ရွင္က သူခိုုးထင္ၿပီး ပစ္လိုုက္တာ ေသသြားတယ္။
![]()
မႏွစ္က ကြန္ကပ္တီနက္ၿပည္နယ္ ဆန္ဒီဟြတ္ေက်ာင္းမွာ ေသနတ္ပစ္မႈၿဖစ္လိုု ့ ၂၀ ေက်ာ္ ေသသြားတယ္။ ေရွ ့လကပဲ ဝါရွင္တန္ဒီစီ ေနဗီရပ္မွာ ေသနတ္ပစ္လိုု ့ ၆ ေယာက္ ေသၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒဏ္ရာရတယ္။ ေနဗီရပ္ဆိုုတာ လံုုၿခံ ုုေရး အေတာ္တင္းက်ပ္တဲ့ ေနရာပါ။ ပစ္တဲ့သူက အဲဒီမွာ အလုုပ္လုုပ္တဲ့တေယာက္။ Security Clearance ရိွတယ္။ အစိုုးရအလုုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Security Clearance လိုုပါတယ္။ Security Clearance က အဆင္ဆင့္ ရိွပါတယ္။ အနိမ့္ဆံုုးက Public Trust ။ ရံုုးမွာ ကိုုယ္ကလြဲရင္ အားလံုုးက Public Trust Clearance ရိွပါတယ္။ Public Trust Clearance ရဖိုု ့ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံသားၿဖစ္ၿပီး FBI က မိသားစုု၊ သူငယ္ခ်င္း၊ လုုပ္ေဖာ္ကိုုင္ဖက္၊ အိမ္နီးနားခ်င္း၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း၊ ေက်ာင္းေနဖက္ အကုုန္စစ္ေမးၿပီး ယံုုၾကည္မွ ေပးတာပါ။
ကန္တက္ကီရံုုးက စီနီယာဝီလီယမ္ဂရင္းက အိုုင္အိုုဝါၿပည္နယ္ စီဒါးရပ္ပစ္ၿမိ ုု ့က ေလတပ္အတြက္ေဆာ့ဝဲေတြ ေရးတဲ့ကုုမၺဏီမွာ လုုပ္ခဲ့တာမိုု ့ Security Clearance ရိွပါတယ္။ တြမ္ဆိုု ဒံုုးပ်ံကုုမၺဏီမွာ လုုပ္ခဲ့ေတာ့ Top Secret Clearance ရိွတယ္။ အဲဒီ clearance က နည္းနည္းပိုုခက္တယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ေနရာ ဘယ္သူနဲ ့ေတြ ့တယ္ဆိုုတာကအစ မွတ္တမ္းတင္ရတယ္။ ေနဗီရပ္မွာေသနတ္ပစ္တဲ့သူက လြန္ခဲ့တဲ့သံုုးလေလာက္က သူ ့ေနာက္ကိုု လူေတြလိုုက္ေနတယ္ထင္ၿပီး ရဲေခၚဖူးတယ္။ သူ ့ကိုု လုုပ္ၾကံတဲ့သူေတြ ရိွတယ္ဆိုုၿပီး အိပ္မေပ်ာ္လိုု ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆရာဝန္နဲ ့ ၿပေနတာပါ။ အေမရိကန္ၿပည္သူေတြရဲ ့ အီးေမးလ္အဆက္အသြယ္ေတြကိုု အစိုုးရက လွ်ိဳ ့ဝွက္သိမ္းတယ္လိုု ့ ဖြင့္ခ်ၿပီး ရုုရွမွာ ခိုုလံႈခြင့္ေတာင္းတဲ့ စႏိုုဒင္ဝိႈက္နဲ ့ ေနဗီရပ္ေသနတ္ပစ္သမားကိုု security clearance ထုုတ္ေပးတဲ့ကုုမၺဏီက တခုုတည္းၿဖစ္ေနေတာ့ အဲဒီကုုမၺဏီရဲ ့ security clearance ထုုတ္ေပးတဲ့ standard ကိုု ေမးခြန္းထုုတ္ေနၾကတယ္။
ဒီေန ့ ေန ့လည္ ၃ နာရီေလာက္မွာ ရဲကားသံတဝီဝီ ၾကားေနေတာ့ ကလဲရားကိုုေတာင္ ေၿပာေနေသးတယ္ ဒီစီကိုုမၾကိ ုုက္တာ အဲဒီရဲကားတဝီဝီၿမည္သံလိုု ့ ေၿပာေနေသးတယ္။ တဝီဝီက ဆက္ေနေတာ့ ဘယ္မ်ားၿဖစ္ေနပါလိမ့္လိုု ့ စီအန္အန္၊ ေအဘီစီ၊ ရာဟူးကိုု ဖြင့္လိုုက္ေတာ့....လား...လား...
