ပိတ္ရက္ေတြဆိုု လမ္းေလွ်ာက္အဖြဲ ့နဲ ့ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ေနတာ ၁ လေလာက္ ရိွပါၿပီ။ မၿဖစ္မေန သြားရမဲ့ကိစၥ၊ စာေမးပြဲရိွမွသာ မေလွ်ာက္ၿဖစ္တာ။ ဂႊ်န္လရဲ ့ ပထမပတ္ စေနေန ့မွာေတာ့ ရုုစဗဲ့ကႊ်န္း၊ နာဂိုုခ်ီၿပတိုုက္ဆီ လမ္းေလွ်ာက္ၾကပါတယ္။ Meetup ဆိုုဒ္မွာ နယူးေယာက္လမ္းေလွ်ာက္အဖြဲ ့ သံုုးဖြဲ ့ကိုု မန္ဘာဝင္ထားတာမွာ ကြ်န္မ အၾကိ ုုက္ဆံုုးအဖြဲ ့က NYC walks : Nature, beauty & peace ဆိုုတဲ့အဖြဲ ့ေလးပါ။ ေအာ္ဂႏိုုက္ဇာ ရြန္က သိသင့္သိထိုုက္တာေတြကိုု စာရြက္ေလးနဲ ့ ပရင့္ထုုတ္လာၿပီး ရွင္းၿပတယ္။ မန္ဘာေတြကလည္း ေဖာ္ေရြၾကတယ္။ ရုုစဗဲ့ကႊ်န္းေလးက မက္ဟန္တန္နဲ ့ ကြင္းၾကားမွာရိွတဲ့ ကႊ်န္းေသးေသးေလး။ ရထားနဲ ့ ေနတိုုင္းၿဖတ္သြားေပမဲ့ တေခါက္မွ မေရာက္ၿဖစ္ဘူးရယ္။ စုုရပ္ Tramway Plaza မွာ သတ္မွတ္ခ်ိန္ ေန ့လည္ ၁၂ နာရီ မွာ ဆံုုၾကၿပီး ေအာ္ဂႏိုုက္ဇာ ရြန္က ေနာက္က်တဲ့သူေတြကိုု ေစာင့္ေနခ်ိန္မွာ ကြ်န္မတိုု ့က Tram စီးၿပီး ရုုစဗဲ့ကႊ်န္းေလးဆီ ခ်ီတက္ၾကတယ္။ Tam စီးခက နယူးေယာက္ေၿမေအာက္ရထားလက္မွတ္ MetroCard နဲ ့ ေပးရပါတယ္။
![]() |
| Tram from Manhattan to Roosevelt Island |
East River ကိုု ၿဖတ္ေက်ာ္ေတာ့ ေဟာင္ေကာင္ Lantau ကႊ်န္း Giant Buddha ဆီ ေကာင္းကင္ေကဘယ္ကား စီးရတာကိုု သတိရမိတယ္။ Tram သာ ဆိုုတယ္ ေကဘယ္ကား စီးရသလိုုမ်ိဳးပါလား။ ေဟာင္ေကာင္ Peak Tram ကမွ ၆၀ ဒီဂရီ မတ္မတ္ၾကီးကိုု ေမာင္းတက္သြားတာမ်ား တကယ့္ကိုု ရင္တုုန္းပန္းတုုန္။ ဒီထရမ္ကေတာ့ ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေလး။ အဲဒီေန ့က လမ္းေလွ်ာက္တဲ့သူ ၄၅ ေယာက္ ရိွတယ္။ နာမည္ေက်ာ္အာခိတက္ Louis Kahn တည္ေဆာက္ထားတဲ့ Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park ကိုု သြားလည္ၾကတယ္။ မက္ဟန္တန္ဖက္ၿခမ္းက UN ရံုုး၊ အင္ပါရာစတိတ္ အေဆာက္အဦး၊ တဝီဝီၿမည္ေနတဲ့ ဟိုုင္းေဝးလမ္းမ၊ အေပ်ာ္စီးသေဘၤာ၊ ကုုန္တင္သေဘၤာ၊ စပိဘုုတ္ေတြကိုု ေတြ ့ရတယ္။ ေရလည္ေခါင္က ကႊ်န္းေသးေသးေလးမွာ ငွက္ကေလးေတြ အနားယူေနၾကတယ္။