ဘုုရားေရ...ဘရိတ္ကင္းနယူးစ္...ေကပီတယ္ေဟးလ္မွာ ေသနတ္ပစ္လိုု ့....'Shelter in place' order & stay away from windows at all Senate buildings..
![]()
ဒါေၾကာင့္ ရဲကားေတြ တဝီဝီ ၿမည္ေနတာကိုုး..ေနဗီရပ္က ၀.၃ မိုုင္ ကယ္ပီတယ္ေဟးလ္က ၀.၁ မိုုင္ ေဘးမွာ။ ၿပတင္းေပါက္ကေန ၾကည့္လိုုက္ေတာ့ ရဲကားေတြ တင္းက်မ္းၿပည့္၊ လူနာတင္ယာဥ္သံ ၾကားေတာ့ လူေတြထိခိုုက္မူေတာ့ ရိွမယ္ထင္တယ္။ သတင္းေတြက မေသခ်ာမေရရာေသး။ ၅ နာရီ ရုုံးေစာဆင္းေတာ့ ပင္စယ္ေဗးနီးယားလမ္းမၾကီး ပိတ္ထားၿပီး ကယ္ပီတယ္နား ဘယ္သူမွ အဝင္မခံေတာ့ဘူး။ တိုုက္ရိုုက္အသံလြင့္တဲ့သူေတြ၊ သတင္းသမားေတြ၊ ကိုုယ့္လိုု စပ္စုဓာတ္ပံုုရိုုက္ၾကသူေတြ အံုုေနတာေပါ့။
ယူအက္စ္အစိုုးရရဲ ့ Fiscal year က ေအာက္တိုုဘာ ၁ ရက္မွာ စတင္ပါတယ္။ သမၼတ အိုုဘားမားရဲ ့ အိုုဘားမားကဲ Obamacare လိုု ့ေခၚတဲ့ လူတိုုင္းက်န္းမားေရးအာမခံရိွၿပီး ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ ့ ေဆးကုုႏိုုင္တဲ့ ဥပေဒကိုု ဒီမိုုကရက္ေတြၾကီးစိုုးတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ၿပ ုုၿပီး ရီပါပလီကန္ေတြၾကီးစိုုးတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္က အိုုဘာမားကဲေၾကာင့္ လူေတြအခြန္အတုုပ္ ပိုုေဆာင္ရတယ္ စီးပြားေရးထိခုုိက္တယ္ဆိုုၿပီး ပယ္ခ်ပါတယ္။ အေၾကြးထပ္တိုုးယူၿပီး အစိုုးရဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖိုု ့ကိုု ရီပါပလင္ကန္နဲ ့ ဒီမိုုကရက္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန ့ ညသန္းေခါင္တိုုင္ေအာင္ ညိွလိုု ့မရတာနဲ ့ အစိုုးရပိတ္ federal government shutdown ပါတယ္။
အေရးမၾကီးတဲ့ အစိုုးရလုုပ္ငန္းေတြ ရပ္လိုုက္တာမိုု ့ ေသာင္းခ်ီေနတဲ့ဖက္ဒရယ္ အစိုုးရဝန္ထမ္းေတြဟာ လစာမရပါဘူး။ ဖယ္ဒရယ္အစိုးရရဲ ့ National Institute of Health (NIH) မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ရာမားနဲ ့ အမ္းထရူး ရံုးမတက္ရသလို လစာလည္း မရဘူး။ ၿပတိုု္က္ေတြ၊ ပန္းၿခံေတြ ပိတ္လိုုက္သလိုု ေလဆိပ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရးစစ္ေဆးသူ အေရအတြက္ နည္းသြားတာမိုု ့ အၾကာၾကီးတန္းစီ ေစာင့္ရတာမ်ိဳး၊ အရင္က ရဲကား၃စီးရိွတဲ့ ကယ္ပီတယ္လံုုၿခံ ုုေရးဂိတ္မွာ ရဲကားတစီးသာ ရိွတာမ်ိဳး၊ ပတ္စ္ပိုု ့၊ ဗီဇာေလွ်ာက္ရင္ ပံုုမွန္ထက္ ၾကန္ ့ၾကာတာမ်ိဳး၊ အစိုုးရရံုုးေတြကိုု ဖုုန္းေခၚ၊ အီးေမးလ္ပိုု ့ရင္ ေၿဖၾကားမဲ့သူ မရိွတာမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ပန္းၿခံထဲမွာ ကမ့္ပင္း၊ ေတာင္တက္ေနသူေတြ ၄၈ နာရီအတြင္း ထြက္ခြာရပါတယ္။ ပန္းၿခံေတြ၊ မန္မိုုရီယမ္ေတြမွာ က်င္းပမဲ့မဂၤလာပြဲေတြကိုု ရက္အကန္ ့အသက္မရိွ ေရႊ ့ဆိုုင္းရပါတယ္။
![]()
ရွပ္ေဒါင္းေၾကာင့္ ကယ္ပီတယ္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ သေဘာတူညီမႈရဖိုု ့ အသည္းအသန္ ၿငင္းခံုုေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ သတင္းထူးသတင္းဦးေတြ တင္ဆက္ႏိုုင္ဖိုု ့သတင္းေထာက္ေတြလည္း ကယ္ပီတယ္နားမွာ ပလူပ်ံေနၾကတယ္။ Debt ceiling limit လို ့ေခၚတဲ့ ေၾကြးၿမီထပ္ယူကာ အစိုးရကို လည္ပတ္ေစဖို ့ ေၾကြးၿမီပမာဏ ဘယ္ေလာက္ထပ္ယူမယ္ဆိုတာ ေအာက္တိုဘာ ၁၇ မတိုင္မွီ ဆံုးၿဖတ္ရပါမယ္။ အဲဒီေန ့အထိ ေၾကြးၿမီထပ္ယူမလား၊ ရွပ္ေဒါင္းမလား ေရရာတိက်တဲ့အေၿဖတခု ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ရက္ေန ့မွ မရရင္ ယူအက္စ္ေတာ့ ဘစ္ဒရာဘယ္ big trouble ပါတဲ့။ ဒီကေန ့ေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြ ဘရိက္ကင္းနယူးစ္ တင္ဆက္ၾကပါတယ္။ အစိုးရရွပ္ေဒါင္း shutdown အတြက္ေတာ့ မဟုုတ္ဘူး ကယ္ပီတယ္ကို ေလာ့ဒါင္း lockdown လိုက္တဲ့အေၾကာင္း။
ေန ့လည္ ၂ နာရီခြဲေလာက္မွာ အိမ္ၿဖ ူေတာ္နားမွာ အင္ဖစ္နတီအနက္ေရာင္ဆီဒင္ကားက လံုုၿခံ ုုေရးအတားဆီးကိုု ၿဖတ္ေက်ာ္ဖိုု ့ၾကိ ုုးစားလိုု ့ ရဲကားေတြ ပိတ္ဝိုုင္းၿပီး ရဲ ၇ ေယာက္က ထြက္ခဲ့ဖိုု ့ အမိန္ ့ေပးတာ ေမာင္းေၿပးလိုု ့ ပစ္။ ဒီစီရဲ ့ အထင္ကရလမ္းမၾကီးၿဖစ္တဲ့ ပင္စင္ေဗးနီးယားလမ္းမၾကီးကေန ၈၅ မိုုင္နဲ ့ ( ၿမိ ုု ့ထဲမွာ ၂၅ မိုုင္ပဲ ေမာင္းခြင့္ရိွပါတယ္) မီးနီၿဖတ္ ကယ္ပီတယ္နားက အဝိုုင္းထိ ေမာင္းေၿပးတာ ရဲကားေတြလိုုက္။ ရဲေတြပစ္လိုု ့ သံသယရိွသူ အမ်ိဳးသမီး ေသသြားပါတယ္။ ကားထဲက ၁ ႏွစ္အရြယ္ကေလးကေတာ့ ဘာမွမၿဖစ္ဘူး။ ရဲေတြ ထိခိုုက္မိ၊ ရဲကားေတြ ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ သံသယရိွသူအမ်ိဳးသမီးမွာ လက္နက္မရိွပါဘူး။ သူက ကြန္ကပ္တီနပ္ၿပည္နယ္မွာ ေနထိုုင္ၿပီး စိတ္က်န္းမာေရးခ်ိဳ ့တဲ့ေနသူလိုု ့ ဆိုုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အိမ္ၿဖ ူေတာ္လံုုၿခံ ုုေရးအတားအဆီးကိုု ေက်ာ္ၿဖတ္ဖိုု ့ ၾကိ ုုးစားလဲဆိုုတာကိုုေတာ့ လူတိုုင္းသိခ်င္ေနၾကပါတယ္။
သမၼတေနတဲ့ အိမ္ၿဖ ူေတာ္နဲ ့ ဆီးနိတ္ Senate ၊ ေဟာက္စ္ House ၊ ကယ္ပီတယ္ဆိုုတာ ယူအက္စ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရး အတင္းက်ပ္ဆံုုး၊ ကမၻာေပၚမွာ ရဲအေစာင့္အမ်ားဆံုုး ေနရာေတြလိုု ့ ဆိုုရမယ္။ အိမ္ၿဖ ူေတာ္ရဲ ့ မွန္တံခါးေတြက က်ည္ကာမွန္ေတြၿဖစ္ၿပီး ကယ္ပီတယ္အနီးအနားတဝိုုက္ကိုု ဗင္ကားေတြ ဝင္ခြင့္မရိွပါဘူး။ အစိမ္းေရာင္ဝတ္လံုုၿခံ ုုေရးအေစာင့္ေတြက ကားေတြကိုု ေစာင့္ၾကည့္ေနတတ္ပါတယ္။ ကယ္ပီတယ္အမိုုးေပၚမွာ လက္နက္ကိုုင္အေစာင့္ အၿမဲရိွတယ္။ စစ္သားေတြ ကင္းလွည့္ေနတဲ့၊ လံုုၿခံ ုုေရးတင္းက်ပ္တဲ့ ေနဗီရပ္၊ ယူအက္စ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရး အတင္းက်ပ္ဆံုုးေနရာေတြလိုု ့ဆိုုရမဲ့ အိမ္ၿဖ ူေတာ္၊ ကယ္ပီတယ္လိုု ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ ေသနတ္ပစ္မႈေတြ ၿဖစ္ပြားေတာ့ ေမးခြန္းတစ္ခုု ေခါင္းထဲေရာက္လာတယ္။
ယူအက္စ္မွာ ဘယ္ေနရာက လံုုၿခံ ုုစိတ္ခ်ရဆံုုးပါလဲ...