![]() |
| Left side is Manhattan & right side is Roosevelt Island |
ကြ်န္မနဲ ့ အဖြဲ ့ၾကသြားတာက သူ ့မိဘေတြက အိႏိၵယေတာင္ပိုုင္း မက္ဒရပ္ကေပမဲ့ သူကေတာ့ စတိတ္မွာေမြး၊ စတိတ္မွာ ၾကီးၿပင္းတဲ့ အိႏိၵယသူေလး ဘဂ်ီနီ။ အုုပ္စုုထဲမွာ ၁၀ ႏွစ္အရြယ္ကေလးတစ္ေယာက္ပါလိုု ့ ေမးၾကည့္ေတာ့ တေနကုုန္ ကြန္ပ်ဴတာ၊ တီဗြီေရွ ့မွာ အခ်ိန္ကုုန္ေနတာ မေရာက္ဘူးတဲ့ေနရာကိုု ေရာက္ဖူးေအာင္၊ လမ္းလည္းေလွ်ာက္ၿဖစ္ေအာင္ ေခၚလာတာတဲ့။ ေခၚလာတဲ့ မိဘကိုုေရာ၊ လိုုက္ခ်င္တဲ့ ကေလးကိုုေရာ ခ်ီးက်ဴးမိပါရဲ ့။ သူ ့မိဘေတြနဲ ့ ေတာင္တက္၊ Trail ေတြမွာ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ေနၾကမိုု ့ သူ ့အတြက္ မစိမ္းပါဘူးတဲ့။
![]() |
| Concrete Jungle New York |
စိန္ ့ပက္ထရစ္ကသီထရယ္ ဘုုရာရိွခိုုးေက်ာင္းရဲ ့ ဒီဇိုုင္နာ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ Smallpox ေဆးရံုုအပ်က္အစီးေတြက သရဲေၿခာက္တယ္လိုု ့ နာမည္ၾကီးပါသတဲ့။ ရြန္က စာရြက္ကိုုင္ၿပီး သမိုုင္းေၾကာင္းကိုု ေၿပာၿပ၊ ေရွးမွီေနာက္မွီ လူၾကီးေတြက ေၿပာၿပနဲ ့ အေတာ္ဗဟုုသုုတရတယ္။ ဓာတ္ပံုုရိုုက္ေနလိုု ့ ေနာက္နားေရာက္သြားရင္ ရြန္ ရွင္းၿပတာ မၾကားရေတာ့ ေနာက္ဆိုု ရြန္နဲ ့ထပ္ခ်ပ္မခြာ သံုုးလွမ္းထက္ ပိုုမေဝးေစနဲ ့လိုု ့ သေဘာေပါက္သြားတယ္။ ေလာင္းအိုုင္လန္စီးတီး open studios ၿပတိုုက္ေတြကိုု ဒီအဖြဲ ့နဲ ့ ပထမဆံုုးသြားတုုန္းက ဒါ meetup အဖြဲ ့လားလိုု ့ သြားေမးတဲ့ အန္ကယ္ၾကီးနဲ ့ ၿပန္ဆံုုလိုု ့ သြားႏႈတ္ဆက္ေတာ့ ေတြ ့လား အဲဒီအပင္ေတြ အားလံုုးက ခ်ယ္ရီေတြ၊ ဧပရယ္ဆိုု လိႈင္လိႈင္ပြင့္တာ။ ဘရြတ္ကလင္း ေဘာ္တနစ္ဂါးဒင္းမွာလည္း ပြင့္တယ္။ ဒီအဖြဲ ့ေတာင္ သြားေသးတယ္ မင္း မလိုုက္ဘူးလား။ အဲဒီတုုန္းက ကြ်န္မက ဒီအဖြဲ ့ကိုု မသိေသးဘူး တၿခားအဖြဲ ့ေတြနဲ ့ လမ္းေလွ်ာက္ေနတာ။