ေဖ့ဘြတ္က စေတးတပ္ေတြ ့လိုု ့ စိတ္ပူသတင္းေမးၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ အားလံုုးကိုု ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ စန္းထြန္းတေယာက္ ေဘးရန္ကင္းလို ့ ဒီပို ့စ္ေလး ေရးႏိုင္ေၾကာင္းဗ်ား။ ကယ္ပီတယ္ဖက္ကိုု ေၿခဦးလွည့္ဖိုု ့ကေတာ့...
စန္းထြန္း
ေအာက္တိုုဘာ ၄၊ ၂၀၁၃။
တခါတေလ ေန ့လည္စာကိုု ဝယ္လာၿပီး ယူအက္စ္ကယ္ပီတယ္ေဘးက ေရာဘတ္ ေအ တက္ဖ္ အမွတ္တရ ရုုပ္တုု၊ ေခါင္းေလာင္းရိွတဲ့ ပန္းၿခံက ခံုုေလးမွာ သြားထိုုင္စား။ လာစပ္စုုတတ္တဲ့ ရွဥ့္ကေလးေတြကိုု ၿပံ ုုးၿပ။ သူတိုု ့အခ်င္းခ်င္း ရန္ၿဖစ္ၾကတဲ့အခါ ရယ္ေမာ။ ေသာၾကာေန ့ ညေနေစာင္းေတြဆိုုရင္ ကယ္ပီတယ္ကေန ဟိုုးေအာက္ဖက္ မိုုးႏူးမတ္ေက်ာက္တိုုင္အထိ ေနရွယ္နယ္ေမာအတိုုင္း လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ကင္မရာတကားကားနဲ ့ ၿမင္သမွ်ရိုုက္။
အစိုုးရရံုုးစိုုက္ရာၿမိ ုု ့ေပမဲ့ နယူးေယာက္ၿမိ ုု ့ၾကီးလိုု လူမရႈပ္ ညစ္ပတ္မေနဘဲ ေရွးေဟာင္းလက္ရာေတြနဲ ့ သန္ ့ရွင္းလွပတယ္။ ယူအက္စ္ကယ္ပီတယ္ေဘးတဝိုုက္ စိုုက္ပ်ိဳးထားတဲ့ ပန္းပင္၊ သစ္ပင္ေတြက လွလြန္းလိုု ့ ၿဖတ္သြားတိုုင္း ဓာတ္ပံုုရိုုက္တယ္။ ကလယ္ရား ဝယ္ထားတဲ့ ေခါက္လိုု ့ရတဲ့စက္ဘီးကိုု မေန ့က ညေနရံုုးဆင္းခ်ိန္ ကယ္ပီတယ္ေနာက္ဖက္မွာ သြားစီးေသးတယ္။ စက္ဘီးကိုုေခါက္ၿပီး အိတ္ထဲထည့္ သယ္သြားလိုု ့ရတယ္။
ဒီစီမွာ မတ္ထရိုုဘိုုက္ စက္ဘီးကိုု စထြင္ခဲ့တာ ေအာင္ၿမင္လိုု ့ တၿခားၿမိ ုု ့ေတြကပါ လိုုက္လုုပ္ေနတယ္။ မတ္ထရိုုဆိုုတာ ရထားကိုု ေခၚတာပါ။ နယူးေယာက္မွာေတာ့ ဆပ္ေဝး subway လိုု ့ေခၚတယ္။ မန္ဘာဝင္ထားရင္ ဘူတာေတြမွာရိွတဲ ့ မတ္ထရိုုဘိုုက္ metro bike ေတြကိုု ယူစီးၿပီး ခရီးဆံုုးနားက ဘူတာေတြမွာ ထားခဲ့လိုု ့ရပါတယ္။ ကိုုယ္ပိုုင္စက္ဘီးဆိုုရင္ေတာ့ ရံုုးတက္၊ ရံုုးဆင္းခ်ိန္ မဟုုတ္ရင္ ရထားမွာ သယ္ယူလိုု ့ရတယ္။
ေသနတ္ပစ္မႈေတြ အမ်ားဆံုုးၿဖစ္တာ ဘယ္ႏိုုင္ငံလဲလိုု ့ေမးရင္ ယူအက္စ္လိုု ့ ေၿဖၾကလိမ့္မယ္။ ဟုုတ္တယ္ ယူအက္စ္မွာ ဘာလိုု ့ ေသနတ္ပစ္မႈေတြ အမ်ားဆံုုးၿဖစ္သလဲဆိုုရင္ ေသနတ္ကိုု အလြယ္တကူနဲ ့ ဝယ္လိုု ့ရလိုု ့နဲ ့တူတယ္။ ကိုုယ္တိုု ့တိုုင္းၿပည္မွာေတာ့ ေသနတ္ပစ္မႈဆိုုတာ မရိွသေလာက္ဘဲ။ ရိွခဲ့ရင္လည္း ေသနတ္ကိုုင္တဲ့ စစ္တပ္၊ ရဲေတြက ေသနတ္မဲ့ ၿပည္သူေတြကိုု ပစ္တာပဲ ၿဖစ္လိမ့္မယ္။ အဂၤလိပ္ေတြဆီက လြတ္လပ္ေရးရဖိုု ့ အေမရိကန္တိုုင္း လက္နက္စြဲကိုုင္ တိုုက္ပြဲဝင္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ အမဲလိုုက္ဖိုု ့၊ ကိုုယ့္ကိုုကိုုယ္ ကာကြယ္ဖိုု ့ ေဆာင္တယ္။ အိမ္ပိုုင္နက္ထဲ ခိုုးဖိုု ့ၿဖစ္ၿဖစ္၊ လုုယက္ဖိုု ့ပဲၿဖစ္ၿဖစ္ ဝင္ေရာက္လာတဲ့သူကိုု ေသနတ္နဲ ့ပစ္လိုု ့ ေသသြားရင္ ကိုုယ့္ကိုုကိုုယ္ ကာကြယ္တာၿဖစ္လိုု ့ ၿပစ္မႈမေၿမာက္ပါဘူး။ ခ်ီကာဂိုုမွာ အရက္မူးၿပီး ကိုုယ့္အိမ္ထင္ကာ ခိုုးဝင္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေကာင္ေလးတေယာက္ကိုု အိမ္ပိုုိင္ရွင္က သူခိုုးထင္ၿပီး ပစ္လိုုက္တာ ေသသြားတယ္။
မႏွစ္က ကြန္ကပ္တီနက္ၿပည္နယ္ ဆန္ဒီဟြတ္ေက်ာင္းမွာ ေသနတ္ပစ္မႈၿဖစ္လိုု ့ ၂၀ ေက်ာ္ ေသသြားတယ္။ ေရွ ့လကပဲ ဝါရွင္တန္ဒီစီ ေနဗီရပ္မွာ ေသနတ္ပစ္လိုု ့ ၆ ေယာက္ ေသၿပီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဒဏ္ရာရတယ္။ ေနဗီရပ္ဆိုုတာ လံုုၿခံ ုုေရး အေတာ္တင္းက်ပ္တဲ့ ေနရာပါ။ ပစ္တဲ့သူက အဲဒီမွာ အလုုပ္လုုပ္တဲ့တေယာက္။ Security Clearance ရိွတယ္။ အစိုုးရအလုုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက Security Clearance လိုုပါတယ္။ Security Clearance က အဆင္ဆင့္ ရိွပါတယ္။ အနိမ့္ဆံုုးက Public Trust ။ ရံုုးမွာ ကိုုယ္ကလြဲရင္ အားလံုုးက Public Trust Clearance ရိွပါတယ္။ Public Trust Clearance ရဖိုု ့ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံသားၿဖစ္ၿပီး FBI က မိသားစုု၊ သူငယ္ခ်င္း၊ လုုပ္ေဖာ္ကိုုင္ဖက္၊ အိမ္နီးနားခ်င္း၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း၊ ေက်ာင္းေနဖက္ အကုုန္စစ္ေမးၿပီး ယံုုၾကည္မွ ေပးတာပါ။
ကန္တက္ကီရံုုးက စီနီယာဝီလီယမ္ဂရင္းက အိုုင္အိုုဝါၿပည္နယ္ စီဒါးရပ္ပစ္ၿမိ ုု ့က ေလတပ္အတြက္ေဆာ့ဝဲေတြ ေရးတဲ့ကုုမၺဏီမွာ လုုပ္ခဲ့တာမိုု ့ Security Clearance ရိွပါတယ္။ တြမ္ဆိုု ဒံုုးပ်ံကုုမၺဏီမွာ လုုပ္ခဲ့ေတာ့ Top Secret Clearance ရိွတယ္။ အဲဒီ clearance က နည္းနည္းပိုုခက္တယ္။ ဘယ္အခ်ိန္ ဘယ္ေနရာ ဘယ္သူနဲ ့ေတြ ့တယ္ဆိုုတာကအစ မွတ္တမ္းတင္ရတယ္။ ေနဗီရပ္မွာေသနတ္ပစ္တဲ့သူက လြန္ခဲ့တဲ့သံုုးလေလာက္က သူ ့ေနာက္ကိုု