![]() |
| Franklin D. Roosevelt Four Freedoms Park designed by Louis Kahn |
ရြန္က နာမည္ၾကီး ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတဲ့ ေအာ္ဂႏိုုက္ဇာကြ။ ငါဆိုု သူနဲ ့ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ေနတာ ႏွစ္ေပါက္ေနၿပီ။ ေန ့လည္စာစားေတာ့ St. John Divine Catheral ကိုု သြားလည္ဖိုု ့ စီစဥ္တာ ဘုုရားေက်ာင္းက အီးေမးလ္မၿပန္လိုု ့ မသြားၿဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ ့စလိုု ့ ရြန္နဲ ့ ကြ်န္မ စကားလက္ဆံုုက်ပါတယ္။ သူ ေရာက္ဖူးတဲ ့အထဲမွာ ၿပင္သစ္က Notre Dame Catehral ဘုုရားေက်ာင္းက အလွဆံုုးပါတဲ့။ အီတလီ ဗာတီကန္နန္းေတာ္ကိုုမ်ား ေရာက္ဖူးလားေမးေတာ့ သူတိုု ့ေတြက အရမ္းခ်မ္းသာတာတဲ့။ ဘာလိုု ့ ဘုုရားေက်ာင္းေတြက ဒီေလာက္ခ်မ္းသာေနတာလဲ မသိဘူး။ အရင္တုုန္းကဆိုု စစ္တပ္ေတာင္ ရိွတာတဲ့။ မင္း ဘာဘာသာဝင္လဲ ဗုုဒၶဘာသာဝင္ဆိုုေတာ့ သူက အေမရိကန္ဗုုဒၶဘာသာတဲ့။ ဗုုဒၶဘာသာမွာ ေတာင္ပိုုင္းဗုုဒၶဘာသာနဲ ့ေၿမာက္ပိုုင္းဗုုဒၶဘာသာ ရိွတယ္ဆိုုေတာ့ ေထရဝါဒနဲ ့ မဟာယနလားတဲ့။
![]()
တရားထိုုင္တဲ့အေၾကာင္း ေၿပာၾကေတာ့ သူက ေန ့တိုုင္း တရားထိုုင္တယ္တဲ့။ တရားမထိုုင္တဲ့ေန ့ဟာ သူ ့အတြက္ မၿပည့္စံုု တခုုခုု လိုုေနသလိုုပဲတဲ့။ ကြ်န္မကေတာ့ နာသီးဝကိုုေတာင္ မနည္းမွတ္ေနရတယ္ဆိုုေတာ့ စိတ္ကိုုခ်ဳပ္မေနထားတဲ့ လႊင့္ေနရင္ ၿပန္ဆြဲယူနဲ ့ တရားၿပသြားေသးတယ္။ တရားဘယ္လိုု ထိုုင္သလဲဆိုုေတာ့ အိပ္ရင္း တရားထိုုင္တာတဲ့။ ကြ်န္မဆိုု တင္ပ်င္ေခြထိုုၿပီး တရားထိုုင္တာေတာင္ အိပ္ငိုု္က္တာ အိပ္ရင္း တရားထိုုင္လိုု ့ကေတာ့ အိုုး...