လူေတြလိုုက္ေနတယ္ထင္ၿပီး ရဲေခၚဖူးတယ္။ သူ ့ကိုု လုုပ္ၾကံတဲ့သူေတြ ရိွတယ္ဆိုုၿပီး အိပ္မေပ်ာ္လိုု ့ စိတ္က်န္းမာေရးဆရာဝန္နဲ ့ ၿပေနတာပါ။ အေမရိကန္ၿပည္သူေတြရဲ ့ အီးေမးလ္အဆက္အသြယ္ေတြကိုု အစိုုးရက လွ်ိဳ ့ဝွက္သိမ္းတယ္လိုု ့ ဖြင့္ခ်ၿပီး ရုုရွမွာ ခိုုလံႈခြင့္ေတာင္းတဲ့ စႏိုုဒင္ဝိႈက္နဲ ့ ေနဗီရပ္ေသနတ္ပစ္သမားကိုု security clearance ထုုတ္ေပးတဲ့ကုုမၺဏီက တခုုတည္းၿဖစ္ေနေတာ့ အဲဒီကုုမၺဏီရဲ ့ security clearance ထုုတ္ေပးတဲ့ standard ကိုု ေမးခြန္းထုုတ္ေနၾကတယ္။
ဒီေန ့ ေန ့လည္ ၃ နာရီေလာက္မွာ ရဲကားသံတဝီဝီ ၾကားေနေတာ့ ကလဲရားကိုုေတာင္ ေၿပာေနေသးတယ္ ဒီစီကိုုမၾကိ ုုက္တာ အဲဒီရဲကားတဝီဝီၿမည္သံလိုု ့ ေၿပာေနေသးတယ္။ တဝီဝီက ဆက္ေနေတာ့ ဘယ္မ်ားၿဖစ္ေနပါလိမ့္လိုု ့ စီအန္အန္၊ ေအဘီစီ၊ ရာဟူးကိုု ဖြင့္လိုုက္ေတာ့....လား...လား...
ဘုုရားေရ...ဘရိတ္ကင္းနယူးစ္...ေကပီတယ္ေဟးလ္မွာ ေသနတ္ပစ္လိုု ့....'Shelter in place' order & stay away from windows at all Senate buildings..
ဒါေၾကာင့္ ရဲကားေတြ တဝီဝီ ၿမည္ေနတာကိုုး..ေနဗီရပ္က ၀.၃ မိုုင္ ကယ္ပီတယ္ေဟးလ္က ၀.၁ မိုုင္ ေဘးမွာ။ ၿပတင္းေပါက္ကေန ၾကည့္လိုုက္ေတာ့ ရဲကားေတြ တင္းက်မ္းၿပည့္၊ လူနာတင္ယာဥ္သံ ၾကားေတာ့ လူေတြထိခိုုက္မူေတာ့ ရိွမယ္ထင္တယ္။ သတင္းေတြက မေသခ်ာမေရရာေသး။ ၅ နာရီ ရုုံးေစာဆင္းေတာ့ ပင္စယ္ေဗးနီးယားလမ္းမၾကီး ပိတ္ထားၿပီး ကယ္ပီတယ္နား ဘယ္သူမွ အဝင္မခံေတာ့ဘူး။ တိုုက္ရိုုက္အသံလြင့္တဲ့သူေတြ၊ သတင္းသမားေတြ၊ ကိုုယ့္လိုု စပ္စုဓာတ္ပံုုရိုုက္ၾကသူေတြ အံုုေနတာေပါ့။
ယူအက္စ္အစိုုးရရဲ ့ Fiscal year က ေအာက္တိုုဘာ ၁ ရက္မွာ စတင္ပါတယ္။ သမၼတ အိုုဘားမားရဲ ့ အိုုဘားမားကဲ Obamacare လိုု ့ေခၚတဲ့ လူတိုုင္းက်န္းမားေရးအာမခံရိွၿပီး ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ ့ ေဆးကုုႏိုုင္တဲ့ ဥပေဒကိုု ဒီမိုုကရက္ေတြၾကီးစိုုးတဲ့ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ၿပ ုုၿပီး ရီပါပလီကန္ေတြၾကီးစိုုးတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္က အိုုဘာမားကဲေၾကာင့္ လူေတြအခြန္အတုုပ္ ပိုုေဆာင္ရတယ္ စီးပြားေရးထိခုုိက္တယ္ဆိုုၿပီး ပယ္ခ်ပါတယ္။ အေၾကြးထပ္တိုုးယူၿပီး အစိုုးရဘတ္ဂ်က္ခ်ေပးဖိုု ့ကိုု ရီပါပလင္ကန္နဲ ့ ဒီမိုုကရက္ စက္တင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန ့ ညသန္းေခါင္တိုုင္ေအာင္ ညိွလိုု ့မရတာနဲ ့ အစိုုးရပိတ္ federal government shutdown ပါတယ္။
အေရးမၾကီးတဲ့ အစိုုးရလုုပ္ငန္းေတြ ရပ္လိုုက္တာမိုု ့ ေသာင္းခ်ီေနတဲ့ဖက္ဒရယ္ အစိုုးရဝန္ထမ္းေတြဟာ လစာမရပါဘူး။ ဖယ္ဒရယ္အစိုးရရဲ ့ National Institute of Health (NIH) မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ ရာမားနဲ ့ အမ္းထရူး ရံုးမတက္ရသလို လစာလည္း မရဘူး။ ၿပတိုု္က္ေတြ၊ ပန္းၿခံေတြ ပိတ္လိုုက္သလိုု ေလဆိပ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရးစစ္ေဆးသူ အေရအတြက္ နည္းသြားတာမိုု ့ အၾကာၾကီးတန္းစီ ေစာင့္ရတာမ်ိဳး၊ အရင္က ရဲကား၃စီးရိွတဲ့ ကယ္ပီတယ္လံုုၿခံ ုုေရးဂိတ္မွာ ရဲကားတစီးသာ ရိွတာမ်ိဳး၊ ပတ္စ္ပိုု ့၊ ဗီဇာေလွ်ာက္ရင္ ပံုုမွန္ထက္ ၾကန္ ့ၾကာတာမ်ိဳး၊ အစိုုးရရံုုးေတြကိုု ဖုုန္းေခၚ၊ အီးေမးလ္ပိုု ့ရင္ ေၿဖၾကားမဲ့သူ မရိွတာမ်ိဳးေတြ ၿဖစ္ပါတယ္။ ပန္းၿခံထဲမွာ ကမ့္ပင္း၊ ေတာင္တက္ေနသူေတြ ၄၈ နာရီအတြင္း ထြက္ခြာရပါတယ္။ ပန္းၿခံေတြ၊ မန္မိုုရီယမ္ေတြမွာ က်င္းပမဲ့မဂၤလာပြဲေတြကိုု ရက္အကန္ ့အသက္မရိွ ေရႊ ့ဆိုုင္းရပါတယ္။
ရွပ္ေဒါင္းေၾကာင့္ ကယ္ပီတယ္မွာ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ သေဘာတူညီမႈရဖိုု ့ အသည္းအသန္ ၿငင္းခံုုေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ သတင္းထူးသတင္းဦးေတြ တင္ဆက္ႏိုုင္ဖိုု ့သတင္းေထာက္ေတြလည္း ကယ္ပီတယ္နားမွာ ပလူပ်ံေနၾကတယ္။ Debt ceiling limit လို ့ေခၚတဲ့ ေၾကြးၿမီထပ္ယူကာ အစိုးရကို လည္ပတ္ေစဖို ့ ေၾကြးၿမီပမာဏ ဘယ္ေလာက္ထပ္ယူမယ္ဆိုတာ ေအာက္တိုဘာ ၁၇ မတိုင္မွီ ဆံုးၿဖတ္ရပါမယ္။ အဲဒီေန ့အထိ ေၾကြးၿမီထပ္ယူမလား၊ ရွပ္ေဒါင္းမလား ေရရာတိက်တဲ့အေၿဖတခု ေအာက္တိုဘာ ၁၇ ရက္ေန ့မွ မရရင္ ယူအက္စ္ေတာ့ ဘစ္ဒရာဘယ္ big trouble ပါတဲ့။ ဒီကေန ့ေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြ ဘရိက္ကင္းနယူးစ္ တင္ဆက္ၾကပါတယ္။ အစိုးရရွပ္ေဒါင္း shutdown အတြက္ေတာ့ မဟုုတ္ဘူး ကယ္ပီတယ္ကို ေလာ့ဒါင္း lockdown လိုက္တဲ့အေၾကာင္း။