ဘာေၿပာေကာင္းမလဲ တခါတည္း အိပ္ေပ်ာ္သြားမွာ။ ဆရာေတာ္ဦးေဇာတိက စာအုုပ္ထဲမွာ ကားေမာင္းေနရင္း၊ အိပ္သာတက္ရင္း၊ ခ်က္ၿပ ုုတ္ရင္း လႈပ္ရွားမူေလးေတြ သိေနတာလည္း တရားထိုုင္တာပါပဲတဲ့။ ရုုစဗဲ ့ကႊ်န္းမွာ ကြင္းဖက္ၿခမ္းဆိုု မက္ဟန္တန္ဖက္ၿခမ္းနဲ ့ ၿခားနားစြာ တိတ္ဆိတ္ေနတာပဲ။ ဖာရီယာဆိုုတဲ့ နယူးဂ်ာဆီသူေလးနဲ ့ မိတ္ေဆြၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ ့နဲ ့ ပထမဆံုုး လမ္းေလွ်ာက္တာပါတဲ့။ နယူးဂ်ာဆီက လမ္းေလွ်ာက္အဖြဲ ့ေတြဆိုု မနက္ ၇ နာရီကေနစၿပီး ၁၂ မိုုင္ လမ္းေလွ်ာက္ၾကတာတဲ့။ ဟယ္မေလး အဲဒီလိုုမ်ိဳးေတာ့ မေလွ်ာက္ႏိုုင္ေပါင္။ ခရစ္၊ ရိုု ့စ္မယ္ရီတိုု ့နဲ ့ သိကႊ်မ္းရတယ္။
![]() |
| UN Building & Me |
ရုုစဗဲ့ကႊ်န္းမွာ လူေနအိမ္ေတြ ရိွပါတယ္။ တံတားၿဖတ္လိုုက္ရံုုနဲ ့ မက္ဟန္တန္ကိုု ငါးမိနစ္အတြင္းေရာက္ေတာ့ အိမ္လခ ေစ်းၾကီးတယ္။ ကြင္းဖက္ကိုု ဘတ္စ္ကားရိွတယ္။ တကၠသိုုလ္ေဆာက္ဖိုု ့ လ်ာထားတယ္လိုု ့ ဆိုုတယ္။ ကႊ်န္းေသးေသးေလးဆိုုေပမဲ့ မက္ဟန္တန္၊ ပင္လယ္၊ ညေနတိုုင္း၊ ပိတ္ရက္ေတြဆိုု အေၿပးေလ့က်င့္၊ စက္ဘီးစီးႏိုုင္တဲ့ ပန္းၿခံေလးေတြနဲ ့ သာယာသား။ ရုုစဗဲ့တံတားကိုု ၿဖတ္ေက်ာ္ေတာ့ ကေလးအေမက ဘယ္ႏိုုင္ငံကလဲလိုု ့ လာေမးလိုု ့ ၿမန္မာႏိုုင္ငံကလိုု ့ ေၿဖေတာ့ အိုု မိုုင္ဂါ့ ဘုုရားေရ မင္း ဘယ္လိုုလုုပ္ ေရာက္လာတာလဲ... မင္း မိဘေတြ အေၿခအေန ေကာင္းရဲ ့လား...မင္းတိုု ့အစိုုးရက တအားဆိုုးတယ္ေနာ္...။ ၿမန္မာၿပည္အေၾကာင္း ဘယ္လိုုသိတာလဲေမးေတာ့ ႏိုုင္ငံေရး စိတ္ဝင္စားတဲ့ အေမရိကန္ေတြ မင္းတိုု ့ၿမန္မာၿပည္အေၾကာင္း သိတယ္ကြ။ အိုုဘားမားဆိုု ခဏခဏ ၿမန္မာၿပည္အေၾကာင္း ထည့္ေၿပာတာ။
အက္စတိုုးရီးယားက နာမည္ေက်ာ္ ဂ်ပန္ - အေမရိကန္ ပန္းပုု၊ လန္းစေက့ဒီဇိုုင္နာ
Isamu Noguchhi ၿပတိုုက္ကိုု သြားလည္ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားဆိုု ဒစ္စေကာင့္ရေပမဲ့ အဲဒီေန ့က ေက်ာင္းသားကဒ္ မပါခဲ့ဘူး။ လူရုုပ္တုုေတြေလာက္ပဲသိတဲ့ ကြ်န္မကေတာ့ နာဂူခ်ီရဲ ့ လက္ရာေတြကိုု နားမလည္ဘူး။ သူ ့ရဲ ့ လန္းစေက့ေရပန္းဒီဇိုုင္းေတြက နာမည္ၾကီးဆိုုပဲ။ အေမရိကန္ေတြ ေတာ္ေတာ္ေလးစားၾကတယ္။ ဂ်ပန္အနုုပညာလက္ရာဟန္အတိုုင္း ရိုုးရိုုးစင္းစင္းေလးေတြ။ Socrates Sculpture Park မွာ စြန္ ့ပစ္ပစၥည္းေတြနဲ ့ လက္စြမ္းၿပထားေတြကိုု ေတြ ့ေပမဲ့ ဝါရွင္တန္ဒီစီ National Gallery of Art က ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပုုေတြေလာက္ ကြ်န္မ အၾကိ ုုက္မေတြ ့ဘူး။ ေန ့လည္ ၁၂ နာရီကတည္းက ေလွ်ာက္လိုုက္တာ ညေန ၅ နာရီေလာက္မွာ ၄ မိုုင္ ခရီးေပါက္တယ္။ ကယ္လိုုရီ ၃၀၀ ကေန ၅၀၀ ေလာက္ ေလာင္သြားတယ္ထင္ပါ့။
![]() |
| Ron explained the sculptors are famous but I don't remember that. |
ဗိုုက္ဆာလာတာမိုု ့ လမ္းထိပ္ယူနန္ဆိုုင္က ၾကက္ေၾကာ္တၿခမ္းဆြဲကာ အိမ္ၿပန္တယ္။ ေကႊ်းသမွ် အကုုန္စားတဲ့ နတ္ဆုုလိုု ့ အမည္တြင္တဲ့ေခြးကိုု ၾကက္အေရခြံ၊ အရိုုး ေကႊ်းတာ အစအနေတာင္ မၿမင္ရဘူး။ မိုုခ်ီလိုု ့ အမည္တြင္တဲ့ ေၾကာင္ကေတာ့ စားရင္လာေမွ်ာ္ ေကႊ်းရင္လည္း မစား။ အဲ ၾကက္ေၾကာ္ေတာ့ နည္းနည္းစားတယ္။ မိုုခ်ီက သူ ့ cat food ပဲ စားတယ္။ လမ္း ၅ နာရီေလွ်ာက္လိုု ့ ကယ္လိုုရီ ၅၀၀ ေလာက္ ေလာင္ကႊ်မ္းသြားတာကိုု ၾကက္ေၾကာ္ ကယ္လိုုရီ ၇၀၀ ေလာက္ ၿပန္တီးတယ္။ သူ မစားခ်င္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြဆိုု ကယ္လိုုရီအေၾကာင္းၿပၿပီး ၿငင္းဆန္တတ္တဲ့ ရာမားကိုု ကြ်န္မတိုု ့ ခနဲ ့ၾကတာက ညည္း အေမရိကန္ သိပ္ဆန္ေနပါလား။ အေမရိကန္ေတြ ကယ္လိုုရီ သိပ္တြက္တာပဲ အဲ သူတိုု ့ၾကိ ုုက္တဲ့ Fast Food ေတြက်ေတာ့ ကယ္လိုုရီ မတြက္ေတာ့ဘူး။
![]() |
| My favorite one in The Noguchi Museum |
![]() |
| Smile :) |
![]() |
| Summer is awesome. :) |
ဘေရာင္းဇ္ Bronx က နာမည္ေက်ာ္ နယူးေယာက္ေဘာ္တနစ္ဂါးဒင္းကိုု ေနာင္တပတ္ စေနေန ့မွ သြားလည္ရေအာင္။
စန္းထြန္း
ဂႊ်န္ ၂၉ ၊ ၂၀၁၄။
Reference :
http://www.meetup.com/NYC-walks-Nature-beauty-peace/events/186927932/