ေန ့လည္ ၂ နာရီခြဲေလာက္မွာ အိမ္ၿဖ ူေတာ္နားမွာ အင္ဖစ္နတီအနက္ေရာင္ဆီဒင္ကားက လံုုၿခံ ုုေရးအတားဆီးကိုု ၿဖတ္ေက်ာ္ဖိုု ့ၾကိ ုုးစားလိုု ့ ရဲကားေတြ ပိတ္ဝိုုင္းၿပီး ရဲ ၇ ေယာက္က ထြက္ခဲ့ဖိုု ့ အမိန္ ့ေပးတာ ေမာင္းေၿပးလိုု ့ ပစ္။ ဒီစီရဲ ့ အထင္ကရလမ္းမၾကီးၿဖစ္တဲ့ ပင္စင္ေဗးနီးယားလမ္းမၾကီးကေန ၈၅ မိုုင္နဲ ့ ( ၿမိ ုု ့ထဲမွာ ၂၅ မိုုင္ပဲ ေမာင္းခြင့္ရိွပါတယ္) မီးနီၿဖတ္ ကယ္ပီတယ္နားက အဝိုုင္းထိ ေမာင္းေၿပးတာ ရဲကားေတြလိုုက္။ ရဲေတြပစ္လိုု ့ သံသယရိွသူ အမ်ိဳးသမီး ေသသြားပါတယ္။ ကားထဲက ၁ ႏွစ္အရြယ္ကေလးကေတာ့ ဘာမွမၿဖစ္ဘူး။ ရဲေတြ ထိခိုုက္မိ၊ ရဲကားေတြ ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ သံသယရိွသူအမ်ိဳးသမီးမွာ လက္နက္မရိွပါဘူး။ သူက ကြန္ကပ္တီနပ္ၿပည္နယ္မွာ ေနထိုုင္ၿပီး စိတ္က်န္းမာေရးခ်ိဳ ့တဲ့ေနသူလိုု ့ ဆိုုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အိမ္ၿဖ ူေတာ္လံုုၿခံ ုုေရးအတားအဆီးကိုု ေက်ာ္ၿဖတ္ဖိုု ့ ၾကိ ုုးစားလဲဆိုုတာကိုုေတာ့ လူတိုုင္းသိခ်င္ေနၾကပါတယ္။
သမၼတေနတဲ့ အိမ္ၿဖ ူေတာ္နဲ ့ ဆီးနိတ္ Senate ၊ ေဟာက္စ္ House ၊ ကယ္ပီတယ္ဆိုုတာ ယူအက္စ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရး အတင္းက်ပ္ဆံုုး၊ ကမၻာေပၚမွာ ရဲအေစာင့္အမ်ားဆံုုး ေနရာေတြလိုု ့ ဆိုုရမယ္။ အိမ္ၿဖ ူေတာ္ရဲ ့ မွန္တံခါးေတြက က်ည္ကာမွန္ေတြၿဖစ္ၿပီး ကယ္ပီတယ္အနီးအနားတဝိုုက္ကိုု ဗင္ကားေတြ ဝင္ခြင့္မရိွပါဘူး။ အစိမ္းေရာင္ဝတ္လံုုၿခံ ုုေရးအေစာင့္ေတြက ကားေတြကိုု ေစာင့္ၾကည့္ေနတတ္ပါတယ္။ ကယ္ပီတယ္အမိုုးေပၚမွာ လက္နက္ကိုုင္အေစာင့္ အၿမဲရိွတယ္။ စစ္သားေတြ ကင္းလွည့္ေနတဲ့၊ လံုုၿခံ ုုေရးတင္းက်ပ္တဲ့ ေနဗီရပ္၊ ယူအက္စ္မွာ လံုုၿခံ ုုေရး အတင္းက်ပ္ဆံုုးေနရာေတြလိုု ့ဆိုုရမဲ့ အိမ္ၿဖ ူေတာ္၊ ကယ္ပီတယ္လိုု ေနရာမ်ိဳးေတြမွာ ေသနတ္ပစ္မႈေတြ ၿဖစ္ပြားေတာ့ ေမးခြန္းတစ္ခုု ေခါင္းထဲေရာက္လာတယ္။
ယူအက္စ္မွာ ဘယ္ေနရာက လံုုၿခံ ုုစိတ္ခ်ရဆံုုးပါလဲ...
ေဖ့ဘြတ္က စေတးတပ္ေတြ ့လိုု ့ စိတ္ပူသတင္းေမးၾကတဲ့ မိတ္ေဆြေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြ အားလံုုးကိုု ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ စန္းထြန္းတေယာက္ ေဘးရန္ကင္းလို ့ ဒီပို ့စ္ေလး ေရးႏိုင္ေၾကာင္းဗ်ား။ ကယ္ပီတယ္ဖက္ကိုု ေၿခဦးလွည့္ဖိုု ့ကေတာ့...
စန္းထြန္း
ေအာက္တိုုဘာ ၄၊ ၂၀၁၃။